Wysypka od słońca – o czym świadczy? Przyczyny, objawy, leczenie

Wysypka od słońca najczęściej jest sygnałem… uczulenia na słońce, czyli fotodermatozy idiopatycznej. Wynika z nadwrażliwości skóry na promieniowanie UV i pojawia się jedynie na tych obszarach, które narażone są na jego działanie. Nie jest ona równoznaczna z oparzeniem słonecznym, które jest naturalną reakcją skóry na dużą ilość promieni.

Wysypka na słońce jest reakcją patologiczną i występuje wtedy, gdy u zdrowej osoby ta sama dawka promieniowania UV nie wywołuje żadnych szkód. Czasem można zaobserwować wysypkę od słońca u dziecka – niektóre fotodermatozy powstają już w wieku kilku lat.

Wysypka od słońca – objawy

W przypadku uczulenia na słońce głównym objawem jest wysypka. Jak się jednak okazuje, nie u każdego wygląda ona tak samo, ponieważ wynikać może z różnych typów fotodermatozy: pokrzywki słonecznej, wielopostaciowych osutków świetlnych, wyprysków fotoalergicznych czy też wyprysków fototoksycznych.

Pokrzywka słoneczna

Kiedy na skórze pojawia swędząca wysypka od słońca, może być to sygnał pokrzywki słonecznej, która objawia się czerwonymi plamami na skórze oraz pęcherzami. Rumieniowe, piekące zmiany widoczne są już kilka minut po wyjściu na słońce, później pojawiają się natomiast bąble. Pokrzywka może się uaktywniać również w te dni, kiedy słońca nie widać zza chmur, ale kiedy działa promieniowanie UVA.

Zobacz także: Pokrzywka alergiczna – jak ją leczyć?

Wielopostaciowe osutki świetlne

Wielopostaciowe osutki świetlne to kolejny rodzaj zmian, który powstaje w wyniku promieniowania UV. Można je podzielić na dwie odmiany: świerzbiączkę letnią oraz opryszczki ospówkowate (opryszczki letnie).

• Świerzbiączka letnia to odmiana, która może się objawić pod postacią: rumienia, pęcherzyków czy też grudek, którym towarzyszy świąd. Zmiany pojawiają się pod wpływem promieni widma słonecznego Można je zauważyć na obszarach, które były wyeksponowane na słońce kilka lub nawet kilkadziesiąt godzin wcześniej. Kiedy pojawia się wysypka od słońca u dziecka, być może właśnie to jest świerzbiączka – rozpoczyna się ona już we wczesnym dzieciństwie lub w wieku nastoletnim.
• Opryszczki ospówkowate objawiają się najczęściej wykwitami pęcherzykowymi i pęcherzowymi. Czasem ulegają one wtórnemu zakażeniu, w wyniku czego dochodzi do powstawania małych blizn. Zdarza się, że wraz z opryszczkami pojawia się gorączka oraz zapalenie spojówek lub rogówki. Ta odmiana choroby również może pojawić się już w dzieciństwie, a następnie powracać w okresie wiosennym.

Wypryski fotoalergiczne

Wypryski fotoalergiczne są efektem mechanizmu obronnego układu immunologicznego. Powstają w wyniku kontaktu promieni słonecznych z niektórymi, stosowanymi lekami lub innymi preparatami. W wyniku tego dany środek przekształca się w inną substancję, która okazuje się być alergenem dla skóry – wówczas pojawiają się na niej grudki lub bąble.

Zobacz także: Uczulenie na słońce – jak się przed nim skutecznie chronić?

Wypryski fototoksyczne

Wypryski fototoksyczne objawiają się pod postacią rumieni, obrzęków, pęcherzy. Tego rodzaju zmiany występują następują bardzo szybko po ekspozycji na światło – maksymalnie do kilku godzin. Zdarza się, że w niektórych przypadkach, oprócz wymienionych objawów, utrzymują się także długotrwałe przebarwienia. Na wystąpienie wyprysków wpływają perfumy (zwłaszcza te piżmowe), zioła oraz niektóre leki.

Wysypka od słońca – przyczyny

Głównym czynnikiem, który wpływa na pojawienie się wysypki od słońca, jest nadwrażliwość skóry. Sama alergia na słońce może pojawić się z przyczyn samoistnych. Czasem jest jednak efektem przyjmowania substancji, które w nieodpowiedni sposób zachowują się pod wpływem promieni UV. Kiedy wystawi się skórę na słońce w trakcie stosowania niektórych preparatów, może dojść do stanów zapalnych.

Nadwrażliwość na słońce zwiększają również niektóre lekarstwa i zioła. Przyczynić się do tego mogą leki:

• przeciwbólowe,
• przeciwcukrzycowe,
• bakteriobójcze,
• przeciwgrzybicze,
• hormonalne,
• moczopędne,
• przeciwpasożytnicze,
• przeciwnadciśnieniowe i krążeniowe,
• stosowane w leczeniu alergii,
• uspokajające i neurologiczne,
• psychotropowe,
• antybiotyki.

Zobacz także: Tych leków unikaj, gdy świeci słońce.

Przyczyną wysypki po wyjściu na słońce może być również dziurawiec i aspiryna. Aby nie doszło do fotodermatozy, nie jest wskazane wystawianie skóry na słońce po zabiegach kosmetycznych, np. mikrodermabrazji czy peelingach chemicznych – wówczas nie wolno się także opalać.

Nadwrażliwość potęgują zawarte w kosmetykach związki chemiczne, a przede wszystkim te w dezodorantach oraz perfumach (głównie w tych, w których składzie jest piżmo i kurkuma). Dlatego też w upalne dni lepiej nie rozprowadzać ich na szyi oraz dekolcie – jest to o tyle niebezpieczne, że w skutek promieniowania UV mogą pojawić się na tych obszarach ciemne plamy. Czasem przyczyną wysypki mogą być także składniki kosmetyków z retinolem oraz niektórych filtrów słonecznych.

Wysypka od słońca – leczenie

Aby zdiagnozować problem związany ze zmianami skórnymi powstałymi w wyniku ekspozycji na słońce, wykonuje się  testy płatkowe. Osoby, u których pojawia się wysypka, powinny unikać opalania oraz ekspozycji na promieniowanie UV. Powinny również stosować kremy z filtrami (blokery) oraz pozostawać w stałym kontakcie z dermatologiem.

Na zmiany skórne związane z wypryskami fotoalergicznymi należy stosować leki przeciwhistaminowe. Jeśli chodzi o wielopostaciowe osutki świetlne, mogą być potrzebne dodatkowo leki antymalaryczne oraz fotochemioterapia. Najpewniej konieczne będą również maści łagodzące świąd. Wypryski fototoksyczne powinny z kolei zniknąć same po wyeliminowaniu czynnika, który je wywołuje.

Zobacz także: Krem z filtrem UV – smaruj się starannie!

Należy pamiętać, że nawet jeśli plamy i krosty już nikną, mogą jeszcze powrócić, dlatego należy ograniczać kontakt ze słońcem. Ważna jest również sama profilaktyka i pielęgnacja: osoby z alergią na słońce powinny stosować kremy nawilżające i natłuszczające. Wskazane jest także przyjmowanie beta-karotenu oraz selenu.

Źródła:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC3063367/
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/28477263