Skutki uboczne szczepionek na COVID-19 – które występują najczęściej? Porównanie

Skutki uboczne wywoływane przez szczepionki Pfizera, AstraZeneki, Moderny oraz Johnson & Johnson to temat, który wywołuje w ostatnich miesiącach dużo emocji. Jakie powikłania mogą wystąpić po podaniu szczepionki na COVID-19 i który preparat powoduje ich najwięcej? Sprawdź nasze zestawienie.

Im więcej Polaków szczepi sie przeciwko koronawirusowi, tym częściej w internetową wyszukiwarkę wpisywana jest fraza “skutki uboczne szczepionki na COVID-19”. Z doniesień pacjentów zaszczepionych preparatem AstraZeneca wynika, że silniej odczuwają oni NOP (niepożądane objawy poszczepienne) po pierwszej dawce. Z kolei ci, którzy otrzymali produkt Pfizera, na działania niepożądane częściej skarżą się po przyjęciu drugiej dawki. Niepokój budzi też ciężka reakcja alergiczna, która jest wymieniana jako jedno z możliwych powikłań po szczepieniu. Czy należy obawiać się preparatów Pfizera, AstraZeneki, Moderny oraz Johnson & Johnson? Przejrzałyśmy informacje udostępnione przez producentów wszystkich czterech specyfików dostępnych w Polsce. Poniżej znajdziecie listę możliwych skutków ubocznych szczepionek przeciwko COVID-19.

Możliwe skutki uboczne szczepionki Pfizer

Firma Pfizer jest producentem podawanej w dwóch dawkach szczepionki Comirnaty. Jest to szczepionka mRNA, która zawiera informację genetyczną o budowie białka, jakie znajduje się na kolcach wirusa. Po podaniu dawki preparatu rozpoczyna się proces produkcji białek w komórkach. A to wywołuje odpowiedź immunologiczną organizmu w postaci wytworzenia  przeciwciał. W ulotce szczepionki Pfizera jako bardzo częste działania niepożądane (czyli takie, które mogą pojawić się u 1 na 10 osób) wymienia się:

• ból i obrzęk w miejscu wstrzyknięcia
• zmęczenie,
• ból głowy,
• ból mięśni,
• dreszcze,
• ból stawów,
• biegunka,
• gorączka.

Producent informuje także, że rzadziej mogą pojawić się:

• zaczerwienienie w miejscu wstrzyknięcia,
• nudności,
• wymioty.

Niewielki odsetek pacjentów skarżył się na m.in.:

• powiększone węzły chłonne,
• bezsenność,
• ból ramienia,
• swędzenie w miejscu wstrzyknięcia,
• złe samopoczucie.

Z kolei jako rzadkie działania niepożądane Pfizer zakwalifikował: przemijające jednostronne porażenie nerwu twarzowego i reakcje alergiczne, takie jak pokrzywka lub obrzęk twarzy,

Ponadto w ulotce wspomniano również o możliwości wystąpienia ciężkiej reakcji alergicznej, której częstość wystąpienia nie może być określona. Za oznaki takiej reakcji uznaje się: trudności z oddychaniem, przyspieszone bicie serca, opuchlizna twarzy i gardła czy pojawiająca się na całym ciele wysypka.

Dowiedz się więcej z tekstu:

Szczepionka Pfizer i BioNTech na COVID-19 nie dla alergików?

Szczepionka na COVID-19 Moderna – możliwe działania uboczne

COVID-19 Vaccine Moderna jest również szczepionką genetyczną, którą można podawać osobom powyżej osiemnastego roku życia. W przypadku tego preparatu niezbędne jest przyjęcie dwóch dawek. Z badań przeprowadzonych przez producenta wynika, że najczęściej pojawiającymi się skutkami ubocznymi były:

• ból w miejscu wstrzyknięcia,
• zmęczenie,
• ból głowy,
• ból mięśni,
• ból stawów,
• dreszcze,
• nudności/wymioty,
• obrzęk/tkliwość pod pachą,
• gorączka,
• obrzęk w miejscu wstrzyknięcia,

Producent COVID-19 Vaccine Moderna zaznacza, że większość z miejscowych i ogólnoustrojowych działań niepożądanych była łagodna lub umiarkowana. Ponadto zwykle ustępowały one w ciągu kilku dni od przyjęcia preparatu. Skutki uboczne po podaniu szczepionki Moderny częściej występowały w młodszych grupach wiekowych. Warto dodać, że działania niepożądane częściej pojawiały się po podaniu drugiej dawki niż pierwszej.

AstraZeneca – możliwe skutki uboczne szczepionki na COVID

Preparat Vaxzevria firmy AstraZeneca to szczepionka wektorowa, która w przeciwieństwie do szczepionek mRNA wykorzystuje fragmenty innych wirusów. Po wprowadzeniu do organizmu mobilizują one układ immunologiczny do wytworzenia przeciwciał wobec konkretnego wirusa. W tym przypadku jest to SARS-COV-2. Vaxzevrię podaje się w dwóch dawkach. Wśród możliwych działań niepożądanych szczepionki AstraZeneki producent wymienia:

• tkliwość, ból, ciepło, swędzenie lub siniaki w miejscu wstrzyknięcia,
• uczucie zmęczenia (znużenia) lub ogólne złe samopoczucie,
• dreszcze lub uczucie gorączki,
• ból głowy,
• mdłości (nudności),
• ból stawów,
• ból mięśni,
• obrzęk lub zaczerwienienie w miejscu wstrzyknięcia,
• gorączka (>38°C),
• wymioty lub biegunka.

Rzadziej mogą pojawić się również:

• senność lub zawroty głowy,
• mniejszy apetyt,
• powiększone węzły chłonne,
• nadmierne pocenie się,
• swędzenie skóry oraz wysypka.

W przypadku szczepionki wyprodukowanej przez AstraZeneca pacjenci częściej skarżyli się na skutki uboczne po otrzymaniu pierwszej dawki preparatu. Koncern ostrzega również przed wystąpieniem ciężkiej reakcji alergicznej. Po natychmiastową pomoc medyczną powinien zgłosić się każdy, u kogo wystąpi połączenie którychkolwiek z poniższych objawów:

• uczucie omdlenia lub oszołomienia,
• zaburzenia rytmu serca,
• duszność,
• świszczący oddech,
• obrzęk ust, twarzy lub gardła,
• pokrzywka lub wysypka,
• nudności lub wymioty,
• ból brzucha.

W obliczu pojawiających się doniesień o przypadkach wystąpienia zakrzepów krwi po podaniu szczepionki AstraZeneca wystosowała „Komunikat do fachowych pracowników ochrony zdrowia” (13 kwietnia 2021), w którym możemy przeczytać:

„Związek przyczynowy między szczepieniem produktem leczniczym Vaxzevria a występowaniem zakrzepicy w połączeniu z małopłytkowością uważa się
za możliwy. Chociaż takie działania niepożądane występują bardzo rzadko, wystąpiły one częściej, niż można się spodziewać w populacji ogólnej. Na tym etapie nie zidentyfikowano żadnych szczególnych czynników ryzyka. Fachowi pracownicy ochrony zdrowia powinni być wyczuleni na objawy przedmiotowe i podmiotowe choroby zakrzepowo-zatorowej i małopłytkowościoraz informować o nich osoby poddawane szczepieniu”.

Dowiedz się więcej z materiałów:

Zakrzepica po szczepionkach przeciw COVID-19. Naukowcy mają hipotezy, jaka może być ich przyczyna
Przyczyna powstawania zakrzepów krwi po przyjęciu szczepionki AstraZeneca jest już znana – twierdzą naukowcy
Zespół przesiąkania włośniczek (SCLS) po szczepionce AstraZeneca. Kolejny skutek uboczny?

Możliwe skutki uboczne szczepionki Johnson & Johnson

COVID-19 Vaccine Janssen firmy Johnson & Johnson to podobnie jak Vaxzevria szczepionka wektorowa. To także jedyna szczepionka obecna na polskim rynku, którą podaje się w jednej dawce. W przypadku tego preparatu, wśród możliwych skutków ubocznych szczepionki Johnson & Johnson często i bardzo często pojawiały się:

• ból głowy,
• nudności,
• ból mięśni,
• zmęczenie,
• ból w miejscu wstrzyknięcia,
• kaszel,
• ból stawów,
• gorączka,
• rumień w miejscu wstrzyknięcia,
• obrzęk w miejscu wstrzyknięcia,

W przypadku COVID-19 Vaccine Janssen rzadziej mogą pojawić się takie działania niepożądane jak:

• drżenie,
• kichanie,
• ból gardła,
• wysypka,
• nadmierna potliwość,
• osłabienie,
• ból mięśni, kończyn czy pleców,
• astenia,
• złe samopoczucie.

Powyższe przypadłości były rzadziej zgłaszane przez pacjentów powyżej 65 roku życia a jeśli się u nich pojawiły – przebiegły bardzo łagodnie.

Jako bardzo rzadki skutek uboczny wymieniona została zakrzepica w połączeniu z małopłytkowością. Dlatego też zaszczepieni pacjenci powinni zwrócić szczególną uwagę na takie objawy jak:

• duszność,
• ból w klatce piersiowej,
• obrzęk nóg,
• uporczywy ból brzucha.

Jeśli któryś z nich pojawi się do kilku dni po szczepieniu, należy natychmiast udać się do lekarza. Powodem do szybkiego kontaktu z medykiem są również objawy neurologiczne, do których zalicza się silne i uporczywe bóle głowy, niewyraźne widzenie oraz wybroczyny (zasinienia skóry) poza miejscem podania szczepionki.

Dowiedz się więcej z tekstów:

EMA wydała oświadczenie ws. szczepionki Johnson & Johnson. Mają zmienić się zalecenia na ulotce preparatu
„Korzyści przewyższają ryzyko”. USA powraca do stosowania szczepionki na COVID-19 firmy Johnson & Johnson
Dania wycofuje preparat Johnson & Johnson z programu szczepień