Ząbkowanie u niemowląt – co robić, gdy nadejdą te trudne tygodnie?

Objawy ząbkowania mogą pojawić się już w trzecim miesiącu życia niemowlęcia. To trudny czas zarówno dla ząbkujących dzieci, jak i ich rodziców. Jak się do niego najlepiej przygotować, aby później nie zwariować?

Co wspólnego z ząbkowaniem ma gorączka, co może pomóc na bolesne wyrzynanie się ząbków i czy wszystkie dzieci przechodzą ten etap tak samo? Te pytania spędzają sen z powiek wszystkim zaangażowanym w opiekę nad niemowlęciem – zatem czas na odpowiedzi!

Kiedy zaczyna się ząbkowanie?

Chociaż ząbkowanie u niemowląt najczęściej zaczyna się w 4.–6. miesiącu życia, zdarza się, że jego objawy pojawiają się już w 3. miesiącu. Pierwsze zaczynają wyrzynać się dolne jedynki, miesiąc później ich górne odpowiedniki. Jeśli twoje dziecko nie mieści się w tym przedziale, nie martw się – czas ząbkowania jest kwestią indywidualną, zapisaną w genach. Najgorsze, co możesz zrobić, to dodatkowo stresować się tym, że dziecko sąsiadki w tym samym wieku ma więcej zębów niż twoje. Jeśli jednak po roku nie pojawi się u dziecka ani jeden ząb, skonsultuj się z pediatrą lub stomatologiem dziecięcym. Być może będzie potrzebna również konsultacja ortodonty.

Ogólny przedział i kolejność ząbkowania, czyli kiedy i jakie zęby pojawiają się:

• od 4. do 6. miesiąca – jedynki dolne,
• od 7. miesiąca – jedynki górne,
• od 8. do 12. miesiąca – dwójki dolne i górne,
• od 12. do 16. miesiąca – pierwsze zęby trzonowe górne i dolne,
• od 15. do 24. miesiąca – kły dolne i górne,
• od 21. do 31. miesiąca – drugie trzonowe dolne i górne.

Objawy ząbkowania u niemowląt – czy jest się czego bać?

Kiedy można podejrzewać, że ząbkowanie się zaczęło? Najczęstsze objawy to:

• wzmożone ślinienie,
• wkładanie przedmiotów do ust,
• problemy ze snem,
• problemy z apetytem,
• biegunka,
• zaczerwienione i opuchnięte dziąsła,
• podwyższona temperatura – ok. 37℃.

Wyrzynanie się zębów to bolesny proces, dlatego nie zdziw się, że Twoje dziecko w tym okresie prawdopodobnie stanie się marudzące i płaczliwe. Oprócz wymienionych objawów mogą pojawić się mniej standardowe – kaszel i katar, które często można uznać za objaw infekcji, oraz zmiany skórne, takie jak zaczerwienienie wokół pupy czy wysypka na plecach i brzuszku.

Oczywiście jeśli objawy się nasilają – wystąpi wysoka gorączka (powyżej 38℃), silny kaszel i katar, a do tego dojdą wymioty – koniecznie skontaktuj się z lekarzem. Oczywiście niemowlęta przechodzą ząbkowanie w różny sposób – zdarzają się takie, dla których nie jest ono dokuczliwe. Jeśli jednak twoje dziecko nie zalicza się do tej grupy, dowiedz się, jakie są najlepsze sposoby na ulżenie mu w bólu.

Co jest najlepsze na bolesne ząbkowanie?

Na szczęście istnieją różne sposoby zmniejszenia bolesności wyrzynania się mlecznych zębów, m.in. gryzaki na ząbkowanie (te napełnione wodą można przed podaniem dziecku schłodzić wcześniej w lodówce – uczucie ulgi zapewnione). W aptekach są również dostępne różne preparaty – maści i żele na ząbkowanie, którymi należy nacierać dziąsła niemowlęcia. Dobry żel na ząbkowanie ma właściwości przeciwzapalne i chłodzące. W sklepach dla dzieci możesz kupić również gryzako-smoczek na ząbkowanie, z wypustkami do masowania dziąseł. Ulgę maluszkowi może przynieść też masaż dziąseł palcem lub specjalną gumową szczoteczką, przeznaczoną dla niemowląt.

Dodatkowy dyskomfort podczas wyrzynania się zębów może przynieść niemowlęciu podrażnienie skóry spowodowane zwiększonym ślinieniem się – aby mu zapobiec, wycieraj dziecku delikatnie skórę wokół ust, a kiedy pojawią się zaczerwienienia, posmaruj zmiany tłustym kremem dla niemowląt.

Ząbkowanie a szczepienie

Chociaż ząbkowanie nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia, to jeśli towarzyszą mu:  wzrost temperatury ciała, kaszel i katar, należy zastanowić się z pediatrą nad przesunięciem szczepienia.

Ząbkowanie u niemowląt a pielęgnacja

Przy temacie ząbkowania nie powinno zaniedbywać się tak ważnej kwestii, jaką jest pielęgnacja jamy ustnej niemowlęcia. Nawet zanim pojawią się pierwsze ząbki, warto przemywać dziąsła gazikiem z przegotowaną wodą, aby zapobiec rozwojowi bakterii w jamie ustnej. Po pojawieniu się pierwszych zębów dobrze kupić nakładkę myjącą na palec lub szczoteczkę dedykowaną dla niemowląt i myć zęby dwa razy dziennie specjalną pastą dla małych dzieci (taką, którą dziecko może bezpiecznie połknąć). Dziecko, przyzwyczajone do dbania o higienę zębów od najmłodszych lat, ma większe szanse na utrzymanie zdrowych nawyków w przyszłości, a stąd już tylko krok do rzadszych i mniej bolesnych wizyt u dentysty (co cieszy zarówno rodziców, jak i dzieci).