Gonadotropina kosmówkowa, oznaczana skrótem hCG lub beta hCG, jest hormonem, który kojarzy się przede wszystkim z testami ciążowymi. Jej stężenie wzrasta wkrótce po zapłodnieniu, dzięki czemu możliwe jest utrzymanie ciąży na jej wczesnym etapie. Beta hCG pozwala nie tylko na rozpoznanie ciąży, ale i jest markerem nowotworowym. Jakie są normy badania beta hCG i kiedy wykonać oznaczenie stężenia tego hormonu we krwi lub w moczu?
Co to jest gonadotropina kosmówkowa (hCG)?
Gonadotropina kosmówkowa (hcg, beta HCG) to hormon tropowy wydzielany przez komórki trofoblastu. W jego budowie wyróżnia się dwie podjednostki: alfa (identyczną jak w hormonie luteinizującym, folikulotropowym i tyreotropinie) oraz beta (charakterystyczną dla gonadotropiny). Ta złożona cząsteczka jest glikoproteidem składającym się 237 aminokwasów. Beta HCG pełni ważne funkcje w organizmie – bierze udział we wszystkich głównych procesach rozrodczych i rozwojowych.
Produkcja gonadotropiny kosmówkowej rozpoczyna się w drugim tygodniu życia płodowego. Za pobudzenie zewnętrznych warstw trofoblastu do wydzielania hCG odpowiada łożyskowy hormon uwalniający (pLH-RH) powstający w cytotrofoblaście (wewnętrznej warstwie trofoblastu). Wraz z kolejnymi dniami ciąży obserwuje się przyrost wytwarzanego beta hCG. Najwyższe stężenie gonadotropiny kosmówkowej występuje między 60. a 80. dniem ciąży. W drugim i trzecim trymestrze ilość hCG systematycznie spada.
Gonadotropina kosmówkowa – funkcje
Do funkcji pełnionych przez gonadotropinę kosmówkową zalicza się:
- zapobieganie zanikaniu ciałka żółtego,
- pobudzanie ciałka żółtego do produkcji progesteronu i estrogenów,
- działanie immunosupresyjne,
- pobudzanie wzrostu macicy wraz ze wzrostem płodu,
- stymulowanie wzrostu i rozwoju pępowiny,
- pobudzanie pierwotnych komórek śródmiąższowych Leyidiga jąder płodu do produkcji androgenów, dzięki czemu powstają męskie narządy płciowe, a jądra zstępują do moszny.
Dzięki gonadotropinie kosmówkowej możliwe jest utrzymanie ciąży i jej prawidłowy przebieg na wczesnych etapach.
Badanie beta hCG – ciąża
Ze względu na zmiany stężenia gonadotropiny kosmówkowej po zajściu w ciążę, oznaczenie poziomu tego hormonu wykorzystywane jest do rozpoznawania ciąży. Co to jest badanie beta hCG? Jest to oznaczenie hormonu, które wykonuje się zarówno z krwi jak i z moczu. Sama próbka może zostać pobrana o dowolnej porze dnia, bez konieczności pozostania na czczo. Najbardziej popularne są paskowe testy ciążowe, niemniej jednak gonadotropina kosmówkowa jest w nich wykrywana dopiero przy określonym stężeniu, co oznacza, że pacjentka może otrzymać wynik fałszywie ujemny.
Kiedy najwcześniej oznaczyć stężenie beta hCG we krwi lub w moczu? Wszystko zależy od czułości posiadanego testu. W przypadku ultraczułych testów z moczu wykrywających stężenie hCG wynoszące 10 mlU/ml, można rozpoznać nawet dwu-, trzydniową ciążę. Z kolei test o czułości 25 mlU/ml należy wykonać dopiero po 7-10 dniach od stosunku. W przypadku testów z krwi zaleca się, aby wykonać je w 8-10 dniu po zapłodnieniu.
Badanie beta hCG – normy
Jaki wynik beta hCG oznacza ciążę? Normy na gonadotropinę kosmówkową są zależne od tygodnia ciąży:
- trzeci tydz. : 5,80-71,24 IU/l,
- czwarty tydz.: 9,50-750,00 IU/l,
- piąty tydz. 217,00-7138,00 IU/l,
- szósty tydz.: 158,00-31795,00 IU/l,
- siódmy tydz.: 3697,00-163563,00 IU/l,
- ósmy tydz.: 32065,00-149571,00 IU/l,
- dziewiąty tydz.: 63803,00-151410,00 IU/l,
- 10 tydz.: 46509,00-186977,00 IU/l,
- 12 tydz.: 27832,00-210612,00 IU/l,
- 14 tydz.: 13950,00-62530,00 IU/l,
- 15 tydz.: 12039,00-70971,00 IU/l,
- 16 tydz.: 9040,00-56451,00 IU/l,
- 17 tydz.: 8175,00-55868,00 IU/l,
- 18 tydz.: 8099,00-58176,00 IU/l.
U kobiet, które nie są w ciąży stężenie beta hCG wynosi <5,3 IU/l. Po menopauzie norma hCG wynosi ≤ 8,30 IU/l. Oznaczenie gonadotropiny kosmówkowej wykonuje się także w innych sytuacjach. Beta hCG wykorzystywany jest w rozpoznawaniu ciąży pozamacicznej oraz w diagnostyce wad prenatalnych płodu. Ponadto gonadotropina kosmówkowa to marker nowotworowy guzów jąder i jajników.
Bibliografia:
- Głodek Aleksandra i wsp., „Ludzka gonadotropina kosmówkowa – znany hormon o nieznanych funkcjach”,Ginekol Pol. 2012, 83, 766-771.
- Laurence A Cole, „Biological functions of hCG and hCG-related molecules”, Reprod Biol Endocrinol. 2010; 8: 102.
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
„Przed diagnozą maskowałam się, chciałam się dostosowywać, a i tak nigdy mi się nie udawało” – mówi Katarzyna Zwolska-Płusa z fundacji Dziewczyny w Spektrum
„Dziś wiem, jak bardzo odłączone od siebie i swoich ciał są osoby zmagające się z ortoreksją. To nie ma prawa skończyć się dobrze” – mówi Ola
„20 proc. pacjentek, niejednokrotnie nawet z zaawansowaną endometriozą, nie ma żadnych dolegliwości bólowych” – mówi dr Jan Olek
