się ten artykuł?
Fizjologiczne zmiany nabłonka pochwy często towarzyszą procesowi transformacji menopauzalnej. Są one związane z postępującym spadkiem poziomu hormonów płciowych i jest to naturalne zjawisko. Z ich powodu kobiety skarżą się jednak na wiele różnych dolegliwości związanych z wyglądem, elastycznością i grubością nabłonka pochwy. Postępująca atrofia pochwy może być także przyczyną dużego dyskomfortu w codziennym życiu. Jak sobie pomóc?
Zmiany w pochwie w okresie menopauzy
Wraz z wygasaniem czynności jajników w okresie okołomenopauzalnym zachodzi dużo zmian w organizmie kobiety. Obniżanie ilości hormonów płciowych wpływa na funkcjonowanie wielu procesów, począwszy od zmian nastroju przez wygląd skóry po zaburzenia pracy różnych narządów, m.in. pochwy.
Zmiany te, określane jako zmiany zanikowe układu moczowo-płciowego, należą do jednych z głównych dolegliwości, z jakimi zmagają się kobiety w tym czasie. Są to przede wszystkim zmiany w wyglądzie, elastyczności i grubości nabłonka pochwy. Zmniejsza się także ilość wydzielanego śluzu, przez co narząd ten ulega wysuszeniu, co może powodować wiele nieprzyjemnych dolegliwości, takich jak:
- ścieńczenie nabłonka pochwy,
- atrofia cewki moczowej, sromu, łechtaczki,
- skurczenie, zwężenie i spadek elastyczności pochwy,
- otarcia i większa podatność na infekcje intymne oraz urazy,
- suchość, pieczenie i dyskomfort w okolicach intymnych,
- bolesne oddawanie moczu, problemy z nietrzymaniem moczu,
- ból podczas stosunku seksualnego i spadek libido.
U wielu kobiet w okresie okołomenopauzalnym zmiany te są bardzo dotkliwe i mają duży wpływ na komfort życia. Miewają też daleko idące konsekwencje, ponieważ postępująca atrofia pochwy jest dużym problemem w okresie okołomenopauzalnym, a w wieku 60+ nasila się jeszcze bardziej. Choć jest to proces naturalny i nie świadczy o zaburzeniach, ciągle postrzegany jest jako wstydliwy objaw starzenia się organizmu kobiety. Krótka Instrukcja. O Menopauzie została stworzona właśnie m.in. po to, aby go znormalizować.
Zmiany zanikowe układu moczowo-płciowego prowadzące m.in. do atrofii pochwy wraz z objawami wypadowymi należą do jednych z głównych dolegliwości związanych z hipoestrogenizmem u kobiet w okresie pomenopauzalnym. O wadze problemu mogą świadczyć wyniki badań kohortowych, które wykazały, iż ok. 22–55% kobiet w okresie menopauzy skarży się na suchość pochwy, 32–41% cierpi na dyspareunię, ok. 10% zgłasza uczucie pieczenia w pochwie, a u 17–56% występuje nietrzymanie moczu.
Menopauza a śluz z pochwy
Śluz pochwy jest wyjątkowo wrażliwy na spadek estrogenu. Pod jego wpływem ulega redukcji, a ponieważ związane jest to ze spadkiem poziomu kolagenu i tkanki tłuszczowej, obniża się także jego lepkość. Z czasem suchość ścianek pochwy staje się coraz większa, co skutkuje wieloma nieprzyjemnymi dolegliwościami i utrudnieniami w codziennym funkcjonowaniu, np. nasila problemy z układem moczowym.
Mała wilgotność pochwy po menopauzie
Wiele kobiet w okresie postmenopauzy skarży się na problemy z wilgotnością w pochwie, co jest szczególnie nieprzyjemne podczas codziennych czynności pielęgnacyjnych, a także w trakcie współżycia. Z powodu bólu, jaki powoduje niedostateczne nawilżenie pochwy, w okresie okołomenopauzalnym wiele kobiet rezygnuje z życia seksualnego, co tak naprawdę sprawia, że objawy nasilają się, bo narządy rodne nie są stymulowane do produkcji śluzu.
Pieczenie pochwy w okresie menopauzy
Dużo kobiet w okresie okołomenopauzalnym doświadcza też pieczenia w pochwie. Jest to jeden z objawów – towarzyszącej zanikowemu zapaleniu pochwy – atrofii. Dokuczliwe pieczenie, podobnie jak swędzenie okolic intymnych i ich zaczerwienienie, jest dosyć częstym objawem występującym w klimakterium bez przyczyny o podłożu chorobowym.
Zapach z pochwy w okresie menopauzy
Zapach z pochwy może zmieniać się w różnych okresach życia kobiety. Inny towarzyszy miesiączkowaniu, inny może być w okresie okołomenopauzalnym. Warto zwrócić jednak uwagę, czy jest to zapach nieprzyjemny, przypominający odór rybi, drożdżowy albo kwaśny, ponieważ przyczyną takiej zmiany może być infekcja grzybicza czy bakteryjna. Jeśli będziesz miała do czynienia z grzybicą, przykremu zapachowi towarzyszyć będą serowate upławy i silne swędzenie. Przy infekcji bakteryjnej poza rybim zapachem często zauważa się także wodniste upławy. Skonsultuj swoje spostrzeżenia z ginekologiem.
W przypadku niewystarczającej ilości estrogenów upośledzeniu ulega także system ochrony przed zakażeniami, dochodzi do spadku ilości glikogenu – głównego substratu wykorzystywanego przez bakterie Lactobcillus w produkcji kwasu mlekowego i nadtlenku wodoru. Obserwowany wzrost pH może prowadzić do nawracających stanów zapalnych pochwy i infekcji dolnego odcinka dróg moczowych. Estrogeny zwiększają także aktywność fagocytarną makrofagów i w ten sposób mogą regulować komórkowe mechanizmy odpowiedzi immunologicznej.
Stany zapalne pochwy w okresie menopauzy
Infekcje grzybicze i bakteryjne są dość częstym problemem w okresie okołomenopauzalnym. Sprzyja temu zanikająca, coraz cieńsza błona śluzowa pochwy, którą bardzo łatwo uszkodzić, a to stwarza dobre warunki do wnikania i rozwoju drobnoustrojów. Wraz z zanikaniem nabłonka pochwy, zmniejsza się także ilość chroniących te okolice przed stanami zapalnymi pałeczek kwasu mlekowego.
Wzrasta też pH pochwy, zaburzając naturalne środowisko dobroczynnych mikroorganizmów. Jak wynika z badań, w wymazie z pochwy w okresie okołomenopauzalnym stwierdza się aż pięć razy więcej szczepów bakteryjnych Staphylococcus aureus, a także dwa razy więcej bakterii Streptococcus agalactae czy Escherichia coli, które nie powinny tam występować.
W pochwie kobiet w wieku okołomenopauzalnym znajduje się także niewystępujące wcześniej bakterie, czyli Klebsiella pneumoniae i Proteus mirabilis. U tych, które nie stosują estrogenowej terapii hormonalnej, często pojawia się też Chlamydia trachomatis, drobnoustrój przenoszony drogą płciową, wywołujący chlamydiozę. Jak się szacuje, w okresie postmenopauzy przyczyną 1/3 stanów zapalnych pochwy są zakażenia bakteryjne lub rzęsistkowe, a reszta zakażeń związana jest z atrofią pochwy.
Dyspareunia, czyli problem z seksem w menopauzie
Zmiany zanikowe śluzówki pochwy mogą być przyczyną wielu dolegliwości, które wywołują dyskomfort w trakcie współżycia, a otarcia, jakie powstają podczas prób penetracji, sprzyjają stanom zapalnym. Dyspareunia (bolesność podczas stosunku seksualnego) sprawia, że kobiety unikają seksu. Obserwowany w wieku okołomenopauzalnym spadek libido niejednokrotnie związany jest właśnie z obawą przed bólem w czasie zbliżenia. Jednak w wielu przypadkach rozwiązaniem problemu może być zastosowanie lubrykantów i żeli intymnych.
Bibliografia:
- Augustyn-Protas A., Oleszczuk T., O menopauzie. Czego ginekolog ci nie powie, Wydawnictwo Pascal, 2023.
- Drews K., Pieńkowski W., Perlik M., Atrofia pochwy – diagnostyka i leczenie, Przegląd Menopauzalny 2005; 5: 16–23.
- Nappi R., Cagnacci A., Monurelle Biogel vaginal gel in the treatment of vaginal dryness in postmenopausal women, Climacteric 2017, 20(5): 1-9.
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
Łożysko przodujące, czyli jakie? Czy jest się czym martwić?
Prof. Grzegorz Jakiel: „Niektórzy panowie czują ulgę, gdy wchodzą w etap andropauzy, bo dzięki temu mogą prowadzić spokojne życie”
Jak rozpoznać karłowatość? Czy to tylko niski wzrost?
