Tabletka dzień po – jak działa, ile kosztuje, gdzie kupić?

Tabletka dzień po to forma doraźnej metody antykoncepcyjnej. Działanie tabletki dzień po polega na zapobieganiu zapłodnieniu, a także uniemożliwieniu zagnieżdżenia się zarodka w endometrium. Aby tabletka dzień po zadziałała, należy zażyć ją do 24-72 godzin po stosunku. Tabletka dzień po bez recepty nie jest dostępna w Polsce – tego typu lek przepisywany jest przez lekarza, a zakupić można go w aptece. Jak działa i ile kosztuje tabletka dzień po?

Co to jest tabletka dzień po?

Tabletka dzień po, określana także jako pigułka po stosunku to doraźna forma antykoncepcji, która może być zastosowana awaryjnie w celu zapobiegania ciąży. Tradycyjne metody antykoncepcji hormonalnej polegają na blokowaniu owulacji oraz zagęszczeniu śluzu szyjki macicy tak, aby plemniki nie mogły dotrzeć do jajników. Tego typu antykoncepcja powinna być stosowana stale w schemacie 21 dni stosowania tabletek i siedem dni przerwy. Natomiast tabletki dzień po działają doraźnie i nie są przeznaczone do ciągłego stosowania. Tabletki tego typu nie są preparatami wczesnoporonnymi, gdyż nie przerywają już rozpoczętej ciąży i nie prowadzą do obumarcia płodu. Po tabletkę dzień po można sięgnąć wyłącznie okazyjnie, w dowolnym momencie cyklu miesięcznego. Nie wolno zbyt często sięgać po tabletkę dzień po, gdyż zwiększa to ryzyko wystąpienia działań niepożądanych i może zaburzać cykl hormonalny. Dlatego tak ważne jest, aby po tego typu preparaty sięgać jak najrzadziej, wyłącznie po konsultacji z lekarzem.

Jak działa tabletka dzień po?

Doraźna antykoncepcja ma uniemożliwić zajście w ciążę w sytuacji, gdy nie zostały zastosowane inne metody antykoncepcji lub okazały się one nieskuteczne (np. pęknięta prezerwatywa). W jaki sposób może zapobiec ciąży tabletka dzień po? Działanie tego typu antykoncepcji sprowadza się do wywołania w organizmie takich zmian, które uniemożliwią zapłodnienie lub implantację zarodka. Dostępne są tabletki dzień po zawierające octan uliprystalu, które działają dwukierunkowo. Z jednej strony pozwalają na zahamowanie lub opóźnienie owulacji, przez co nie dochodzi do zapłodnienia po stosunku. Dodatkowym efektem działania tego typu tabletki dzień po jest generowanie takich zmian w endometrium macicy, które nie pozwalają na implantację zarodka w sytuacji, gdy już doszło do zapłodnienia.

Drugo rodzaj tabletki dzień po to preparat zawierający lewonorgestrel. Ten związek aktywnych wywołuje w błonie śluzowej macicy zmiany uniemożliwiające zaimplantowanie zarodka. Ten syntetyczny analog progesteronu zagęszcza ponadto śluz wydzielany przez szyjkę macicy, utrudniają plemnikom dotarcie do jajników i zapłodnienie komórki jajowej. Ponadto związek ten może opóźnić czas wystąpienia owulacji.

Kiedy sięgnąć po tabletkę dzień po?

Wskazaniem do zastosowania tabletki dzień po jest konieczność zapobiegnięcia ciąży w takich awaryjnych sytuacjach jak:

• pęknięcie lub zsunięcie prezerwatywy,
• wypadnięcie krążka wewnątrzmacicznego,
• odklejenie się plastra antykoncepcyjnego,
• nieudane zastosowanie stosunku przerywanego jako metody antykoncepcji,
• gwałt,
• stosunek bez zastosowania jakiejkolwiek metody antykoncepcyjnej.

Tabletka antykoncepcyjna dzień po może być zażyta także wtedy, gdy tradycyjna doustna antykoncepcja hormonalna jest stosowana w niewłaściwy sposób. Mowa o sytuacji, gdy kobieta nie wie, po ilu dniach zaczynają działać tabletki antykoncepcyjne lub kiedy występują dni płodne po odstawieniu tabletek antykoncepcyjnych. Należy pamiętać, że pełna skuteczność doustnej antykoncepcji hormonalnej osiągana jest natychmiast w przypadku tabletek dwuskładnikowych, a dopiero po siedmiu dniach w przypadku tabletek jednoskładnikowych. Wiadomo już, po ilu dniach działa tabletka antykoncepcyjna. A kiedy wraca płodność po odstawieniu tabletek? Do zapłodnienia może dojść już w pierwszym cyklu po odstawieniu antykoncepcji hormonalnej. Wiedza na temat tego, w jaki sposób działają tabletki antykoncepcyjne, może pomóc uniknąć konieczności zastosowania tabletki dzień po.

Jak zażywać tabletkę dzień po?

Tabletkę dzień po należy zażyć jak najszybciej po stosunku mogącym skutkować zajściem w ciążę. Najwyższą skuteczność wykazuje tabletka dzień po, która zażyta została do 24 godzin po stosunku. Wówczas skuteczność antykoncepcji doraźnej sięga 98-99 proc. Czas potencjalnego działania tabletki zależy od rodzaju substancji czynnej. Tabletka dzień po zawierająca octan uliprystalu określana jest jako tabletka po do pięciu dni. Należy mieć jednak na uwadze, że im później zażyta zostanie tabletka, tym mniejsza skuteczność. W przypadku tabletki zawierającej lewonorgestrel czas działania utrzymuje się do 72 godzin od stosunku. Tabletkę dzień po zażywać można w dowolnym dniu cyklu, jak najszybciej po stosunku.

Jak dostać tabletkę dzień po?

Tabletka dzień po w Polsce jest lekiem dostępnym wyłącznie na receptę. Nie należy sięgać po dostępne w internecie preparaty niewiadomego pochodzenia, które reklamowane są jako tabletka dzień po. Kto może wypisać receptę? Zazwyczaj jest to ginekolog, a obecnie jest także możliwość zdobycia recepty online. W tego typu preparat należy zaopatrywać się wyłącznie w aptece. Tabletka dzień po bez recepty dostępna jest w prawie wszystkich krajach europejskich (z wyłączeniem m.in. Polski i Węgier). Cena tabletek dzień po jest uzależniona od ich rodzaju i waha się w granicach od 35 do 120 złotych.

Przeciwwskazania do stosowania tabletki dzień po

Nie każda kobieta może sięgnąć po tabletkę dzień po. Oczywistym przeciwwskazaniem do stosowania tego typu preparatu jest ciąża oraz karmienie piersią. Inne przeciwwskazania to nowotwory hormonozależne, a także zaburzenia zakrzepowo-zatorowe. Należy zachować szczególną ostrożność stosując stałą antykoncepcję hormonalną. Co prawda zastosowanie tabletki dzień po nie jest przeciwwskazaniem do kontynuowania antykoncepcji hormonalnej, ale może dojść do zmniejszenia skuteczności takiej doustnej antykoncepcji. Wówczas należy pamiętać o zastosowaniu dodatkowej metody antykoncepcji, np. prezerwatywy.

Niepożądane skutki tabletki dzień po

Po zażyciu tabletki dzień po mogą pojawić się takie działania niepożądane jak nudności i wymioty, biegunki, bóle brzucha, ból głowy oraz plamienia z dróg rodnych. Krwawienie miesięczne powinno wystąpić o czasie, choć zdarza się kilkudniowe spóźnienie. Jeżeli termin miesiączki opóźnia się o dłużej niż siedem dni, warto udać się do ginekologa w celu wykluczenia ciąży.

Bibliografia:

Informacje producentów preparatów i ulotki dołączone do opakowania.