Serce masz tylko jedno. Jak o nie zadbać?
![Tekst o dbaniu o zdrowie układu sercowo-naczyniowego. Na zdjęciu: Kobieta robi serce rękoma - HelloZdrowie](https://www.hellozdrowie.pl/wp-content/uploads/2018/11/istock-176405511-e1543321527938-1140x710.jpg)
się ten artykuł?
Większość osób na pytanie dotyczące dbania o układ krążenia, uśmiecha się i odpowiada to o serce można dbać? A jednak, dbanie o układ sercowo-naczyniowy zaczyna się w codziennych nawykach. Jedni powiedzą, że nie warto, gdy nie ma się zwiększonego ryzyka występowania chorób tego układu, lekarze jednak zalecają dbanie o swoje serduszko, nawet ze względu na jakość własnego życia.
Serce: fakty
- Choroby sercowo-naczyniowe są najczęstszą przyczyną zgonów w populacji polskiej oraz ważną przyczyną inwalidztwa, co zwiększa koszty wydatkowane na ochronę zdrowia.
- Miażdżyca – choroba przewlekła, rozwijająca się wiele lat, często bezobjawowo, jest podstawowym procesem patologicznym chorób sercowo-naczyniowych.
- Niestety, zawał serca, udar mózgu czy nawet zgon pojawiają się nagle – często zanim przybędzie pomoc medyczna.
- Bazując na wcześniejszych publikacjach naukowych, główne czynniki ryzyka tych chorób można modyfikować, tym samym zmniejszamy chorobowość i umieralność.
Serce: czynniki ryzyka
Zacznijmy od niepodlegających modyfikacji czynników ryzyka, do których możemy zaliczyć wiek, płeć oraz występowanie w rodzinie. Wraz z wiekiem zapadalność wzrasta, u mężczyzn granicą jest wiek 45 lat, a u kobiet 55 lat. Dodatkowo, to właśnie mężczyźni są bardziej narażeni niż kobiety przed menopauzą. Niemodyfikowalnym czynnikiem jest również wczesne występowanie w rodzinie choroby niedokrwiennej serca, a także choroby tętnic na podłożu miażdżycowym.
Do czynników ryzyka podlegających modyfikacji możemy zaliczyć:
- Nieprawidłowe żywienie, czyli spożywanie zbyt dużej ilości kalorii w stosunku do zapotrzebowania organizmu oraz nieprawidłowy stosunek makroelementów w diecie. Warto zastąpić pokarmy bogate w tłuszcze (szczególnie trans) w zdrowsze, roślinne. Zbyt duża ilość cukrów prostych w diecie, również jest niekorzystna, ponieważ doprowadza do hiperglikemii (powoduje uszkodzenie tkanki poprzez procesy tj. glikooksydacja, aktywacja kinazy białkowej C oraz ubytek mioinozytolu i komórkach – jest to dodatkowy czynnik uszkodzenia dużych naczyń i serca).
- Palenie tytoniu
- Mała aktywność fizyczna – rekomendowany jest umiarkowany wysiłek fizyczny minimalnie 3 razy tygodniowo trwający nieprzerwanie 45 minut.
- Podwyższone ciśnienie tętnicze, czyli ciśnienie skurczowe powyżej lub równe 140, a rozkurczowe powyżej lub równe 90 mm Hg. Nowoczesne aparaty służące do pomiaru ciśnienia są łatwe w użyciu, automatyczne, dlatego nie warto o nich zapominać.
- Profil lipidowy: zwiększone stężenie cholesterolu LDL w osoczu, małe stężenie HDL w osoczu (czyli tego dobrego cholesterolu), zwiększone stężenie triglicerydów w osoczu.
- Nadwaga lub otyłość
- Stan przedcukrzycowy lub cukrzyca, dlatego warto przy każdym badaniu kontrolnym i morfologii dorzucić pomiar glukozy na czczo we krwi żylnej.
Do nowszych czynników ryzyka zaliczamy zwiększone stężenie w osoczu białka C-reaktywnego (CRP), homocysteiny, lipoproteiny (a) i fibrynogenu.
Największy wpływ na nasz układ sercowo-naczyniowy mają nasze codzienne zachowania. Warto każdego dnia dbać o zdrowie, a w szczególności o swoje serduszko, które w każdej chwili może „wybuchnąć” z przemęczenia. Monitorowanie profilu lipidowego, stężenia glukozy w osoczu czy BMI (Body Mass Index) jest niezwykle ważne w świadomości własnego ryzyka. Nie zapominajmy o tym, że na niektóre czynniki wpływu nie mamy, dlatego tym bardziej warto dbać o czynniki podlegające naszej kontroli.
Bibliografia:
Goldberg, R. B. (2000). CARDIOVASCULAR DISEASE IN DIABETIC PATIENTS. Medical Clinics of North America, 84(1), 81–93. doi:10.1016/s0025-7125(05)70208-x
Zdrojewski T., Jankowski P., Bandosz P. i wsp.: System oceny ryzyka sercowo-naczyniowego dla populacji Polski – Pol-SCORE 2015. Kardiol. Pol. 2015; 73:958-961.
Polskie Towarzystwo Kardiologiczne, wytyczne.
Polecamy
![Lekarze operują pacjenta](https://www.hellozdrowie.pl/wp-content/uploads/2024/07/zoperowali-stulatke-hello-zdrowie-850x567.jpg)
Zoperowali 102-letnią kobietę i 95-letniego mężczyznę. „Zawsze warto podejmować walkę o życie” – podkreśla kardiolog
![Lekarz przy robocie da Vinci - Hello Zdrowie](https://www.hellozdrowie.pl/wp-content/uploads/2024/07/davinci-850x570.jpg)
HELLO PONIEDZIAŁEK: Zoperowali serce pacjentki bez rozcinania klatki piersiowej! Sukces polskich kardiochirurgów
![Kobieta wkładająca walizkę do check-in- Hello Zdrowie](https://www.hellozdrowie.pl/wp-content/uploads/2024/06/serce-w-walizce-lotnisko-hello-zdrowie-850x489.jpeg)
Swoje serce schowała do bagażu podręcznego. Chciała je wziąć ze sobą do Australii
![Renata Gabryjelska /fot. Natalia Erdman](https://www.hellozdrowie.pl/wp-content/uploads/2024/05/renata-gabryjelska-natalia-erdman-850x425.jpg)