Przejdź do treści

Hemoliza – przyczyny, objawy i leczenie nadmiernego rozpadu erytrocytów

Hemoliza — czym jest rozpad krwinek, jakie zagrożenie ze sobą niesie i czym jest spowodowany?
Hemoliza — czym jest rozpad krwinek, jakie zagrożenie ze sobą niesie i czym jest spowodowany? / iStock
Podoba Ci
się ten artykuł?
Udostępnij bliskim

Hemoliza, czyli nieprawidłowy rozpad czerwonych krwinek, to choroba, która może przebiegać bezobjawowo przy niskiej intensywności lub wręcz przeciwnie – może dawać poważne objawy i stwarzać zagrożenie dla zdrowia. Co powoduje skrócenie czasu erytrocytów? Jak rozpoznać i leczyć hemolizę?

Hemoliza – czym jest?

Hemoliza jest to nieprawidłowy, czyli przedwczesny rozpad erytrocytów.  Średnia długość życia czerwonych krwinek wynosi 120 dni. Na skutek różnych czynników czas ten może się skrócić. Efektem takiego procesu jest uwolnienie się krwinek hemoglobiny do osocza.

Jeśli pomimo ciągłej aktywności szpiku kostnego do produkcji krwinek nie jest on w stanie kompensować utraty erytrocytów, może to doprowadzić do niedokrwistości hemolitycznej oraz wielu innych negatywnych konsekwencji zdrowotnych.

Hemoliza – przyczyny

Hemoliza może być spowodowana wieloma czynnikami – nabytymi lub wrodzonymi.

Wśród nabytych przyczyn hemolizy mogą być m.in.

  • choroba śledziony,
  • przetoczenie krwi oraz reakcja organizmu na tę czynność,
  • kontakt z chemikaliami,
  • czynniki autoimmunologiczne i immunologiczne (np. produkowanie przez organizm nieprawidłowych przeciwciał przeciwko krwinkom czerwonym w przebiegu chorób reumatologicznych, ciężkich zakażeń lub niektórych nowotworów),
  • czynniki mechaniczne,
  • zakażenia bakteryjne
  • zakażenia pasożytnicze
  • wstawienie sztucznej zastawki serca,
  • przyjmowanie leku rybawiryny,
  • wysiłek fizyczny.

W tym miejscu warto wspomnieć, że osoby intensywnie trenujące mają zwiększony „obrót” czerwonych krwinek w organizmie – wynika on z mechanicznego niszczenia erytrocytów podczas wysiłku fizycznego. Taki stan nazywa się hemolizą wysiłkową lub tzw. „zadeptywaniem erytrocytów”.  Hemoliza wysiłkowa (czy też marszowa) to wzmożona destrukcja czerwonych krwinek, której przyczyną są mechaniczne uszkodzenia krwinek w naczyniach podeszwowych stóp. Dochodzi do nich w momencie, gdy stopa uderza o twarde podłoże.

Drugą grupą czynników, która mogą powodować hemolizę, są czynniki wrodzone. Można do nich zaliczyć m.in. czynniki hemolityczne, takie jak:

  • wadę budowy erytrocytów (powodującą przedwczesne rozpadanie się krwinek) bądź wadę budowy błony erytrocytów
  • niedobór kinazy pirogronianowej (enzym zapewniający funkcjonowanie krwinek oraz ich integralność),
  • talasemię — niedokrwistość tarczowatokrwinkową.

W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:

Odporność
Estabiom Junior, Suplement diety, 20 kapsułek
28,39 zł
NOWOŚĆ
Odporność
Przecier z owoców bzu czarnego ElPol, 300 ml
19,50 zł
BESTSELLER
Odporność, Good Aging
Naturell Selen Organiczny 200 µg, 365 tabletek
73,00 zł
Odporność, Energia, Beauty
Naturell Witamina B Complex Vegan, 180 tabletek
79,99 zł
Nasz mózg nie jest więc w stanie zablokować tego, co narozrabialiśmy w jelicie, a przez to spada nasza odporność

Hemoliza wewnątrznaczyniowa i zewnątrznaczyniowa

Oprócz rozróżnienia ze względu na przyczynę choroby, rodzaje hemolizy dzieli się ze względu na to, gdzie następuje rozpad krwinek. Jeśli rozpad erytrocytów następuje w naczyniu, mamy do czynienia z hemolizą wewnątrznaczyniową. Jeżeli zaś proces ten zachodzi w z układzie siateczkowo-nabłonkowym, mówimy o hemolizie zewnątrznaczyniowej.

Ta pierwsza forma przedwczesnego umierania krwinek, hemoliza wewnątrznaczyniowa, paradoksalnie występuje zazwyczaj na skutek zewnętrznych czynników, np. w wyniku poważnych urazów, poparzeń, infekcji.

Zewnątrznaczyniowa hemoliza jest powodowana zwykle przez wewnętrzne anomalie: wadliwą budowę erytrocytów, choroby wątroby czy reakcje immunologiczne.

Hemoliza – objawy

Objawy hemolizy dzielą się na kilka grup. Można podzielić je na grupę objawów widocznych, związanych z naturalnymi procesami, związane z nieprawidłowym stężeniem substancji w organizmie oraz związane z dolegliwościami konkretnych narządów. Objawy mogą dać o sobie znać zarówno w krótkim czasie, jak i nawet po kilku latach — jeśli hemoliza nie ma postaci ostrej, a organizm dostosował swoje funkcjonowanie do choroby. Do objawów widocznych można zaliczyć:

  • bladą skórę,
  • tachykardię,
  • ogólne osłabienie,
  • żółtaczkę,
  • męczenie się przy niewielkim wysiłku.

Hemoliza objawiać może się też poprzez zmniejszone stężenie wolnej haptoglobiny oraz wzrost retikulocytów. Zwiększona ilość retikulocytów będzie spowodowana większą produkcją erytrocytów przez szpik kostny, gdyż będą one szybko ulegać uszkodzeniu. Kolejnym objawem tej dolegliwości może być uszkodzenie nerek spowodowane ostrą odmianą choroby.

Ostatnią grupą objawów są te związane z wrodzonymi przyczynami choroby. Jeśli to one są odpowiedzialne za hemolizę, obserwować można kamicę pęcherzyka żółciowego i wrodzone zaburzenia rozwoju kości. Zimna hemoglobinuria przy wystawieniu na niskie temperatury może wywołać też dreszcze, gorączkę, bóle pleców, brzucha czy bóle kończyn.

Mężczyzna siedzi zmartwiony w białym pokoju

Hemoliza u noworodka

Hemoliza u noworodków jest zazwyczaj związana z chorobą hemolityczną. Powstaje ona, gdy dochodzi do konfliktu serologicznego – niezgodności w zakresie czynnika Rh lub grup krwi ABO między matką a płodem. Wówczas we krwi matki pojawiają się specyficzne przeciwciała klasy IgG, które przechodząc przez łożysko, powodują rozpad czerwonych krwinek płodu. Powoduje to wystąpienie retikulocytozy i niedokrwistości.

Hemoliza krwinek jest odpowiedzialna szybki wzrost stężenia bilirubiny we krwi, a to może wywołać ciężką żółtaczkę dziecka.  Gruntowna niedokrwistość może zaś doprowadzić do niewydolności serca, z bladością, powiększeniem wątroby i/lub śledziony, obrzękami i niewydolność oddechową. W skrajnych przypadkach może dojść do uszkodzenia mózgu – jest to tzw. żółtaczka jąder podstawy mózgu, która powoduje niedorozwój psychofizyczny dziecka.

Hemoliza – leczenie

Leczenie hemolizy jest możliwe do przeprowadzenia i zależy od przyczyny choroby. Jeśli hemoliza ma podłoże autoimmunologiczne, terapia będzie głównie opierała się na podawaniu leków immunosupresyjnych. Gdy przyczyną hemolizy są czynniki hemolityczne takie jak np. talasemia, leczy się ją zapobiegawczo – podając cynk oraz witaminę C. Gdy z kolei choroba związana jest niedoborami poszczególnych substancji, najskuteczniejszym sposobem terapii będzie suplementowanie żelazem i kwasem foliowym.

W niektórych przypadkach konieczne może okazać się przetoczenie krwi.

Zobacz także

i
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.

Podoba Ci się ten artykuł?

Tak
Nie

Powiązane tematy:

Zainteresują cię również:

Co to leukocytoza? Jak interpretować poziom białych krwinek?

Czym się zajmuje hematolog i kiedy wymagana jest wizyta u tego specjalisty?

Kiedy ostatnio badałaś sobie krew? Jest wiele powodów, dla których warto to robić regularnie

Pierwsza taka operacja! Rozrusznik serca po raz pierwszy został wszczepiony noworodkowi

Eksperymentalny rozrusznik serca został wszczepiony noworodkowi. To wielki przełom w pediatrii!

Przyczyny i objawy krioglobulinemii. Jak przebiega diagnostyka i leczenie?

7 codziennych nawyków osłabiających odporność. Może któryś z nich ciebie dotyczy?

Nietypowe objawy udaru, jakich lepiej nie ignorować. Jak rozpoznać mikroudar?

Szacowanie ryzyka chorób serca może być niedługo znacznie prostsze i szybsze. Polska badaczka opracowała nowy sposób

Szacowanie ryzyka chorób serca może być niedługo znacznie prostsze i szybsze. Ważne osiągnięcie polskiej badaczki

Dr Anna Romaniuk / fot. Hello Zdrowie

„Na odporność wpływa czułość i bliskość. Do tej sfery zaliczyłabym także zdrowe relacje” – mówi ekspertka dr Anna Romaniuk. Oto kluczowe filary odporności!

kobieta owinięta kocem

Często łapiesz infekcje? Dowiedz się, w czym może tkwić problem

Wirus Marburg – czy angolski scenariusz z 2005 r. może się powtórzyć w Europie?

Antykoagulant toczniowy – czym jest, diagnostyka, cena badań 

Glutation – co to jest? Gdzie znajdziesz go najwięcej? Skutki uboczne niedoboru

„Rodzice wciąż są namawiani do bankowania krwi pępowinowej dla użytku ich dzieci, mimo że nie ma takiej potrzeby”. O tym, jak wmówiono nam, że krew pępowinowa to panaceum, mówi hematolog prof. Wiesław Jędrzejczak

Hemolakria – czym są krwawe łzy i jak leczyć zaburzenie? 

Układ dopełniacza – funkcje, aktywacja, badanie

Syndrom zimnej ręki. Marzną ci dłonie i stopy przez cały rok? To sygnał od organizmu!

10-latka czekająca na przeszczep serca dostała kamizelkę defibrylującą. To najmłodsza pacjentka w Polsce, u której ją zastosowano

10-latka czekająca na przeszczep serca dostała kamizelkę defibrylującą. To najmłodsza pacjentka w Polsce, u której ją zastosowano

Lek stosowany w chorobach serca został wycofany z obrotu. Powodem wada jakościowa

Lek stosowany w chorobach serca został wycofany z obrotu. Powodem wada jakościowa

Kobieta siedzi

Skąd się bierze krwawienie po okresie i o czym świadczą różne kolory wydzielin? Wyjaśniamy

Tych reklam w szkole rodzenia już nie zobaczysz. Ministerstwo Zdrowia powiedziało pass

Kilkadziesiąt serii leku na ciśnienie tętnicze wycofane z obrotu. "Stwierdzono obecność zanieczyszczenia powyżej dopuszczalnego limitu"

Kilkadziesiąt serii leku na ciśnienie tętnicze wycofane z obrotu. „Stwierdzono obecność zanieczyszczenia powyżej dopuszczalnego limitu”

Amerykanka była pewna, że przeszła zawał. Okazało się, że to... zespół złamanego serca

Amerykanka była pewna, że przeszła zawał. Okazało się, że to… zespół złamanego serca

Haptoglobina – rola w organizmie, badanie i interpretacja. Objawy hemolizy

Najpopularniejsze

Grypa typu B - objawy, charakterystyka

Grypa typu B – przyczyny, objawy i leczenie

Para na kanapie

Seks analny – co to jest i jakie są najlepsze pozycje analne?

Masturbacja może być jeszcze przyjemniejsza. Poznaj sposoby masturbacji

Ropiejące oczy kobiety

Ropiejące oczy u dzieci i dorosłych – przyczyny i metody leczenia

Co oznacza drętwienie rąk w nocy i podczas snu?

Co oznacza drętwienie rąk w nocy i podczas snu?

„Każdy orgazm jest czymś pięknym, jednak ten rodzaj orgazmu jest wyjątkowy”. Seksuolożka o kobiecym wytrysku

Jak odetkać ucho zatkane woskowiną, katarem i wodą? Domowe sposoby

Orgazm - jak go osiągnąć? 10 sposobów na lepszy orgazm

Orgazm – jak go osiągnąć? 10 sposobów na lepszy orgazm

Kobieta i mężczyzna

Jak uprawiać seks analny, żeby nie bolało? Mamy kilka porad

Wysoki cholesterol - jakie są przyczyny i objawy? Sposoby na wysoki cholesterol

Wysoki cholesterol – jakie są przyczyny i objawy? Jak go obniżyć?

ilustracja mózgu w 3D

Torbiel pajęczynówki – objawy i leczenie. Czy torbiel jest groźna i musi być operowana?

Kobieta przed monitorem

Dziwne uczucie w głowie – przyczyny. Co to oznacza?

Kobieta

O czym świadczy ból pod łopatką? Charakter bólu, objawy i możliwe sposoby leczenia

Grypa typu A/iStock

Grypa typu A – leczenie, objawy i charakterystyka wirusa

Kiedy występuje niskie ciśnienie i wysoki puls?

Niskie ciśnienie i wysoki puls – kiedy występują? Co to oznacza?

Co oznacza obniżona temperatura ciała i jakie są jej przyczyny? Kiedy spadek temperatury może być niebezpieczny?

Co oznacza obniżona temperatura ciała i jakie są jej przyczyny? Kiedy spadek temperatury może być niebezpieczny?

×