Wirusowe zapalenie wątroby typu B – przyczyny, objawy, leczenie

Wirusowe zapalenie wątroby typu B jest chorobą zakaźną cechującą się największym odsetkiem śmiertelności. Występuje na całym świecie, a jej rozwój może doprowadzić do powstania marskości wątroby i nowotworu tego organu. Źródłem zakażenia WZW B jest krew, uszkodzenia naskórka lub błony śluzowej. Zapobieganie zakażeniu jest możliwe dzięki szczepieniom ochronnym.

Niestety nie ma leku, który całkowicie wyeliminowałby wirusa żółtaczki typu B z organizmu. Osobom chorym zaleca się zmianę trybu życia, nawyków żywieniowych i przyjmowanie leków stymulujących system odpornościowy. Wdrożone leczenie pozwala na uniknięcie powikłań. Czasem jedynym ratunkiem dla pacjenta jest przeszczep wątroby.

Co to jest wirusowe zapalenie wątroby typu B i jak można się zarazić?

Wirusowe zapalenie wątroby typu B jest chorobą zakaźną wywoływaną przez wirusa Hepatitis B virus (HBV). Potocznie określa się to schorzenie mianem żółtaczki wszczepiennej, ponieważ obecność wirusa typu B w organizmie doprowadza do uszkodzenia komórek wątroby, czego rezultatem jest zażółcenie powłok skórnych i białek oczu.

Wirusem zapalenia wątroby typu B można się zarazić poprzez bezpośredni kontakt z krwią lub błonami śluzowymi osoby chorej, np.:

• podczas przetaczania krwi lub preparatów krwiopochodnych,
• podczas częstych i przygodnych stosunków seksualnych,
• podczas kontaktu z zakażonymi igłami lub strzykawkami (choroba występuje bardzo często u narkomanów),
• podczas zabiegów operacyjnych lub stomatologicznych z użyciem źle wysterylizowanego sprzętu,
• podczas dializ,
• podczas badań i zabiegów z użyciem endoskopu,
• podczas wykonywania tatuażu,
• u fryzjera, który ma nieumyty sprzęt,
• pracując w placówce medycznej, żłobku, szkole lub służbie więziennej.

WZW B można się zarazić praktycznie wszędzie, dlatego małe dzieci szczepi się już w wieku niemowlęcym bądź tuż po urodzeniu.

WZW typu B – szczepienie ochronne

Na zachorowanie na WZW B szczególnie narażone są osoby mające codzienny kontakt z ludźmi, np. pracownicy służb medycznych, wojskowych, więziennych, tatuażyści, fryzjerzy. Chorują także dzieci i młodzież, które nie były wcześniej szczepione.

Szczepienie WZW B jest obowiązkowe. Dzieci i młodzież są zaszczepiane na tę chorobę zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych. Szczepionka na żółtaczkę typu B jest podawana domięśniowo lub podskórnie w trzech dawkach. Pierwszą dawkę podaje się od razu, drugą po miesiącu, a trzecią po sześciu miesiącach. Jeśli konieczny jest tryb przyspieszony, stosuje się schemat: 0-7-21 dni. Trzeba pamiętać, że lekarz musi wyrazić zgodę na szczepienie WZW typu B. Ile jest ważne takie szczepienie? Ochrona, o ile dana osoba nie choruje, jest ważna przynajmniej 10 lat. Dla potwierdzenia ważności szczepionki wykonuje się badanie przeciwciał anty-HBS.

Szczepionka przeciwko żółtaczce typu B jest obowiązkowa dla osób będących w grupie ryzyka, czyli: pracowników służby zdrowia, osób chorujących przewlekle, chorych z wadliwie działającym systemem odpornościowym, dzieci urodzonych z matek będących nosicielkami wirusa, młodzieży uczącej się.

Żółtaczka typu B – objawy

W przebiegu żółtaczki typu B objawy początkowe są mało charakterystyczne. Choroba rozpoczyna się bólem mięśni i stawów, ogólnym osłabieniem, czasem gorączką. Objawy przypominają infekcję. U niektórych chorych mogą pojawić się nudności, wymioty i bóle brzucha podobne do symptomów zatrucia pokarmowego.

Żółtaczka ujawnia się dopiero w zaawansowanym stadium choroby. W badaniu ultrasonograficznym (USG) jest widoczna też powiększona śledziona i wątroba. U niektórych osób pojawiają się także nieprawidłowości w elektrokardiogramie (EKG). Jest to sygnał, że wirus wątroby typu B mógł na dobre zadomowić się w organizmie. Wstępne rozpoznanie trzeba potwierdzić badaniami laboratoryjnymi.

Wirusowe zapalenie wątroby typu B – diagnostyka, leczenie

Diagnostyka wirusowego zapalenia wątroby typu B wymaga szeregu badań laboratoryjnych i obrazowych. Chory musi wykonać badania z krwi – próby wątrobowe, miano przeciwciał anty-HBS, morfologię krwi obwodowej, OB, CRP. Do oceny stanu ogólnego pacjenta potrzebne jest badanie rentgenowskie (RTG), ultrasonograficzne (USG) lub komputerowa (tomografia – TK). Mają one pomóc ocenić ewentualne zmiany, które poczynił w organizmie wirus zapalenia wątroby typu B. Wyniki tych badań są decydujące.

Niestety nie ma leku, który całkowicie wyeliminowałby wirusa z organizmu. Osoba zakażona będzie chora do końca życia. Wdrożone leczenie ma jedynie zapobiec powikłaniom i dalszemu rozwojowi choroby. W tym celu choremu podaje się leki stymulujące układ odpornościowy i preparaty przeciwwirusowe.

U niektórych pacjentów wirus doprowadza do całkowitego uszkodzenia wątroby. Konsekwencją jest marskość tego narządu. Szanse na dalsze życie może zapewnić jedynie przeszczep. Marskość wątroby może skutkować pojawieniem się nowotworu. Rokowania przy raku wątroby są niekorzystne.