Przejdź do treści

Neuroleptyki – wskazania, rodzaje oraz działanie leków przeciwpsychotycznych. Jakie zaburzenia się nimi leczy?

Tabletki na drewnianej dużej łyżce
Fot. Kenishirotie/AdobeStock
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Neuroleptyki wykorzystywane są w leczeniu różnego rodzaju psychoz. Ich działanie opiera się na modulowaniu receptorów znajdujących się na terenie ośrodkowego układu nerwowego.

Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

lek. Marta Dąbrowska
Marta Dąbrowska
lekarz

Neuroleptyki zostały po raz pierwszy opisane w latach 50. ubiegłego wieku. Pierwszym z nich był środek anestetyczny (służący do usypiania) o nazwie chlorpromazyna. Z racji działania uspokajającego wykorzystywano go w leczeniu chorób o podłożu psychiatrycznym.

Rodzaje neuroleptyków

Obecnie środki neuroleptyczne dzieli się na dwa rodzaje: neuroleptyki atypowe i klasyczne. Atypowe są na ogół lepiej tolerowane przez organizm, rzadko dają skutki uboczne, dlatego uznaje się je za bezpieczniejsze. Zalicza się do nich m.in: klozapinę, arypiprazol, kwetiapinę, amisulpryd, zotepinę, sertindol oraz ziprasidon. Z kolei przyjmowanie klasycznych wiąże się z dużym ryzykiem występowania skutków ubocznych o szerokim spektrum. Najczęściej stosowanymi lekami z tej grupy są: chloropromazyna, droperidol, sulpiryd, lewomepromazyna oraz haloperidol. Wspomniane środki mogą wywoływać objawy pozapiramidowe, w tym problemy z poruszaniem się, sztywność mięśniową lub spowolnienie. Środki przeciwpsychotyczne przyjmuje się doustnie w formie tabletek lub roztworu bądź też w postaci zastrzyków podawanych domięśniowo. Niezaprzeczalną zaletą tej drugiej metody jest przedłużony czas działania leku.

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

Odporność
Naturell Ester-C® PLUS 100 tabletek
57,00 zł
NOWOŚĆ
Odporność, Trawienie
Nasiona trybuły ogrodowej do samodzielnego wysiania, 1 g
2,00 zł
NOWOŚĆ
Odporność
Przecier z owoców bzu czarnego ElPol, 300 ml
19,50 zł
Odporność, Energia, Beauty
Naturell Witamina B Complex Vegan, 180 tabletek
79,99 zł
Odporność
Bloxin Żel do nosa w sprayu, 20 ml
25,99 zł

Działanie neuroleptyków

Neuroleptyki klasyczne stosowane w depresji, nerwicach oraz innych schorzeniach o podłożu psychiatrycznym wpływają na receptory dopaminergiczne D2 w różnych strukturach tkanki mózgowej. Ich działanie polega na blokowaniu tych receptorów, co sprawia, że poziom dopaminy w mózgu znacznie się obniża. Nieco inaczej wygląda działanie neuroleptyków atypowych, które wywierają również wpływ na niektóre z receptorów adrenergicznych, cholinergicznych, serotoninergicznych oraz histaminergicznych (są to najliczniejsze rodzaje układów transmisyjnych w mózgu). Takie szerokie działanie wiąże się z ograniczeniem skutków ubocznych tych neuroleptyków. Przede wszystkim blokowanie receptorów serotoninergicznych z rodzaju 5-HT2A w szlaku nigrostriatalnym (szlak w mózgu, w którym wydzielana jest dopamina) wpływa na wzmożenie aktywności neuroprzekaźników dopaminergicznych, co zmniejsza objawy pozapiramidowe.

Jakie są wskazania do przyjmowania neuroleptyków?

Rodzaj i dawkę neuroleptyku dobiera lekarz w oparciu o objawy oraz szczegółowy wywiad lekarski. Mają szerokie zastosowanie i mogą być skuteczne w przebiegu leczenia różnego rodzaju psychoz – schizofrenii (zarówno postaci przewlekłej, jak i ostrej), choroby afektywnej dwubiegunowej (głównie manii), zaburzeń schizoafektywnych oraz depresji psychotycznej. Innym zastosowaniem neuroleptyków jest leczenie zaburzeń lękowych oraz bezsenności. Do najczęstszych przeciwwskazań do przyjmowania neuroleptyków zalicza się m.in.: padaczkę, choroby tarczycy, chorobę Parkinsona, uszkodzenia nerek, schorzenia kardiologiczne, zaburzenia czynności wątroby oraz przerost prostaty.

Zobacz także

Skutki uboczne przyjmowania neuroleptyków

Klasyczne leki neuroleptyczne mogą powodować skutki uboczne o różnym stopniu nasilenia. Ryzyko pojawienia się powikłań jest kwestią bardzo indywidualną i zależy od wrażliwości receptorów na podawany lek. Wzrasta, gdy osoba chora przyjmuje dodatkowo leki mające wpływ na inny rodzaj receptorów adrenergicznych (spadki ciśnienia) czy histaminowych (uczucie senności i zmęczenia). Do typowych i najczęściej występujących skutków ubocznych stosowania neuroleptyków zalicza się męczliwość, zaburzenia koncentracji i pamięci, bóle głowy, wysypki skórne, zaparcia, biegunki, ślinotok, nadwrażliwość oczu na promieniowanie słoneczne, sedację, przyrost masy ciała, zaburzenia rytmu serca, zaburzenia potencji i libido, złośliwy zespół neuroleptyczny, zaburzenia metaboliczne oraz hiperprolaktynemię (u kobiet może skutkować zaburzeniem cyklu miesiączkowania). Osobną grupą skutków ubocznych są objawy pozapiramidowe – ruchy mimowolne, dystonia (co uwidacznia się pod postacią wyginania i skręcenia kończyn), dyskineza (nieskoordynowane ruchy kończyn lub całego ciała), akatyzja (potrzeba bycia w ciągłym ruchu) oraz drżenie mięśniowe. Często obserwuje się również wzmożone napięcie mięśniowe oraz spowolnienie ruchowe.

Najnowsze w naszym serwisie

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Jak objawia się egzema i jak skutecznie pozbyć się plamek, wyprysków i nadżerek?

Białe plamy na paznokciach – co oznaczają i jak się ich pozbyć?

Kobieta

W wykrywaniu lęku pomoże badanie krwi? Nadchodzi rewolucja w profilaktyce zdrowia psychicznego

Kobieta - ból zeba

Co zrobić, kiedy boli ząb? Poznaj domowe sposoby, które przyniosą Ci ulgę!

Przelewanie w brzuchu – czy jest normalne? Co może oznaczać uczucie przelewania wody w brzuchu?

Uważano go za defekt skóry, a chorym podawano arszenik, jod i olej z wątroby dorsza. Jak kiedyś leczono toczeń

„Unikanie odczuwania lęku ma poważniejsze negatywne skutki niż jego faktyczne odczuwanie”. O zaburzeniach lękowych mówi Natalia Kocur

Paulina i Arkadiusz chorują na schizofrenię. Udowadniają, że ich choroba nie przekreśla szans na normalne życie

Bruzdy na paznokciach – podłużne, poprzeczne. Przyczyny i leczenie bruzd na paznokciach

Kobieta

WHO alarmuje: Do 2030 r. z depresją będzie zmagać się większość społeczeństwa na całym świecie

„Depresja to choroba, której nie widać. Można się z niej pośmiać, podważyć ją i bezkarnie uznać, że ludzie o niej mówią pod publikę” – mówią Małgorzata Serafin i Marek Sekielski

„Medycyna konwencjonalna nie stoi w sprzeczności z medycyną integralną czy holistycznym podejściem do zdrowia. Przeciwnie, jest jej częścią” – mówi Orina Krajewska

Nazywano go „złotem duszy”, wierząc, że poprawia nastrój, podawano z winem i gotowano w ryżu. Jak kiedyś leczono złotem

„Ciałoneutralność to złoty środek, którego szukamy. Nie patrzmy na siebie skrajnie: muszę być chuda albo jestem gruba i okej, nic z tym nie robię” – mówi Oliwia Dąbrowska ze Szczerej Sfery

Kobieta

Ty zawsze w trzech swetrach, a dalej ci zimno? Oto kilka możliwych przyczyn

„Dzięki współpracy z pacjentami czuję spokój i nie boję się chorób” – mówi Robert Statkiewicz, osoba współtworząca aplikację „Pacjenci Pacjentom”, członkum zarządu Fundacji Ludzie i Medycyna

Jak Polacy oceniają szpitale?

Pacjenci i pacjentki ocenili polskie szpitale. Najczęściej narzekali na brak poszanowania prawa do intymności i kiepskie jedzenie

5 codziennych zagrożeń dla kręgosłupa. Unikaj jak ognia!

Dziewczyna

Rekordowa liczba prób samobójczych dzieci i młodzieży w Polsce. „To dwa tysiące dramatycznych historii w szkołach, złamanych serc rodziców”

Dłonie

Dziewczynce amputowano wszystkie kończyny. Winą błędna diagnoza lekarzy

Jeden z najlepszych szpitali na świecie znajduje się w Krakowie. „Za konsolą robota i chirurg, i chirurżka mają taką samą doskonałość”, mówi prezeska Joanna Szyman

Totalna biologia – na czym polega, jak tłumaczy powstawanie chorób i jakie metody leczenia proponuje

Michał Malitowski

„Ludzie chorują na nadciśnienie, na astmę, na wrzody żołądka, a mnie dopadło akurat to”. Michał Malitowski opowiada o swoich zmaganiach z chorobą afektywną dwubiegunową

Aleksandra Kwaśniewska

Aleksandra Kwaśniewska w mocnych słowach o śmierci przyjaciela. „Depresja nie omija sławnych i bogatych”

×