Drętwienie nóg – co jest przyczyną i jak wygląda leczenie? Czy drętwienie jest objawem choroby?

Drętwienie nóg atakuje najczęściej w trakcie odpoczynku i w nocy, ale obserwuje się je również podczas chodzenia. Kobiety często zmagają się z drętwieniem nóg w ciąży. Szczególnie uciążliwe jest nocne drętwienie nóg, utrudniające zasypianie i wybudzające ze snu. Często występujące skurcze i drętwienie nóg stanowią przesłankę do konsultacji lekarskiej.

Silne i częste drętwienie nóg stanowi sygnał o patologicznych zmianach w organizmie, które mogą obciążać tymczasowo bądź utrzymywać się i obniżać jakość życia. Przyczyn drętwienia nóg doszukuje się najczęściej w nieprawidłowym funkcjonowaniu układu neurologicznego, na który z kolei mogą wpływać pośrednio inne czynniki i mechanizmy zachodzące w organizmie.

Drętwienie nóg

Drętwienie, czyli parestezje bądź czucie opaczne, stanowi nieprzyjemne wrażenie zmysłowe, charakteryzujące się spowolnieniem reakcji na bodźce, np. dotykowe. Drętwienia nóg pojawiają się najczęściej w dystalnych częściach kończyny. Ból i drętwienie nóg często występują jako objawy współtowarzyszące chorobom i stanom patologicznym zachodzącym w organizmie, jednak należy je ze sobą różnicować. Drętwienie nóg przejawia się jako dyskomfort, niewywołujący dolegliwości bólowych niezależnie od stopnia nasilenia i częstotliwości występowania. Drętwienie nóg charakteryzuje się uczuciem mrowienia w kończynie, wrażeniem wibracji, kłucia igłami. Dodatkowo drętwienie nóg wywołuje poczucie ciężkości kończyny z tymczasowym obniżeniem jej temperatury oraz zniesieniem funkcji czucia powierzchniowego i głębokiego. Obserwuje się również przemijającą niezborność ruchową.

Drętwienie nóg i rąk – przyczyny

Drętwienie nóg i rąk nie stanowi choroby samej w sobie, a objaw zaburzeń i chorób o podłożu neurologicznym i internistycznym. Powstaje w wyniku ograniczenia przepływu impulsów nerwowych w drogach układu nerwowego na skutek zadziałania czynników mechanicznych lub ogólnoustrojowych zachodzących w organizmie. Drętwienia nóg i rąk obserwuje się adekwatnie do miejsca występowania głównej przyczyny, np. drętwienie nóg od kolan w dół lub na całej długości oznacza problemy z kręgosłupem. Źródło mechanizmu ograniczenia przewodnictwa nerwowego znajduje się w okolicy kręgosłupa w odcinku lędźwiowym. Z kolei drętwienie rąk spowodowane jest stanem struktur rdzenia kręgowego na poziomie kręgosłupa szyjnego i piersiowego. Drętwienie nóg u dziecka może pojawić się równie sporadycznie i niespodziewanie co u osoby dorosłej oraz utrzymywać się przez cały czas trwania pierwotnej choroby.

Mrowienie i drętwienie nóg

Drętwienie nóg podczas stania rozróżnia się ze względu na charakter zmian atakujących organizm:

• ostry, czyli nagłe, silne i bolesne drętwienie nóg, zazwyczaj szybko ustępujące;
• przewlekły – mrowienie, skurcze i drętwienie nóg o umiarkowanej lub słabej intensywności utrzymujące się długi czas.

Przyczyną drętwienia nóg jest uszkodzenie ośrodkowego lub obwodowego układu nerwowego na skutek działania różnych czynników, m.in.:

• stanów po urazach kręgosłupa, w wyniku których doszło do zwężenia szczeliny kanału kręgowego i ucisku struktur nerwowych rdzenia kręgowego lub korzeni nerwów obwodowych kończyn dolnych, ograniczających przepływ nerwowy na całej długości, np. w wyniku złamania kręgu z przemieszczeniem odłamu kostnego w kierunku rdzenia, zmian zwyrodnieniowych stanów zapalnych w jego okolicy;
• chorób i zaburzeń tkanek miękkich ograniczających przewodnictwo nerwowe i upośledzających prawidłowy przepływ krwi, np. w wyniku długotrwałej, niefizjologicznej pozycji ułożenia nogi, przygniecenia jej ciężarem własnego ciała lub przeciążeniami z pracy fizycznej, torbielami i zmianami nowotworowymi;
• bezpośrednich uszkodzeń struktur nerwowo-mięśniowych kończyny dolnej, np. w wyniku złamania kości długich z uciskiem na nerwy i naczynia krwionośne;
• choroby reumatyczne, demielinizacyjne, autoimmunologiczne, metaboliczne, psychiczne i kardiologiczne, np. neuropatia cukrzycowa i poalkoholowa, zatrucia toksyczne, nadczynność tarczycy, miażdżyca, zapalenia naczyń krwionośnych, depresja, hipochondria.

Drętwienie nóg w ciąży często wywołane jest przez:

• zatrzymanie płynów w organizmie lub nieodpowiednie ich odprowadzanie, co sprzyja powstawaniu obrzęków, np. w okolicach kostek, kolan i pachwin, które uciskając okoliczne tkanki, blokują prawidłowe przewodnictwo nerwowo-mięśniowe;
• ucisk macicy na nerwy i naczynia krwionośne;
• zaburzenia elektrolitowe.

Co na drętwienie nóg?

Bezpośrednia eliminacja źródła drętwienia skutkuje ustąpieniem parestezji. W szczególnych przypadkach stosuje się chirurgiczne uwalnianie uciśniętych struktur nerwowych. Dla złagodzenia drętwienia nóg zaleca się masaż i ćwiczenia na drętwienie nóg, np. zgięcia grzbietowe stopy, przysiady, unoszenie kończyny.