Robaczyca – objawy u dzieci, dorosłych i zwierząt

Robaczycami nazywa się ogólnie zarażenie pasożytami wewnętrznymi. Dotyczą one ludzi, zwierząt, a nawet roślin. Do najczęściej występujących pasożytów wewnętrznych zaliczamy glisty, tasiemce i przywry.

Robaczyca u dzieci

Wszelkiego rodzaju robaczyce są powszechną przypadłością u dzieci. Trzy najpopularniejsze choroby pasożytnicze, którymi można się zarazić w przedszkolu, to owsica, glistnica i toksokaroza.

Owsica wywoływana jest przez nicienia – owsika ludzkiego. Samica pasożyta mierzy do 1 cm, samiec ok. 3 mm. Idealna temperatura do rozwoju owsików jest nieco niższa niż temperatura ciała człowieka, pasożyty bytują więc w wilgotnych, stosunkowo chłodnych obszarach organizmu, a dokładniej – w okolicy odbytu i przedniej części pochwy. Najczęściej występującym objawem owsicy jest świąd odbytu, mogą pojawić się też biegunki, ogólna nerwowość, ból brzucha i wymioty. Zapobiegać chorobie można przede wszystkim poprzez zachowanie odpowiedniej higieny – nauczenie dziecka częstego mycia rąk oraz przestrzeganie przed wkładaniem brudnych palców do ust.

Glistnicę powoduje glista ludzka. Jest to najpowszechniejsza robaczyca układu pokarmowego, aczkolwiek w Europie występuje sporadycznie. Zarazić się glistnicą można przez kontakt z ludzkimi fekaliami, w których znajdują się jaja glisty. W praktyce oznacza to głównie zarażenie poprzez skażoną wodę pitną lub warzywa. Glistnica może przebiegać bezobjawowo lub charakteryzować się ogólnym osłabieniem i rozbiciem. W skrajnych wypadkach nagromadzenie glist w jelitach może być tak wielkie, że powoduje ich niedrożność.

Toksokaroza jest chorobą podobną do glistnicy, jednak wywoływaną przez larwy glist kocich lub psich. Z tego powodu dziecko może łatwo zarazić się toksokarozą poprzez kontakt z brudnym podłożem. Intensywna inwazja larw może powodować gorączkę i nudności. Rodzaj objawów zależy od miejsca bytowania larw – mogą one ulokować się nawet w oczach, sercu czy mózgu.

Robaczyca u dorosłych

Dorośli mogą zarazić się owsicą poprzez kontakty seksualne. Inną chorobą pasożytniczą przenoszoną drogą płciową jest lambioza, wywoływana przez pierwotniaka ogoniastka jelitowego. Lambiozą można się zarazić poprzez seks analny, a typowe objawy u dorosłych obejmują:

• nudności,
• cuchnące stolce,
• wzdęcia,
• gazy,
• podwyższoną temperaturę.

U dzieci częściej pojawia się postać lambiozy charakteryzująca się biegunkami.

Kolejną chorobą pasożytniczą częściej występującą u dorosłych niż u dzieci jest tasiemczyca. W Polsce wykrywa się zakażenia głównie tasiemcem uzbrojonym oraz nieuzbrojonym. Objawami tasiemczycy jest przede wszystkim chudnięcie, połączone z nudnościami, bólem brzucha i biegunką.

Robaczyca u zwierząt

Warto zdawać sobie sprawę, że w Polsce robaczyce dużo częściej dotyczą zwierząt niż ludzi. Częścią z nich mogą jednak zarazić się ludzie od chorych zwierząt, dlatego tak ważne jest regularne odrobaczanie czworonogów i monitorowanie ich zdrowia. Zaniepokoić nas powinny wymioty, wzdęcie brzucha, ospałość, biegunki oraz obecność pasożytów bądź ich jaj w odchodach.

Oprócz wspomnianych wyżej glist ludzkich i kocich, ludzie mogą zarazić się od zwierząt tasiemcem bąblowcowym, tęgoryjcem psim, kilkoma rodzajami nicieni oraz lambią.

Szczenięta powinno odrobaczać się co miesiąc, dorosłe psy – nie rzadziej niż raz na sześć miesięcy. Dorosłe koty odrobacza się raz na sześć miesięcy. Nie wolno także dopuszczać, aby małe dziecko miało styczność z kocimi lub psimi odchodami, gdyż to właśnie tą drogą roznosi się większość pasożytów.

Źródła:

1. Parazytologia i akaroentomologia medyczna. Antoni Deryło (red.). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2002, s. 251-254;
2. Daniela de Lima Corvino, Steve Bhimji, Ascariasis, StatPearls Publishing, 2017, PMID: 28613547
3. Ramazan Aydin i inni, Sonographic diagnosis of ascariasis causing small bowel obstruction, „Journal of clinical ultrasound: JCU”, 42 (4), 2014, s. 227–229
4. Choroby zakaźne i pasożytnicze. Zdzisław Dziubek (red.). Wyd. wydanie III uaktualnione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2003, s. 434–437