Cukrzyca typu 1: jakie są jej przyczyny?

Wraz z rozwojem cywilizacji, rozwija się cukrzyca typu 1. Mimo że dwie dekady temu nie była tak częsta w Polsce, obecnie coraz szybciej rosną wskaźniki jej zachorowalności – także wśród dzieci i młodzieży. Przyczyny wynikają przede wszystkim z nieprawidłowej pracy układu odpornościowego.

Cukrzyca typu 1 jest chorobą przewlekłą, która charakteryzuje się podwyższonym poziomem cukru we krwi. Zazwyczaj rozwija się bardzo szybko, a zapadają na nią pacjenci, którzy wcześniej się na nic nie skarżyli. Co więcej, często są to osoby, które nie stronią od aktywności fizycznej i mają szczupłą budowę ciała. W opinii lekarzy główną przyczyną cukrzycy typu 1 są rozmaite czynniki środowiskowe oraz genetyczne.

Cukrzyca typu 1 – przyczyny

Jeśli chodzi o cukrzycę typu 1, przyczyny tej choroby tkwią przede wszystkim w wadliwej pracy układu odpornościowego. Doprowadza ona do destrukcji przeciwciał, które następnie niszczą komórki beta trzustki, odpowiedzialne za produkowanie insuliny. Kiedy  90% tych komórek zostaje zniszczonych, powstają zaczątki cukrzycy – nie mogą one wytwarzać insuliny, a w krwi zbiera się glukoza. Warto wiedzieć, że przypadku cukrzycy typu 1 u dzieci przyczyny są praktycznie takie same jak u dorosłych – najczęściej choroba pojawia się właśnie u maluchów i nastolatków.

Predyspozycje genetyczne

Przyczyny cukrzycy typu 1 mogą być związane z dziedziczeniem. Nie od dziś wiadomo, że jeśli w rodzinie występowała cukrzyca, rośnie ryzyko pojawienia się jej w kolejnych pokoleniach. Większość osób cierpiących na cukrzycę typu 1 twierdzi jednak, że w rodzinie nikt wcześniej na nią nie chorował. Warto wiedzieć, że częściej „gen cukrzycy” dziedziczy się od ojca niż od matki. Jak twierdzą lekarze, w przypadku, gdy na cukrzycę typu 1 cierpi ojciec, ryzyko odziedziczenia jej wynosi 10%. Jeśli na cukrzycę typu 1 cierpi matka, prawdopodobieństwo przekazania genu choroby wynosi:

• 4%, jeśli urodzi dziecko po 25. roku życia,
• 1%, jeśli dziecko przyjdzie na świat po ukończeniu przez matkę 15. roku życia.

Infekcje wirusowe jako przyczyny cukrzycy typu 1

Zgodnie z pewnymi teoriami, przyczyny cukrzycy typu 1 związane są z aktywnością enterowirusów. Przyczyniają się one zarówno do groźnego zapalenia mózgu, jak i do zwykłych przeziębień. Wywołują również choroby skórne oraz zapalenie mięśnia sercowego. Co ciekawe, na cukrzycę typu 1 większość chorych zapada w okresie zimowym, a infekcje dopadają zazwyczaj jesienią – być może jest to kolejny dowód na związek między cukrzycą a wirusami.

Witamina D

Jak dowodzą niektóre badania, przyczyną cukrzycy 1 stopnia mogą być warunki środowiskowe. Okazuje się że pojawia się ona najczęściej w chłodnych rejonach, np. w Skandynawii. Dla porównania w Afryce, gdzie ekspozycja na słońce jest dużo większa i co za tym idzie – większa jest ilość produkowanej witaminy D – zapadalność na tę chorobę jest o wiele mniejsza. Ponadto okazuje się, że dzieci, które regularnie przyjmowały witaminę D, zdecydowanie rzadziej zapadały na cukrzycę typu 1. W przeprowadzonych badaniach okazało się również, że u osób mieszkających w Kanadzie i Norwegii występuje 300 razy większe prawdopodobieństwo tego rodzaju cukrzycy niż u mieszkańców Stanów Zjednoczonych – jest to również związane z klimatem panującym w tych państwach.

Czynniki dietetyczne

W opinii lekarzy przyczyną cukrzycy typu 1 może być żywienie – ma ono ogromne znaczenie także w pierwszych miesiącach życia. Do czynników chorobowych związanych z odżywianiem zalicza się najczęściej: zbyt wcześnie włączenie do diety dziecka mleka krowiego oraz zbyt szybkie odstawienie dziecka od piersi. Należy również uważać, aby do diety dziecka zbyt wcześnie nie włączać warzyw korzeniowych i owoców jagodowych. W okresie niemowlęcym pośrednią przyczyną cukrzycy typu 1 w opinii różnych lekarzy mogą być także zaburzenia flory jelitowej.

Mówi się, że w przypadku cukrzycy typu 1 przyczyny mogą być związane z różnymi konserwantami. Wielu lekarzy widzi związek między dużą ilością przetworzonego jedzenia a coraz wyższymi wskaźnikami zapadalności na tę chorobę. Jak twierdzą: dwie dekady temu nie było w jedzeniu tak dużej ilości barwników i wzmacniaczy smaku i cukrzyca typu 1 pojawiała się o wiele rzadziej. Jeżeli więc chcemy uchronić dziecko przed chorobą, warto zaprzestać podawać mu posiłki złożone z żywności przetworzonej.