4 min.
Siatkówka oka – budowa, funkcje, zwyrodnienia

Siatkówka oka - budowa, funkcje, zwyrodnienia Pexels.com
25.06.2022
Nie tylko egzotyczne komary. Sprawdź, co może ci popsuć te wakacje!
25.06.2022
HELLO PIONIERKI: Jak Michalina Wisłocka uczyła Polki seksualności i autoerotyzmu na wiele lat przed znalezieniem punktu „G”
24.06.2022
Ciężko ustać ci w tej pozycji? Naukowcy mówią, o czym może to świadczyć
24.06.2022
„Nadżerkę, taką prawdziwą, będzie miało tylko 30 proc. z was. To, czym najczęściej 'straszą’ was ginekolodzy, to ektopia” – mówi dr Agnieszka Nalewczyńska
24.06.2022
Dieta łagodząca objawy PMS, czyli co jeść, żeby mniej cierpieć
Siatkówka oka to wewnętrzna struktura zlokalizowana na tylnej powierzchni gałki ocznej. Odpowiada za odbieranie impulsów świetlnych i przekształcanie ich w impulsy elektryczne, które drogą nerwu wzrokowego docierają do mózgu. Choroby siatkówki zazwyczaj rozwijają się na podłożu zmian zwyrodnieniowych – może pojawić się retinopatia cukrzycowa czy zwyrodnienie plamki żółtej związanej z wiekiem.
Spis treści
Budowa i funkcje siatkówki w oku
Tylna część gałki ocznej wyścielona jest błoną naczyniową. Od środka przylega do niej siatkówka – struktura wrażliwa na światło. Niemal na całej powierzchni naczyniówki siatkówka przylega dzięki oddziaływaniu ciśnienia panującego wewnątrz gałki ocznej oraz obecności ciałka szklistego. Siatkówka przymocowana jest jedynie w miejscu, z którego wychodzi nerw wzrokowy. W skład siatkówki wchodzi 10 warstw komórek nerwowych oraz ich wypustek. Najgłębszą warstwą siatkówki jest warstwa receptorowa, w której skumulowane są receptory wrażliwe na światło – czopki i pręciki. Czopki są receptorami odpowiadającymi za widzenie barw, z kolei pręciki umożliwiają obserwowanie ruchu i widzenie w ciemnościach. Największe zagęszczenie czopków określane jest jako plamka żółta, z kolei plamka ślepa to miejsce, w którym włókna nerwowe kumulują się tworząc nerw wzrokowy.
Siatkówka odpowiada za odbieranie impulsów świetlnych. Są one następnie przekształcane w obrębie czopków i pręcików na impulsy elektryczne i przekazywane za pośrednictwem nerwu wzrokowego do mózgu.
W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:
Zwyrodnienie plamki żółtej
Jednym z najczęściej występujących schorzeń dotykających siatkówki jest zwyrodnienie plamki żółtej związanej z wiekiem AMD. U podłoża tego schorzenia leży odkładanie się złogów pod nabłonkiem siatkówki. Z czasem dochodzi do degeneracji siatkówki i zaniku komórek receptorowych. W ten sposób rodzi się postać sucha AMD. Natomiast postać wysiękowa rozwija się w efekcie powstania nieprawidłowości w ścianach naczyń krwionośnych – stają się one bardziej przepuszczalne, pojawiają się wysięki i obrzęki. Konsekwencją zwyrodnienia plamki żółtej jest zaburzenie widzenia centralnego, a nawet całkowita utrata widzenia.
Najważniejsze – poza wiekiem – czynniki ryzyka rozwoju AMD to:
- palenie papierosów,
- nadciśnienie i inne schorzenia układu sercowo-naczyniowego,
- otyłość,
- predyspozycje genetyczne,
- nadmierna ekspozycja na słońce.
Leczenie postaci suchej AMD polega na stosowaniu odpowiedniej suplementacji. Z kolei w postaci wysiękowej stosowane są iniekcje do oka preparatów hamujących powstawanie niekorzystnych zmian w obrębie naczyń krwionośnych.
Retinopatia cukrzycowa
Retinopatia cukrzycowa to choroba siatkówki rozwijająca się na podłożu cukrzycy. W przebiegu cukrzycy dochodzi do utrzymywania się podwyższonego poziomu glukozy we krwi, a to sprzyja nasileniu zjawiska glikemii. Jest to uszkodzenie rozmaitych struktur organizmu. Jedną z nich mogą być naczynia krwionośne siatkówki. Ponadto, cukrzycy nierzadko towarzyszy nadciśnienie, które także może osłabiać ściany naczyń krwionośnych. W obrębie naczyń krwionośnych siatkówki może dojść do rozwoju takich zmian jak mikrotętniaki, wybroczyny, mikrowylewy. Mogą powstawać nowe, nieprawidłowe naczynia krwionośne.
Retinopatia objawia się pod postacią:
- zaburzeń ostrości widzenia,
- załamywania się linii prostych,
- zniekształcenia oglądanych obiektów,
- blaknięcia kolorów,
- częściowej lub całkowitej utraty widzenia.
Leczenie retinopatii cukrzycowej sprowadza się do kontrolowania poziomu glikemii we krwi, co może ograniczyć postępowanie zmian w siatkówce oka. Ponadto w celu powstrzymania powstawania niekorzystnych zmian w ścianach naczyń krwionośnych stosowana jest laseroterapia, polegająca na koagulowaniu naczynek krwionośnych.
Odwarstwienie siatkówki
Odwarstwienie siatkówki to bardzo poważne schorzenie narządu wzroku, w którego przebiegu dochodzi do oddzielenia siatkówki od nabłonka barwnikowego. Przyczynami odwarstwienia siatkówki mogą być:
- krótkowzroczność,
- zaćma,
- zapalenie siatkówki,
- urazy oka,
- wiek.
Zazwyczaj zmiany zachodzą stopniowo i przez długi czas mogą nie dawać żadnych objawów. Z czasem pojawiają się mroczki i błyski, pogorszenie ostrości wzroku, pojawienie się zmętnienia wzroku. Ostatecznie dochodzi do całkowitego odwarstwienia się siatkówki – wówczas ma miejsce nagłe pogorszenie wzroku, znaczny ubytek pola widzenia. Konieczne jest natychmiastowe wdrożenie leczenia, w przeciwnym razie może dojść do utraty wzroku. Leczenie polega na zastosowaniu laseroterapii, specjalnych wszczepów pozwalających na zbliżenie siatkówki do nabłonka barwnikowego, a także wewnętrznej tamponady.
Zakrzep żyły centralnej siatkówki
Do zakrzepu żyły środkowej siatkówki dochodzi w efekcie nadciśnienia, miażdżycy czy cukrzycy, hiperlipidemii, palenia papierosów, stosowania doustnych leków antykoncepcyjnych. W efekcie zamknięcia światła naczynia krwionośnego dochodzi do niedokrwienia siatkówki. Objawem zakrzepu żyły centralnej siatkówki jest nagłe, bezbolesne pogorszenie widzenia. W leczeniu wykorzystywane są leki rozrzedzające krew, takie jak kwas acetylosalicylowy, heparyna czy warfaryna. Niekiedy konieczne może być zastosowanie laseroterapii siatkówki.
Bibliografia:
- Rejdak R., Rękas M., Siatkówka i ciałko szkliste; BCSC 2018 – 2019; Urban&Partner, 2020
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Podoba Ci się ten artykuł?
Tak
Nie
Powiązane tematy:
Polecamy

24.06.2022
Dr n. med. Karina Barszczewska: „W PCOS pojawia się ryzyko zaburzeń psychicznych i behawioralnych, a także seksualnych, o czym bardzo mało się mówi”

22.06.2022
Mylona z alzheimerem, parkinsonem, uważana za chorobę dzieci. Jak rozpoznać i leczyć padaczkę u seniorów, mówi dr n. med. Maria Maliszewska

21.06.2022
„Te wszystkie przykre słowa były małymi ciosami, przez które coś, co w sobie lubiłam, stawało się moim kompleksem” – mówi Katarzyna Czapraga, ofiara fat shamingu

20.06.2022