Brodawki wirusowe. Skąd się biorą kurzajki i jak je skutecznie wyleczyć?
Brodawki wirusowe, popularnie nazywane kurzajkami, to dosyć częsta przypadłość dermatologiczna. Zwykle zmiany pojawiają się na stopach i dłoniach. Chociaż same brodawki wirusowe nie są niebezpieczne, dla wielu osób stanowią problem estetyczny. Co jest przyczyną powstawania brodawek wirusowych? Jak wygląda kurzajka? Jakie leki i jakie zabiegi pozwalają usunąć nieestetyczną narośl?
Skąd biorą się brodawki wirusowe?
Brodawki wirusowe to zmiany wywołane wirusem brodawczaka ludzkiego, czyli HPV. HPV obejmuje kilkaset typów wirusów, z których większość powoduje powstawanie brodawek wirusowych. Są to łagodne, nienowotworowe zmiany. Szacuje się, że aż 50 % populacji w ciągu swego życia przechodzi zakażeniem HPV. Niektóre typy wirusa HPV (m. in. 16, 18) są groźne dla organizmu – wywołują zmiany nowotworowe szyjki macicy, ale też odbytu, krtani, szyi.
Do zakażenia wirusem brodawczaka ludzkiego dochodzi przez kontakt z naskórkiem lub śluzówką osoby zakażonej. Jedną z najczęstszych dróg zakażenia jest stosunek seksualny (dopochwowy, oralny, analny). Jednak kontakt płciowy to nie jedyne źródło transmisji wirusa. Każdy kontakt ze śliną i krwią osoby zakażonej (także uścisk dłoni) może prowadzić do zakażenia. Miejsca, które są pod tym względem szczególnie niebezpieczne, to m.in. salony kosmetyczne i fryzjerskie, baseny, sauny, studia tatuażu.
Samo zakażenie wirusem HPV nie musi od razu powodować powstania brodawki wirusowej. Wirus HPV ujawnia się u osób o niskiej lub osłabionej odporności.
Szacuje się, że brodawki skórne występują u ok. 10% dzieci oraz młodzieży. Największe nasilenie ich występowania stwierdza się między 12. i 16. rokiem życia. Częściej występują u dziewcząt, u nich szczyt zachorowalności stwierdza się ok. 13. roku życia, a u chłopców szczyt ten obserwuje się średnio w wieku 14,5 roku. W badaniach nad naturalnym rozwojem brodawek udowodniono, że brodawki nieleczone samoistnie ustępują w ciągu 2 lat u 40% osób.
Jak wyglądają kurzajki?
Brodawki wirusowe to owalne, pogrubione zmiany na skórze. Inne cechy brodawek, np. ich faktura, różnią się w zależności od rodzaju zmiany. Brodawki zwykłe mają chropowatą powierzchnię, a brodawki płaskie – gładką.
Chociaż najczęściej narośle pojawiają się na stopach, dłoniach, twarzy i szyi, mogą również powstać w każdym miejscu ciała, także na spojówkach i w jamie ustnej.
Rodzaje brodawek wirusowych
Istnieje kilka rodzajów brodawek wirusowych. Poniżej znajduje się ich krótka charakterystyka.
Brodawki wirusowe zwykłe
Brodawki zwykłe są to grudki o kolorze skóry i szorstkiej powierzchni. Mają wielkość 5-10 mm. Występują na palcach rąk, wałach paznokciowych lub pod płytką paznokciową. Wywołane są wirusem HPV- 2, 4 lub 7.
Brodawki wirusowe płaskie
Te brodawki różnią od brodawek zwykłych fakturą – gładką i błyszczącą. Najczęściej występują na rękach, stopach, twarzy, mogą układać się w linie. Ryzyko zakażenia jest zwiększone u osób młodych. Wywołane są wirusem HPV-3, 10, 27, 28.
Brodawki wirusowe na stopach
Brodawki na stopach występują w dwóch odmianach. Jedną z odmian są brodawki mozaikowe, występujące w skupiskach. Są bardzo zakaźne i nie ustępują samoistnie. Brodawki na stopach wywołane są wirusem HPV-1 lub 2.
Brodawki wirusowe narządów płciowych
Brodawki narządów płciowych nazywane są kłykcinami kończystymi. Pojawiają się na prąciu, sromie i w okolicach odbytu. Mają postać uszypułowanych grudek. Do zakażenia dochodzi podczas kontaktu płciowego. Brodawki wirusowe u dzieci mogą wystąpić przez zakażenie w kanale rodnym podczas porodu.
Usuwanie brodawek wirusowych
Brodawki można usunąć na kilka sposobów. Wśród nich są metody nieinwazyjne i inwazyjne.
Leczenie zachowawcze (nieinwazyjne) brodawek wirusowych
Nieinwazyjne leczenie brodawki wirusowej polega na miejscowym stosowaniu specjalistycznych preparatów w postaci roztworów (nie maści). Leki na brodawki zawierają kwas salicylowy (niekiedy inne kwasy – mrówkowy, pirogronowy, fenol), fluorouracyl.
Ze względu na silne działanie medykamentów, należy stosować je wyłącznie według zaleceń lekarza.
Mechaniczne usuwanie brodawek wirusowych
Brodawki wirusowe mogą być usunięte przez lekarza poprzez łyżeczkowanie. To zabieg wykonany w znieczuleniu miejscowym, podczas którego specjalnym narzędziem, tzw. łyżeczką, usuwa się zmianę. Narośle można również usunąć skalpelem. Wadą tej metody jest dłuższa i bolesna rekonwalescencja, a także powstanie blizny.
Laserowe usuwanie brodawek wirusowych
Brodawki wirusowe można też usunąć laserem – laserem frakcyjnym CO2 lub innego rodzaju (m.in. laserem KTP, laserem Nd:YAG). Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu miejscowym i w zależności od liczby zmian trwa od 5 do 10 minut. Dla satysfakcjonującego efektu należy go kilkukrotnie powtórzyć. Cena takiego zabiegu to 150-400 zł. Zmiany skórne można też poddać wymrażaniu (krioterapia) i elektrokoagulacji.
Nie ma dotychczas leku o swoistym działaniu na wirusy HPV. Z tego powodu zmiany proliferacyjne w obrębie skóry wywołane przez HPV są usuwane głównie metodami powodujący ich destrukcję. Wśród dostępnych metod leczenia żadna nie jest jednoznacznie skuteczna oraz wybiórczo działająca na wirusa. Brodawka może być uznana za wyleczoną wówczas, gdy odnowione zostają prawidłowe warstwy naskórka.
Jak zapobiegać powstawaniu narośli?
Co możesz zrobić, aby uniknąć zakażenia HPV i tym samym zmniejszyć ryzyko powstawania brodawek wirusowych?
- w miarę możliwości unikaj bezpośredniego kontaktu z zakażonymi osobami,
- szczególnie dbaj o zasady higieny w miejscach publicznych jak szatnie, baseny, toalety,
- po umyciu ciała (szczególnie dłoni, stóp) dokładnie osusz je ręcznikiem,
- dbaj o bezpieczeństwo stosunków seksualnych,
- zaszczep się przeciwko wirusowi HPV.
Bibliografia:
- Mądry E., Gibas M., HPV – wirus o wielu twarzach, Family Medicine & Primary Care Review, 2009 11(3), 702-704.
- Goyal-Stec M., Majewski S., Leczenie brodawek skórnych wywołanych przez wirusy
brodawczaka ludzkiego (HPV, human papillomavirus), Postępy Dermatologii i Alergologii XXIII; 2006/4.
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
Czym jest wirus HPV? Szczepienie dzieci przeciwko niemu ma sens?
Grypa żołądkowa to chyba najmniejszy problem. Oto jakimi chorobami może skończyć się nieumiejętne korzystanie z toalety publicznej
Od września zmiany w szczepieniach przeciwko HPV. Będą szczepić jeszcze młodsze dzieci
Moc miedzi. Pierwiastek, który znaczy więcej, niż myślisz
się ten artykuł?
