Wcale się nie odchudzasz, a w ciągu dwóch miesięcy ubyło ci dwa rozmiary? Masz wrażenie, że jesz nawet więcej niż kiedyś, a i tak chudniesz? Choć dla wielu osób może być to powód do radości, tak warto zastanowić się, z czego spadek wagi może wynikać. Porozmawialiśmy z internistą Arkadiuszem Millerem, który zapewnia, że szybkie gubienie kilogramów wcale nie jest zdrowe.
Jeśli chudniesz, bo jesteś na diecie albo uprawiasz sport – wszystko jest w jak najlepszym porządku. Ale jeżeli nikniesz w oczach, i to bez konkretnego powodu, to nie jest to wcale dobra wiadomość. Powodów nieplanowanego chudnięcia może być bardzo wiele – od mniej poważnych, takich jak zmiana trybu życia, pór roku, upały, stres w pracy, różne wydarzenia życiowe, do poważnych i wymagających kompleksowych badań. Masz ten kłopot? Zacznij się obserwować.
Nieplanowany i niezamierzony spadek masy ciała jest zawsze objawem niepokojącym, nawet jeśli nie towarzyszą mu inne symptomy chorobowe. Bardzo ważnie jest określenie, jak szybko i jak dużo się chudnie. Jeśli spadek masy ciała nie przekracza 1 kg w ciągu 1–2 miesięcy i nie postępuje, to nie wymaga interwencji lekarza. Ale gdy spadek masy ciała jest stały lub przekracza 1 kg miesięcznie, trzeba się zgłosić do diagnostyki.
Dieta – tyle samo, ale inne produkty
Na początku przyjrzyj się diecie. Czy na pewno nie zmieniałeś niczego w jadłospisie? Może zrezygnowałeś z mięsa? Nie jesz węglowodanów i zastępujesz je białkiem? A może jesteś na diecie bezglutenowej? Skład twoich posiłków też jest ważny, nie tylko ich objętość czy kaloryczność. Bo na nagłe wyzbycie się mięsa (czyli białka) albo chleba, makaronów, kaszy, słodyczy (czyli węglowodanów) organizm może różnie reagować. Choć, jak twierdzi ekspert, nie zawsze będzie to chudnięcie – nie ma tu reguły.
Zmiana rodzaju diety może wpłynąć na zmianę ilości przyjmowanych kalorii, przyswajalność pokarmów oraz skład naturalnej mikroflory jelit, co w dłuższym czasie skutkuje spadkiem lub przyrostem masy ciała. Te reakcje są bardzo indywidualne, zależą od wielu dodatkowych czynników i nie można z absolutną pewnością określić, czy jakaś konkretna zrównoważona (nie odchudzająca) dieta będzie skutkowała tyciem lub chudnięciem.
Ruchu więcej, jedzenia niewiele więcej
OK – zacząłeś uprawiać sport i waga mocno poszła w dół. Nie powinna, bo przecież jesz teraz więcej. A może jednak nie na tyle dobrze zbilansowałeś dietę, żeby zrównoważyć spalone podczas uprawiania sportu kalorie? Wiele też zależy od punktu wyjścia.
– Przy nadwadze i otyłości początkowo zdarza się szybki spadek masy ciała nawet przy bogatej diecie. Jeśli jednak spadek wagi jest znaczny lub trwa ponad miesiąc–dwa, warto na wszelki wypadek zgłosić się do lekarza. Nigdy nie można wykluczyć nałożenia się problemów zdrowotnych – ostrzega lekarz. Pamiętaj też, że regularny wysiłek podkręca metabolizm. Sportowcy spalają więcej kalorii niż leniuchy kanapowe, nawet kiedy tylko leżą i czytają książkę.
Stres skuteczniejszy niż dieta?
Dlatego zmiana pracy, miejsca zamieszkania, kłopoty w związku lub w rodzinie, choroba bliskiej osoby, a nawet planowanie ślubu może doprowadzić do zrzucenia wagi mimochodem. A jeśli do stresu dorzucisz używki (kawa, papierosy, alkohol), to kilka kilo mniej masz jak w banku. Nie jest to jednak zdrowa sytuacja. Bo gdy ten stan się przedłuża, można się nabawić niedoborów i wykończyć organizm.
Przewlekły lub silny stres także powoduje chudnięcie. W naturalnym odruchu obronnym na stres uwalniają się hormony przyśpieszające metabolizm, np. kortyzol i adrenalina. Przyśpieszeniu ulega czynność serca, rośnie ciśnienie, szybciej pracują żołądek i jelita, a jednocześnie wchłaniają mniej składników odżywczych, pobudzony zostaje mózg zużywający ogromne ilości energii, czasami wzrasta temperatura ciała. Te wszystkie reakcje pochłaniają mnóstwo kalorii, a w połączeniu z częstym wtedy brakiem apetytu powodują zmniejszenie masy ciała.
Sygnały alarmowe
Niezamierzone chudnięcie może być pierwszą oznaką wielu chorób, m.in. nadczynności tarczycy, cukrzycy, niewydolności nerek, zakażenia pasożytami, niektórych nowotworów. Dlatego nawet jeśli oprócz utraty wagi nie zauważasz nic więcej – i tak idź do lekarza. Dzięki szybkiej reakcji możesz zatrzymać rozwijającą się po cichu chorobę. Do lekarza udaj się również, gdy oprócz chudnięcia zauważasz inne objawy.
Obserwowanie siebie jest bardzo ważne, bo każdy z tych dodatkowych objawów to wskazówka dla lekarza, gdzie ma szukać przyczyn twojego problemu z wagą. Spadek masy ciała może towarzyszyć także różnym chorobom psychicznym – np. chorobie Alzheimera i innym otępieniom, niekiedy depresji, nerwicom. A także przyjmowaniu bardzo konkretnych leków – na cukrzycę, niedoczynność tarczycy, depresję, antybiotyków, a nawet antykoncepcji hormonalnej.
Niepokoić powinny: stany podgorączkowe, uczucie kołatania serca, wzmożone pragnienie, narastające obrzęki kończyn, nagle uderzenia gorąca, nadmierna potliwość, ogólne rozbicie i przewlekle uczucie osłabienia i ospałość lub wręcz przeciwnie – stałe wzmożone napięcie, nerwowość, trudność w zasypianiu, biegunki lub luźne stolce, bóle brzucha, stawowe lub mięśniowe, zaburzenia miesiączkowania, przewlekłe bóle głowy, trwający ponad trzy tygodnie kaszel lub chrypka, mdłości, zgaga, dyskomfort w jamie brzusznej, wzmożone wypadanie włosów, suchość skóry, zmiany rumieniowe na skórze, powiększone węzły chłonne.
Ponieważ przyczyn jest tak wiele, dr Google tu nie pomoże! Nasz ekspert radzi potraktować sprawę poważnie i trzymać się tej zasady: „Jeżeli spadek masy ciała jest przewlekły i trwa ponad 2 miesiące lub szybki, ponad 1 kg miesięcznie i nie wynika on z uchwytnych przyczyn związanych ze zmianą w życiu, a zwłaszcza towarzyszą mu opisane w tekście objawy, koniecznie trzeba zgłosić się do lekarza!”.
Zobacz także
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
Prof. Zbigniew Izdebski: Lockdown pokazał wielu ludziom, że wreszcie możemy być ze sobą. Wreszcie możemy się sobą cieszyć
„Jak ktoś dobrze wygląda i ładnie pachnie, to nie może mieć HIV – osoby, które tak myślą, trafiają do szpitala już na etapie AIDS” – mówi dr Aneta Cybula, specjalistka chorób zakaźnych
„Jeśli chcemy coś zmienić, to nie emocjami, a ciężką pracą” – zauważa aktywistka Julia Maciocha
