Estrogeny – czym są i jaką pełnią rolę?

Estrogeny to grupa hormonów płciowych występująca u kobiet i u mężczyzn. Jednak to w organizmach kobiecych pełnią ważniejszą funkcję, dlatego nazywane są żeńskimi hormonami płciowymi. Jaka jest ich rola i jakie wykazują właściwości?

Estrogeny – czym są?

To trzy główne hormony: estron, estriol i estradiol. Są one do siebie podobne pod względem struktury molekularnej. W trakcie trwania ciąży w skład estrogenów wchodzi estetrol (wytwarzany jest tylko w tym okresie).

Hormony o budowie sterydowej, zaliczane do steroidów pochodnych estranu. Istotne różnice widać pomiędzy ilością i ustawieniem grup hydroksylowych.

Estrogeny produkowane są przez jajniki, nadnercza, adipocyty (komórki tkanki tłuszczowej).

W organizmach męskich produkowane są przez jądra i korę nadnerczy. Ich niedobór może prowadzić do pojawienia się u panów bezpłodności.

Estrogeny – jakie są funkcje?

Do najważniejszych funkcji należy wpływ:

• Na kobiecą budowę ciała;
• Na cykl miesiączkowy;
• Na płodność;
• Na popęd seksualny;
• Na wygląd skóry;
• Na zwiększenie krzepliwości krwi;
• Na psychikę;
• Na gospodarkę lipidową;
• Na zwiększenie przyswajania białek;
• Na pozytywny rozrost tkanki tłuszczowej;
• Na metabolizm tkanki tłuszczowej.

Mogą mieć wpływ na pojawienie się komórek endometrium (działanie rakotwórcze).

Odpowiedzialne są w okresie dojrzewania na wykształcenie 2- i 3-rzędowych cech płciowych (wzrost mięśnia macicy, zewnętrznych cech dojrzałości, jajowodów, wpływają na ostateczne ukształtowanie się sylwetki).

Estrogeny wpływają na poziom kobiecego libido. Regulują również u kobiet stany emocjonalne. Wpływają na metabolizm tkanki kostnej. Niedobór tych hormonów może prowadzić do szybszej destrukcji kości oraz do pojawienia się osteoporozy. U kobiet w okresie pomenopauzalnym dochodzi do wielu złamań, co jest objawem niskiej ilości tych hormonów w organizmie.

Estrogeny wpływają na przemiany węglowodanowe organizmu i odpowiedzialne są za przepuszczalność błon komórkowych (nasza skóra jest bardziej elastyczna).

Estrogeny – kiedy zmienia się ich poziom?

Fazy cyklu menstruacyjnego wpływają na ilość obecnych hormonów w organizmie. W trakcie trwania miesiączki obserwuje się ich najmniejszą ilość. Potem następuje wzrost estrogenów w organizmie, dzięki czemu błona śluzowa macicy może na nowo się odbudować (organizm kobiecy przygotowuje się również do ewentualnego zajścia w ciążę).

W pierwszej fazie cyklu poziom tych hormonów jest największy.

Estrogeny pełnią ważną funkcję przy produkcji hormonu luteinizującego – LH (odpowiedzialny za tworzenie ciałka żółtego i bierze udział w owulacji).

Estrogeny – nadmiar, niedobór i ich skutki dla organizmu

Stężenie estrogenów w organizmach kobiecych zależny jest od wielu czynników, m.in. od pracy, ilości stresu, aktywności fizycznej.

Niedobór oraz nadmiar estrogenów może prowadzić do wystąpienia różnych nieprawidłowości:

• Zaburzenia miesiączkowania;
• Nadmierny przyrost masy ciała;
• Pojawienie się męskiej sylwetki;
• Obniżenie barwy głosu;
• Napady migreny;
• Powiększenie piersi;
• Wzrost ryzyka zakrzepowo-zatorowego;
• Zaburzenia emocjonalne i psychiczne, w tym nadmierna płaczliwość, bezsenność, stany depresyjne;
• Złe samopoczucie, w tym bóle głowy, kołatanie serca, zaparcia, suchość skóry i błon śluzowych.

Występują zmiany o charakterze długotrwałym (osteoporoza i choroby układu krążenia).

Brak odpowiedniej proporcji pomiędzy estrogenami i progesteronem znajdującymi się w kobiecym organizmie może prowadzić do wystąpienia cykli bezowulacyjnych (niepłodność).

Bardzo ważnym jest jak najszybsze zgłoszenie się do lekarza, jeśli zauważy się u siebie jedną z takich nieprawidłowości. Lekarz będzie mógł wprowadzić odpowiednie leczenie mające na celu poprawę komfortu życia kobiety.

Estrogeny stosowane są w antykoncepcji hormonalnej oraz syntetyczne stosuje się w celu uzupełnienia niedoborów tych hormonów.