Niedobór żelaza jest niebezpiecznym dla ludzkiego zdrowia zjawiskiem. Żelazo jest bowiem jednym z ważniejszych pierwiastków, odpowiadającym za sprawne funkcjonowanie organizmu. Niedobory żelaza przekładają się przede wszystkim na sprawność funkcjonowania układu krwionośnego, co objawia się zawrotami głowy, szybszym biciem serca lub zadyszką.
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami
Niedobór żelaza ma wpływ na działanie ludzkiego organizmu. Od ilości żelaza w organizmie zależy bowiem m.in. prawidłowa praca serca oraz poziom czerwonych ciałek krwi. Niedobór żelaza ma również znaczenie w gospodarce hormonalnej organizmu. Jest to pierwiastek ważny dla odporności organizmu oraz sprawności ludzkich mięśni.
Niedobór żelaza – przyczyny
Niedobór żelaza może mieć wiele przyczyn. Anemia z niedoboru żelaza może wynikać z diety ubogiej w produkty zawierające ten pierwiastek. Przyczyną niedoboru żelaza może być także nieprawidłowe wchłanianie z układu pokarmowego. Niedobory pojawiają się również przy znacznej utracie krwi (np. w efekcie wypadku). Anemia może wystąpić przy krwawieniach z górnego odcinka przewodu pokarmowego (choroba wrzodowa żołądka, dwunastnicy) oraz przy krwawieniach z żylaków odbytu.
Niedobór żelaza może się także pojawiać okresowo, np. podczas menstruacji, gdy zapotrzebowanie organizmu na żelazo jest większe niż w pozostałych dniach cyklu.
W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:
Objawy niedoboru żelaza
Objawy niedoboru żelaza są bardzo różnorodne. Ponieważ pierwiastek ten jest potrzebny do sprawnego funkcjonowania całego organizmu, objawy jego braku mogą dotyczyć różnych części ciała.
Podstawowymi objawami niedoboru żelaza są jednak przede wszystkim apatia i permanentne, nieuzasadnione zmęczenie. Cierpiący na niedobór żelaza tracą energię i chęć do działania, często śpią w ciągu dnia. Temu ogólnemu zmęczeniu towarzyszą inne objawy:
- cera: bladość, sińce pod oczami, szorstka skóra,
- włosy: zwiększona łamliwość, rozdwajanie końcówek, wypadanie,
- paznokcie: kruche, z charakterystycznymi podłużnymi prążkami z rowkami,
- ból i pieczenie jamy ustnej, języka, gardła, zajady,
- skłonność do siniaków,
- krwawienia z nosa,
- ból głowy,
- zawroty głowy,
- duszność podczas wysiłku,
- przyspieszona praca serca,
- szybszy oddech,
- większa podatność na infekcje,
- obniżenie koncentracji i sprawnego myślenia, problemy z zapamiętywaniem.
Kiedy pojawia się niedobór żelaza? Normy
Skutki niedoboru żelaza mogą być bardzo poważne. Niedokrwistość z niedoboru żelaza, czyli anemia, pojawia się przy permanentnym niedoborze, kiedy ilość ferrytyny (białka z zapasem żelaza) spada poniżej 12 μg/l (u mężczyzn dolna granica to 15 μg/l). Prawidłowy poziom żelaza we krwi to:
- 60–180 μmol/l,
- lub 11–33 μg/dl.
Przy tych wartościach żelazo może być swobodnie wykorzystywane do syntezy hemu (składnika hemoglobiny w czerwonych krwinkach oraz składnika mioglobiny w mięśniach).
Zobacz także
Skutki niedoboru żelaza
Anemia z niedoboru żelaza to niejedyny skutek zbyt niskiej ilości pierwiastka. Niedobór żelaza prowadzi do zahamowania wytwarzania erytrocytów oraz zbyt małej ilości tlenu w organizmie. Odpowiednia ilość żelaza umożliwia czerwonym krwinkom wiązanie tlenu w małych naczynkach płuc i dostarczanie go do wszystkich komórek organizmu, a także magazynowanie tlenu w mięśniach szkieletowych. Skutkiem niedoboru żelaza w organizmie jest zaburzenie tych procesów.
Niedobór żelaza – co jeść?
Przyczyną niedoboru żelaza bardzo często są obfite krwawienia lub niewłaściwa dieta. Szczególnie ta ostatnia ma ogromne znaczenie w walce z niedoborem żelaza. Dziennie organizm powinien otrzymywać między 13 a 19 mg żelaza (w zależności od wieku, płci, aktywności fizycznej). Trzeba jednak pamiętać, że organizm zdrowego człowieka wchłania jedynie 10% żelaza zawartego w produktach spożywczych. Tym bardziej więc ważne jest przyjmowanie pokarmów bogatych w żelazo.
Co jeść przy niedoborze żelaza?
- Najwięcej żelaza znajduje się w wątrobie i mięsie.
- Żelazo z produktów pochodzenia zwierzęcego jest lepiej wchłaniane przez ludzki organizm.
- Sporo żelaza znajduje się także w krewetkach.
- Przy niedoborze żelaza warto jeść płatki śniadaniowe.
- Niedobór żelaza zmniejszają również warzywa: fasola, groch, szpinak, sałata, brokuły (mimo iż żelazo z nich jest gorzej wchłaniane, to ze względu na niską kaloryczność można ich zjeść więcej).
- Wchłanianiu żelaza sprzyja witamina C, dlatego produkty bogate w żelazo warto zestawiać z papryką, pomidorami, natką pietruszki, czarną porzeczką, truskawkami i cytrusami.
- Należy unikać kwasu fitynowego (otręby, płatki owsiane) oraz kwasu szczawiowego (szczaw, rabarbar)
- Należy radykalnie ograniczyć kawę i herbatę lub zupełnie z nich zrezygnować (hamują wchłanianie żelaza z przewodu pokarmowego).
Najnowsze w naszym serwisie
Fokomelia – przyczyny, objawy, leczenie i rokowania. Co warto wiedzieć o tej chorobie?
Białe plamy na paznokciach – co oznaczają i jak się ich pozbyć?
Amylaza w moczu – kiedy jej poziom powinien wzbudzić niepokój?
Ultrafiolet, czyli promieniowanie ultrafioletowe – zastosowanie, szkodliwość
Udostępnij
Podoba Ci się ten artykuł?
Polecamy
Są wyrafinowanymi myśliwymi, którzy w wymyślny sposób uśmiercają swoje ofiary. Czy grzyby mogą uratować świat?
Uważano, że ich przyczyną może być smutek, post, a nawet ciąża. Jak kiedyś leczono galopujące suchoty, czyli gruźlicę
„Neurolog uznał, że nie mam zespołu Tourette’a, bo nie mam tiku przeklinania, który dotyczy 10 proc. chorych” – mówi Piotr, który z zaburzeniem tym żyje od 25 lat
