Przejdź do treści

Niedobór żelaza – dlaczego jest taki niebezpieczny i jak go uzupełnić?

Dziewczyna trzyma w dłoni tabletkę żelaza.
Maksymiv Iurii/ AdobeStock
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Niedobór żelaza jest niebezpiecznym dla ludzkiego zdrowia zjawiskiem. Żelazo jest bowiem jednym z ważniejszych pierwiastków, odpowiadającym za sprawne funkcjonowanie organizmu. Niedobory żelaza przekładają się przede wszystkim na sprawność funkcjonowania układu krwionośnego, co objawia się zawrotami głowy, szybszym biciem serca lub zadyszką.

Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

Agnieszka Widera
lekarz

Niedobór żelaza ma wpływ na działanie ludzkiego organizmu. Od ilości żelaza w organizmie zależy bowiem m.in. prawidłowa praca serca oraz poziom czerwonych ciałek krwi. Niedobór żelaza ma również znaczenie w gospodarce hormonalnej organizmu. Jest to pierwiastek ważny dla odporności organizmu oraz sprawności ludzkich mięśni.

Niedobór żelaza – przyczyny

Niedobór żelaza może mieć wiele przyczyn. Anemia z niedoboru żelaza może wynikać z diety ubogiej w produkty zawierające ten pierwiastek. Przyczyną niedoboru żelaza może być także nieprawidłowe wchłanianie z układu pokarmowego. Niedobory pojawiają się również przy znacznej utracie krwi (np. w efekcie wypadku). Anemia może wystąpić przy krwawieniach z górnego odcinka przewodu pokarmowego (choroba wrzodowa żołądka, dwunastnicy) oraz przy krwawieniach z żylaków odbytu.

Niedobór żelaza może się także pojawiać okresowo, np. podczas menstruacji, gdy zapotrzebowanie organizmu na żelazo jest większe niż w pozostałych dniach cyklu.

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

Odporność
Naturell Omega-3 1000 mg, 120 kaps
54,90 zł
Odporność
Iskial MAX + CZOSNEK, Suplement diety wspierający odporność i układ oddechowy, 120 kapsułek
42,90 zł
NOWOŚĆ
Odporność, Multilac
Multilac Synbiotyk, 20 kapsułek
23,39 zł
Odporność, Beauty
Naturell Cynk Organiczny + C, 100 tabletek
12,99 zł
Odporność, Good Aging
Naturell Witamina D 1000mg, 365 tabletek
70,00 zł

Objawy niedoboru żelaza

Objawy niedoboru żelaza są bardzo różnorodne. Ponieważ pierwiastek ten jest potrzebny do sprawnego funkcjonowania całego organizmu, objawy jego braku mogą dotyczyć różnych części ciała.

Podstawowymi objawami niedoboru żelaza są jednak przede wszystkim apatia i permanentne, nieuzasadnione zmęczenie. Cierpiący na niedobór żelaza tracą energię i chęć do działania, często śpią w ciągu dnia. Temu ogólnemu zmęczeniu towarzyszą inne objawy:

  • cera: bladość, sińce pod oczami, szorstka skóra,
  • włosy: zwiększona łamliwość, rozdwajanie końcówek, wypadanie,
  • paznokcie: kruche, z charakterystycznymi podłużnymi prążkami z rowkami,
  • ból i pieczenie jamy ustnej, języka, gardła, zajady,
  • skłonność do siniaków,
  • krwawienia z nosa,
  • ból głowy,
  • zawroty głowy,
  • duszność podczas wysiłku,
  • przyspieszona praca serca,
  • szybszy oddech,
  • większa podatność na infekcje,
  • obniżenie koncentracji i sprawnego myślenia, problemy z zapamiętywaniem.

Kiedy pojawia się niedobór żelaza? Normy

Skutki niedoboru żelaza mogą być bardzo poważne. Niedokrwistość z niedoboru żelaza, czyli anemia, pojawia się przy permanentnym niedoborze, kiedy ilość ferrytyny (białka z zapasem żelaza) spada poniżej 12 μg/l (u mężczyzn dolna granica to 15 μg/l). Prawidłowy poziom żelaza we krwi to:

  • 60–180 μmol/l,
  • lub 11–33 μg/dl.

Przy tych wartościach żelazo może być swobodnie wykorzystywane do syntezy hemu (składnika hemoglobiny w czerwonych krwinkach oraz składnika mioglobiny w mięśniach).

Zobacz także

Skutki niedoboru żelaza

Anemia z niedoboru żelaza to niejedyny skutek zbyt niskiej ilości pierwiastka. Niedobór żelaza prowadzi do zahamowania wytwarzania erytrocytów oraz zbyt małej ilości tlenu w organizmie. Odpowiednia ilość żelaza umożliwia czerwonym krwinkom wiązanie tlenu w małych naczynkach płuc i dostarczanie go do wszystkich komórek organizmu, a także magazynowanie tlenu w mięśniach szkieletowych. Skutkiem niedoboru żelaza w organizmie jest zaburzenie tych procesów.

Niedobór żelaza – co jeść?

Przyczyną niedoboru żelaza bardzo często są obfite krwawienia lub niewłaściwa dieta. Szczególnie ta ostatnia ma ogromne znaczenie w walce z niedoborem żelaza. Dziennie organizm powinien otrzymywać między 13 a 19 mg żelaza (w zależności od wieku, płci, aktywności fizycznej). Trzeba jednak pamiętać, że organizm zdrowego człowieka wchłania jedynie 10% żelaza zawartego w produktach spożywczych. Tym bardziej więc ważne jest przyjmowanie pokarmów bogatych w żelazo.

Co jeść przy niedoborze żelaza?

  • Najwięcej żelaza znajduje się w wątrobie i mięsie.
  • Żelazo z produktów pochodzenia zwierzęcego jest lepiej wchłaniane przez ludzki organizm.
  • Sporo żelaza znajduje się także w krewetkach.
  • Przy niedoborze żelaza warto jeść płatki śniadaniowe.
  • Niedobór żelaza zmniejszają również warzywa: fasola, groch, szpinak, sałata, brokuły (mimo iż żelazo z nich jest gorzej wchłaniane, to ze względu na niską kaloryczność można ich zjeść więcej).
  • Wchłanianiu żelaza sprzyja witamina C, dlatego produkty bogate w żelazo warto zestawiać z papryką, pomidorami, natką pietruszki, czarną porzeczką, truskawkami i cytrusami.
  • Należy unikać kwasu fitynowego (otręby, płatki owsiane) oraz kwasu szczawiowego (szczaw, rabarbar)
  • Należy radykalnie ograniczyć kawę i herbatę lub zupełnie z nich zrezygnować (hamują wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego).

Najnowsze w naszym serwisie

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Kobieta - ból zeba

Co zrobić, kiedy boli ząb? Poznaj domowe sposoby, które przyniosą Ci ulgę!

Przelewanie w brzuchu – czy jest normalne? Co może oznaczać uczucie przelewania wody w brzuchu?

Uważano go za defekt skóry, a chorym podawano arszenik, jod i olej z wątroby dorsza. Jak kiedyś leczono toczeń

Płytka paznokcia – budowa i funkcje w organizmie. Jak dbać o płytkę paznokcia? Domowe sposoby

Bruzdy na paznokciach – podłużne, poprzeczne. Przyczyny i leczenie bruzd na paznokciach

„Medycyna konwencjonalna nie stoi w sprzeczności z medycyną integralną czy holistycznym podejściem do zdrowia. Przeciwnie, jest jej częścią” – mówi Orina Krajewska

Nazywano go „złotem duszy”, wierząc, że poprawia nastrój, podawano z winem i gotowano w ryżu. Jak kiedyś leczono złotem

Kobieta

Ty zawsze w trzech swetrach, a dalej ci zimno? Oto kilka możliwych przyczyn

„Dzięki współpracy z pacjentami czuję spokój i nie boję się chorób” – mówi Robert Statkiewicz, osoba współtworząca aplikację „Pacjenci Pacjentom”, członkum zarządu Fundacji Ludzie i Medycyna

Jak Polacy oceniają szpitale?

Pacjenci i pacjentki ocenili polskie szpitale. Najczęściej narzekali na brak poszanowania prawa do intymności i kiepskie jedzenie

Budzisz się zlana potem? Oto 8 możliwych przyczyn

5 codziennych zagrożeń dla kręgosłupa. Unikaj jak ognia!

Czym jest inozytol i czy jego stosowanie jest bezpieczne? Inozytol a zespół policystycznych jajników

Dłonie

Dziewczynce amputowano wszystkie kończyny. Winą błędna diagnoza lekarzy

Czujesz, że "jedziesz na oparach"? Michał Kot podpowiada, z czego to może wynikać i dzięki czemu zyskasz więcej energii

Czujesz, że „jedziesz na oparach”? Michał Kot podpowiada, z czego to może wynikać i dzięki czemu zyskasz więcej energii

Jeden z najlepszych szpitali na świecie znajduje się w Krakowie. „Za konsolą robota i chirurg, i chirurżka mają taką samą doskonałość”, mówi prezeska Joanna Szyman

Niedobór witaminy C – mit o lewoskrętnej witaminie C, źródła suplementacji

Sposób na przeziębienie - odwar z malin

Znasz ten sposób naszych babć na przeziębienie? Może zdziałać cuda! Przypominają go Lasy Państwowe

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Czy masz obowiązek odwołać wizytę lekarską i co może ci grozić, jeśli tego nie zrobisz? Wyjaśnia prawniczka

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka / AdobeStock

Największe naukowe odkrycia 2022 roku. Subiektywne zestawienie biotechnologa Dawida Polaka

Jedna, "centralna" kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

Jedna, „centralna” kolejka sprawi, że szybciej dostaniemy się do specjalistów? Wyjaśniamy, co zakłada nowy projekt ustawy Ministerstwa Zdrowia

Jak opanować przetłuszczające się włosy? Kosmetyki i domowa pielęgnacja

Ma 23 lata i pokaźny dorobek naukowy. Poznajcie Wojciecha Nazara, najmłodszego doktora w Polsce!

Ma 23 lata i pokaźny dorobek naukowy. Poznajcie Wojciecha Nazara, najmłodszego doktora w Polsce!

Lek. Ewa Stawiarska: Umniejszanie problemów pacjenta jest słabe i nie pozostawia profesjonalnego wrażenia

Lek. Ewa Stawiarska: Umniejszanie problemów pacjenta jest słabe i nie pozostawia profesjonalnego wrażenia

×