4 min.
Depresja egzogenna – przyczyny, objawy oraz metody leczenia

Depresja egzogenna - przyczyny, objawy oraz metody leczenia Logan Weaver/Unsplash
Najnowsze
24.01.2021
Łóżkowy savoir-vivre. Kilka przykładów fajnych zachowań w sypialni
24.01.2021
Palisz papierosy? Oto, co powinnaś jeść
24.01.2021
Jak wzmocnić odporność dziecka? 5 sprawdzonych sposobów
24.01.2021
Gorąca kąpiel – za i przeciw. Komu nie służy kąpiel w gorącej wodzie?
23.01.2021
Będą opóźnienia w dostawie szczepionki AstraZeneca do Europy. To zła wiadomość dla Polski
Depresja egzogenna (reaktywna) to depresja zewnątrzpochodna, rozwijająca się w efekcie oddziaływania czynników zewnętrznych. Jej najczęstsze przyczyny to traumatyczne przeżycia, a objawy nie różnią się od symptomów towarzyszących innym postaciom depresji i obejmują pogorszenie nastroju, apatię, zaburzenia łaknienia, problemy ze snem. Leczenie depresji egzogennej opiera się przede wszystkim na odpowiedniej psychoterapii, rzadko zalecane jest stosowanie farmakoterapii, czyli leków przeciwdepresyjnych.
Spis treści
Depresja endogenna i egzogenna – co je różni?
Depresja to poważna choroba, która nie powinna być postrzegana wyłącznie jako uczucie smutku i pogorszenia nastroju. Jest to szereg objawów wpływających negatywnie na jakość życia pacjentów. Najważniejszy podział depresji obejmuje podział na postać endogenną oraz egzogenną choroby. Depresja endogenna rozwija się pod wpływem działania czynników endogennych, czyli zaburzeń w funkcjonowaniu układu nerwowego oraz hormonalnego. W przebiegu tych zaburzeń dochodzi m. in. do spadku poziomu takich neuroprzekaźników jak serotonina, dopamina i noradrenalina. Z kolei depresja egzogenna rozwija się na podłożu oddziaływania rozmaitych czynników zewnętrznych. Granica między depresją egzo- i endogenną jest dosyć płynna. U osób z depresją endogenną przebieg choroby może być nasilony przez niekorzystne czynniki zewnętrzne. A z drugiej strony – depresja egzogenna może występować częściej u osób z nieprawidłowym poziomem wspomnianych neurotransmiterów.
Przyczyny depresji egzogennej
Depresja egzogenna rozwija się pod wpływem działania czynników zewnętrznych. Mowa o wszystkich stresujących, traumatycznych przeżyciach, którym towarzyszą silne, negatywne emocje. Wśród najczęstszych przyczyn depresji egzogennej wymieniane są następujące sytuacje:
- śmierć bliskiej osoby,
- rozwód,
- utrata pracy, problemy finansowe,
- długotrwałe konflikty międzyludzkie w miejscu pracy czy rodzinie,
- uczestnictwo w wypadku samochodowym czy napadzie jako ofiara,
- tkwienie w toksycznej relacji z partnerem,
- problemy zdrowotne u siebie czy najbliższych osób,
- prześladowanie społeczne,
- przejście na emeryturę,
- zmiana pracy czy miejsca zamieszkania.
W rozwoju depresji egzogennej mogą mieć zatem udział zarówno traumatyczne doświadczenia o charakterze jednorazowym, jak i utrzymujące się przez dłuższy czas. Oczywiście wspomniane czynniki to tylko przykłady. W rzeczywistości przyczyn depresji reaktywnej może być znacznie więcej. Wszystko zależy od tego, jak dana osoba odbiera pewne sytuacje i na ile jest odporna psychicznie.
Depresja egzogenna – objawy
Depresja reaktywna objawia się w podobny sposób jak inne postacie depresji. W jej przebiegu można zauważyć jednak mniejsze nasilenie objawów. Najczęściej u osób, u których występuje depresja egzogenna, objawy mają charakter:
- przygnębienia utrzymującego się przez co najmniej dwa tygodnie,
- apatii i bierności,
- rozdrażnienia,
- wycofania się z kontaktów społecznych,
- zaniedbywania obowiązków rodzinnych i zawodowych,
- myśli samobójczych,
- zachowania autoagresywnego,
- sięgania po substancje psychoaktywne (alkohol, narkotyki),
- zaburzenia łaknienia,
- kłopotów ze snem.
Ile trwa depresja egzogenna?
Czas utrzymywania się objawów depresji egzogennej jest kwestią indywidualną. Zależy od czasu trwania czynnika zewnętrznego, a także od tego, jak długo dana osoba radzi sobie z traumatycznym zdarzeniem. Przyjmuje się, że czas trwania depresji egzogennej jest krótszy niż depresji endogennej. Może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy. Niekiedy depresja reaktywna ustępuje natychmiast po zaprzestaniu działania czynnika wywołującego chorobę, np. problemów finansowych lub wówczas, gdy osoba dotknięta traumatycznym przeżyciem sama sobie z nim poradzi. W takiej sytuacji depresja egzogenna ma szansę ustąpić samoczynnie. Jeśli jednak depresja nie mija, wskazane jest skorzystanie z pomocy specjalisty.
Leczenie depresji egzogennej
W terapii depresji reaktywnej kluczowe znaczenie ma psychoterapia, zwłaszcza terapia poznawczo-behawioralna. Tego typu terapia pozwala choremu zrozumieć traumatyczną sytuację, przeanalizować wpływ tego traumatycznego wydarzenia na osobę chorą, a także wdrożenie takiego sposobu reagowania na te wydarzenia, aby chory mógł je zaakceptować. Jeśli psychoterapia nie przynosi pożądanych efektów lub objawy depresji reaktywnej są bardzo nasilone – konieczne może być włączenie farmakoterapii. Stosowane są leki antydepresyjne, zazwyczaj w mniejszych dawkach niż w przebiegu depresji endogennej. Depresję egzogenną można całkowicie wyleczyć, bez obawy o nawroty.
W leczeniu depresji egzogennej, podobnie jak w przypadku każdej postaci depresji, ogromne znaczenie ma wsparcie najbliższych. Osoby chorej nie wolno zostawić samej z jej problemem czy bagatelizować choroby. Jeśli widzimy, że bliska osoba nie radzi sobie z określoną sytuacją życiową, dobrze jest namówić ją na konsultację ze specjalistą. Nieleczona depresja egzogenna może bowiem utrudnić codzienne funkcjonowanie, a nawet prowadzić do prób samobójczych.
Bibliografia:
- Carroll B. i in., Diagnosis of endogenous depression. Comparison of clinical, research and neuroendocrine criteria; J Affect Disord 1980
Poleć artykuł znajomym!
Zobacz także
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Podoba Ci się ten artykuł?
Tak
Nie
Powiązane tematy:
Polecamy

22.01.2021
Dr Paula Pustułka: Społeczną przyczyną bezdzietności jest to, że Polki po prostu nie znajdują odpowiednich partnerów, z którymi te dzieci chciałyby mieć

21.01.2021
„My, dojrzałe kobiety, zaczynamy budzić się do życia. Nasza siwa rewolucja dopiero nadchodzi!” – mówi Izabela Pajor

20.01.2021
Joanna Cesarz: Dlaczego mam się porównywać do Anji Rubik, jeśli nigdy nie będę wyglądać jak ona?

19.01.2021