Naturalna bomba odżywcza. Jak pić siemię lniane i na co pomaga?

Siemię lniane to inaczej nasiona lnu zwyczajnego (Linum usitatissimum). Chociaż nie brzmią tak egzotycznie, jak nasiona chia, to są prawdziwą bombą składników o zbawiennym wpływie na organizm człowieka. Na dodatek łatwo włączyć je do codziennej diety. Jak pić siemię lniane? Spożywać zmielone nasiona, czy nie? Na zimno, czy na ciepło? Odpowiedzi na te i wiele innych pytań znajdziesz poniżej.

Dobroczynne siemię lniane. Na co pomaga?

Czy siemię lniane jest zdrowe? Tak, i to bardzo. W małym nasionku lnu zamknięta jest kompozycja substancji unikalnych na tle innych roślin. Poznaj najważniejsze substancje aktywne siemienia lnianego.

Kwasy omega-3

Siemię lniane to bogate źródło oleju, który w ponad połowie zbudowany jest z kwasów omega-3. To niezwykłe, ponieważ ich głównym źródłem są ryby, a w roślinach zazwyczaj występują kwasy omega-6. Badania wykazały, że kwasy omega-3 są skuteczne w prewencji chorób sercowo-naczyniowych, ponieważ:

• obniżają ciśnienie tętnicze krwi,
• działają przeciwzapalnie,
• hamują agregację płytek krwi, więc zapobiegają zakrzepom,
• obniżają poziom cholesterolu i działają przeciwmiażdżycowo.

Kwasy omega-3 mogą też pomóc w schorzeniach skórnych o podłożu zapalnym. Czy to oznacza, że siemię lniane wyleczy łuszczycę? Z pewnością len nie zastąpi tradycyjnego leczenia, ale może je wspomóc. W pielęgnacji chorej skóry skuteczniejszy od siemienia będzie olej lniany. Możesz aplikować go na egzemę, atopowe zapalenie skóry czy właśnie łuszczycę.

Błonnik pokarmowy

Siemię lniane to bogate źródło błonnika, który w kontakcie z wodą tworzy żel. W tej postaci wpływa korzystnie na cały przewód pokarmowy. Roślina działa na dwa sposoby w kontekście jelit. Przyspiesza ich perystaltykę, więc pomaga w zaparciach, a oprócz tego poprawia stan mikroflory jelitowej, co może łagodzić biegunki. Siemię wypełnia też żołądek i opóźnia jego opróżnianie, przez co:

• wydłuża uczucie sytości, dzięki czemu pomoże w kontroli wagi,
• zmniejsza wchłanianie glukozy, więc pomaga regulować jej stężenie we krwi po posiłku,
• obniża poziom „złego” cholesterolu LDL, więc pomaga zapobiec chorobom serca i naczyń.

Lignany

To jedne z najcenniejszych składników siemienia lnianego. W jelitach przekształcają się do fitoestrogenów, czyli substancji zbliżonych budową do hormonów. Działają na wiele sposobów, m.in.:

• regulują gospodarkę hormonalną, są więc stosowane w łagodzeniu objawów menopauzy,
• działają przeciwnowotworowo, zwłaszcza wobec nowotworów zależnych od hormonów, jak rak piersi czy prostaty,
• obniżają poziom cholesterolu LDL, więc zapobiegają rozwojowi miażdżycy,
• pomagają kontrolować ciśnienie krwi,
• chronią przed rozwojem cukrzycy.

Jak przygotować siemię lniane?

Na początku zdecyduj, w jakiej postaci chcesz wykorzystać siemię lniane – mielone, czy nie? Pamiętaj, że większość składników aktywnych ukryta jest w środku nasion. Żeby się do nich dostać, siemię lniane trzeba zmielić. Jedynie związki śluzowe są obecne w zewnętrznej otoczce. Jeśli więc chcesz skorzystać z ich powlekających właściwości, wykorzystaj całe nasiona.

Siemię najlepiej kupić całe i zmielić w domu. Gotowa wersja w proszku jest zazwyczaj odtłuszczona, czyli pozbawiona większości kwasów omega-3. Do mielenia świetnie sprawdza się młynek do kawy. Możesz przygotować na raz porcję na kilka dni i przechowywać w ciemnym i chłodnym miejscu. A jak zmielić siemię lniane bez młynka? Równie dobrze sprawdzi się zwykły moździerz. Możesz też zmiksować je w blenderze z niewielką ilością wody.

Kisiel z siemienia lnianego

To tak naprawdę napar z siemienia lnianego, tylko bardzo gęsty. Jeśli chcesz, żeby był klarowny, przygotuj go z całych ziarenek. Kisiel możesz stosować w celach leczniczych lub jako zdrowy deser. W tym drugim przypadku dodaj do niego owoce, sok czy miód, żeby poprawić smak. To świetna alternatywa na sklepowego kisielu w proszku!

Jak zrobić kisiel z siemienia lnianego?

Dwie łyżki siemienia zalej ciepłą, ale nie gorącą wodą i odstaw na godzinę. Kisiel możesz przecedzić lub zjeść razem z nasionami. Jeśli chcesz uzyskać gęstszą konsystencję, pogotuj go kilka minut na małym ogniu. Kisiel z siemienia lnianego możesz także zrobić na zimno. Wystarczy zostawić nasiona na całą noc namoczone w wodzie lub np. mleku. Jeśli potrzebujesz rzadszy napar, zalej go chłodną wodą lub rozcieńcz kisiel. A jeśli chcesz uzyskać gęsty kleik z siemienia lnianego, gotuj go przez 10-15 minut.

Jak pić siemię lniane?

Kisiel z siemienia stosuj osłonowo na przewód pokarmowy. Pomoże w zatruciu pokarmowym, nadżerkach czy wrzodach. Z kolei napar z siemienia lnianego możesz wykorzystać do płukania jamy ustnej przy różnego rodzaju podrażnieniach. Sprawdzi się także do nawilżania gardła. Jak długo można pić siemię lniane? Stosuj je 2-3 miesiące, a potem zrób sobie kilka tygodni przerwy.

Kiedy pić siemię lniane – rano, czy wieczorem?

Pora dnia zależy od efektu, jaki chcesz uzyskać. Picie siemienia lnianego na czczo pomoże ci złagodzić ból związany z wrzodami żołądka. Stosuj je przed posiłkami, jeśli chcesz ograniczyć spożywane porcje. Czy siemię lniane można pić na noc? Tak, może nawet poprawić jakość snu, ponieważ zawiera tryptofan – aminokwas budujący m.in. melatoninę. Przy problemach z żołądkiem czy gardłem stosuj kisiel z siemienia lnianego 2-3 razy dziennie. Pamiętaj, że len absorbuje wodę, więc w czasie kuracji pij jej więcej niż zwykle.

Siemię lniane – przeciwwskazania i środki ostrożności

Chociaż siemię lniane jest bezpieczne nawet dla dzieci, może czasem wywołać skutki uboczne, głównie wzdęcia, biegunkę i dyskomfort w jamie brzusznej. Nie każdy też powinien regularnie jeść siemię. Przeciwwskazaniem jest stosowanie leków przeciwzakrzepowych, ponieważ len może nasilać ich działanie. Pamiętaj, że błonnik pokarmowy zmniejsza wchłanianie leków. Zachowaj 1-2 godziny odstępu pomiędzy nimi a siemieniem lnianym.

Co ciekawe, nasiona lnu zawierają niewielkie ilości glikozydów cyjanogennych. W dużych dawkach to substancje śmiertelnie toksyczne. Jednak żeby przyjąć taką ilość, musiałabyś zjeść ponad 300 g (czyli jakieś 60 łyżeczek) siemienia lnianego na raz.

Siemię lniane a uchyłki jelita grubego

Przy uchyłkach jelita grubego siemię lniane stosuj wyłącznie w postaci zmielonej. Nie powinnaś spożywać żadnych nasion ani pestek, które mogłyby pozostać w uchyłkach. Jeśli chcesz zjeść kisiel z siemienia lnianego, to tylko przecedzony.

Jak jeść siemię lniane?

Nasiona lnu to też uniwersalny dodatek w kuchni. Nie ma wyrazistego smaku, więc możesz stosować je do wszystkiego – sałatek, owsianek, koktajli, pieczywa czy ciast. Kleik z siemienia lnianego to świetny wegański zamiennik jajka. Możesz nim też zagęszczać sosy zamiast mąki ziemniaczanej.

Bibliografia: 

1. Bartkowski L., Nasiona lnu-naturalne źródło zdrowia i urody, Chemik 2013, 67(3): 186-191. 
2. Bernacchia R., Preti R., Vinci G., Chemical composition and health benefits of flaxseed, Austin Journal of Nutrition and Food Sciences 2014, 2(8): 1045. 
3. Mróz M., Ratajczak A. E., Korek E., Potencjalne zagrożenia wynikające ze spożycia wybranych produktów „superfoods”, Alergia Astma Immunologia – przegląd kliniczny 2020, 25(1): 24-27.