4 min.
Hormony tarczycy – jak interpretować wyniki i kiedy należy wykonać badanie krwi?

Fot. glisic_albina / stock.adobe.com
Najnowsze
28.01.2021
Dwie maski ochronne zamiast jednej? „To po prostu rozsądne”- mówi główny epidemiolog USA
27.01.2021
„Nowa nadzieja dla osób z depresją”. Zidentyfikowano białka, które mogą odpowiadać za zaburzenia nastroju
27.01.2021
Androgeny – czym są? Funkcje, badanie, nadmiar
27.01.2021
Fetysze – czym są, kiedy fetysz staje się niezdrowy?
27.01.2021
Monika Mrozowska pokazała zdjęcia wykonane cztery dni po porodzie. „Tak ma prawo wyglądać ciało”
Hormony tarczycy w organizmie człowieka odpowiadają za wiele procesów metabolicznych. W razie pojawienia się objawów klinicznych konieczne jest badanie hormonów tarczycy. Badanie można wykonać zarówno u dorosłych, jak i u dzieci.
Spis treści
Nasze teksty zawsze konsultujemy z najlepszymi specjalistami

Agnieszka Widera
lekarz
Hormony tarczycy kontrolują czynność większości tkanek w organizmie człowieka, stąd trudno o wymienienie ich wszystkich funkcji. Nadmiar bądź niedobór hormonów tarczycy daje dość specyficzne objawy o bardzo szerokim zakresie i dotyczące większości układów.
Hormony tarczycy – jakie są i jak działają?
Tarczyca to narząd wewnątrzwydzielniczy, zlokalizowany w szyi i przylegający do tchawicy, nieco poniżej krtani. Zbudowana jest z dwóch płatów i łączącej je węziny (cieśni). Podstawową jednostką czynnościową tarczycy są komórki pęcherzykowe. Wypełnione są koloidem zawierającym tyreoglobulinę (Tg). To białko stanowiące magazyn hormonów tarczycy, a także miejsce, w którym jod jest wprowadzany do cząstek tyrozyny. Pomiędzy pęcherzykami tarczycy zlokalizowane są komórki C, produkujące kalcytoninę. Do prawidłowej pracy tarczycy konieczny jest właściwy poziom jodu w organizmie. Spośród wszystkich hormonów produkowanych przez tarczycę najwięcej powstaje tyroksyny (T4). Wydzielana do krwi tyroksyna wiąże się z białkami i pełni przede wszystkim funkcję prohormonu. Na obwodzie jest odjodowywana do trijodotyroniny (T3). Częściowo T3 również jest bezpośrednio wydzielana z tarczycy i to właśnie ten hormon wykazuje główną aktywność obwodową na narządy. Hormony tarczycy wydzielane są pod wpływem TSH, czyli przysadkowej tyreotropiny. Niedobór hormonów tarczycy stymuluje przysadkę do wydzielania TSH, a ich nadmiar hamuje. Stąd w diagnostyce chorób tarczycy w pierwszej kolejności rutynowo wykonuje się przesiewowe badanie TSH. Hormony tarczycy działają na większość tkanek w organizmie. Zwiększają katabolizm białek, aktywują lipogenezę w wątrobie i lipolizę w wątrobie oraz tkance tłuszczowej, powodują zmniejszenie stężenia cholesteroli, zwiększają zużycie węglowodanów. Ich nadmiar lub niedobór skutkuje wielokierunkowymi zaburzeniami pracy organizmu człowieka.
Hormony tarczycy: normy
Do sprawdzenia, czy produkcja hormonów tarczycy jest prawidłowa, konieczne są badania krwi. Badanie wykonuje się na czczo, pobierając próbkę krwi z żyły odłokciowej. To bardzo istotne badanie, które wykonują profilaktycznie kobiety w ciąży, a także osoby dopiero planujące ciążę, ponieważ zaburzenie poziomu hormonów tarczycy ma poważne konsekwencje dla rozwoju dziecka. Badania hormonów tarczycy obejmują również badanie TSH, ponieważ w przypadku początkowych nieprawidłowości w zakresie pracy tarczycy poziom hormonów T4 i T3 może być w normie, przy jednoczesnym niedoborze lub nadmiarze TSH. W diagnostyce oznacza się przede wszystkim frakcje wolne hormonów tarczycy, tzn. FT3 i FT4. Normy hormonów tarczycy są następujące:
- T3 całkowita (TT3): 1,3–3,1 nmol/l;
- T3 wolna (FT3): 4,0–7,8 pmol/l;
- T4 całkowita (TT4): 58–154 nmol/l;
- T4 wolna (FT4): 11,8–24,6 pmol/l.
Zobacz także
Kiedy wykonuje się badania hormonów tarczycy?
Badanie hormonów tarczycy wykonuje się w takich sytuacjach klinicznych, jak:
- objawy nadczynności lub niedoczynności tarczycy,
- ciąża,
- nieprawidłowy poziom TSH w badaniach przesiewowych,
- stosowane leki przeciwtarczycowe,
- stosowane leki w niedoczynności (suplementacja hormonów),
- monitorowanie leczenia chorób tarczycy.
Badania można wykonać w każdym laboratorium analitycznym. Cennik badań zależy od laboratorium, jednak średnia cena pojedynczego badania poziomu TSH, fT4 lub fT3 waha się w granicach 15–20 zł.
Objawy nadmiaru i niedoboru hormonów tarczycy
Nadmiar hormonów tarczycy, czyli nadczynność tarczycy, określa się mianem nadczynności tarczycy. Jej objawy to m.in.:
- drażliwość,
- utrata masy ciała mimo tego, że chory się nie odchudza i ma zwiększony apetyt,
- nietolerancja ciepła,
- nietolerancja wysiłku fizycznego,
- bezsenność,
- wilgotna i ciepła skóra,
- wypadanie włosów,
- nadciśnienie tętnicze,
- drżenie rąk,
- biegunki.
Niedobór hormonów tarczycy, czyli niedoczynność, również daje dość charakterystyczne objawy:
- nadmierny przyrost masy ciała mimo braku zmiany stylu życia i diety,
- problemy z koncentracją,
- nadmierna senność,
- nietolerancja zimna,
- wolna akcja serca,
- bóle stawów,
- zaparcia,
- matowe i łamliwe paznokcie,
- sucha skóra,
- łysienie,
- zmniejszenie potliwości,
- zaburzenia miesiączkowania.
Udostępnij
Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem.
Podoba Ci się ten artykuł?
Tak
Nie
Polecamy

27.01.2021
Dr n. med. Aleksandra Gąsecka-van der Pol: pacjentom kardiologicznym brakuje pomocy psychologa. Wiele czynników ryzyka zawału serca wynika z innych problemów

27.01.2021
Angelika Kuźniak: Nie myśląc o śmierci, żyjemy tak, jakby świat miał poczekać. Nie poczeka. Nie ma co odkładać na później rozmów, wyznań, miłości

27.01.2021
„Często nie zdajemy sobie sprawy, jak bolesne są takie niewinne słowa, które odnoszą się do naszego własnego doświadczenia posiadania matki” – mówi Mira Marcinów, autorka książki „Bezmatek”

26.01.2021