Udar mózgu – co zrobić, gdy wystąpią objawy udaru?

Pierwsza pomoc w udarze mózgu to zapewnienie choremu bezpieczeństwa i jak najszybsze wezwanie pogotowia ratunkowego. Objawy świadczące o udarze mózgu mogą mieć różne nasilenie, jednak najczęściej są dość charakterystyczne.

Lekki udar niedokrwienny i jego objawy mogą przyczynić się do powstania niedowładu mięśni twarzy czy kończyny górnej bądź wyłącznie drętwienia w tym obszarze. Udar niedokrwienny może też zająć duży obszar mózgu, co da objawy cięższe niż paraliż i zniesienie czucia w połowie ciała. Objawy te są po stronie przeciwnej niż ognisko udarowe.

Udar niedokrwienny mózgu – objawy

W zależności od tego, jaka tętniczka uległa zamknięciu, takie będą objawy udaru niedokrwiennego, ponieważ każda część mózgu odpowiada za inne funkcje. Jeśli uszkodzeniu uległa tętniczka doprowadzająca krew do półkul mózgowych, może pojawić się niedowład kończyny czy ograniczenie mimiki twarzy po jednej stronie ciała. Ponadto uszkodzeniu mogą ulec obszary odpowiedzialne za czucie, czyli dojdzie do zniesienia czucia bądź nieprawidłowych wrażeń czuciowych jak drętwienia czy osłabienia. Oczywiście nie tylko miejsce, w jakim doszło do uszkodzenia komórek mózgowych ma znaczenie, ale także rozległość obszaru niedokrwienia, czyli średnica tętnicy jaka uległa zamknięciu. Jeśli dotyczy to niewielkich tętniczek, może dojść zaledwie do mini udaru mózgu, którego objawy są lżejsze, czy też przemijającego epizodu niedokrwiennego. Poważniejsze objawy mają miejsce zazwyczaj przy zajęciu tętnic większego kalibru.

Poza zaburzeniami ruchu i czucia, w mózgu mogą ulec uszkodzeniu obszary odpowiedzialne za mowę. Afazja, czyli całkowite upośledzenie mowy, najczęściej towarzyszy niedowładowi kończyny górnej po stronie prawej w przypadku osób praworęcznych lub po stronie lewej u leworęcznych.

Zobacz także: Udar niedokrwienny mózgu

Udar mózgu – objawy i skutki

Wśród innych objawów udaru niedokrwiennego mózgu wyróżnia się także zaburzenia widzenia. Objawy związane z niedokrwieniem móżdżku to przede wszystkim zaburzenia równowagi. Niedokrwienie lewej półkuli móżdżku skutkuje przewracaniem się chorego na stronę lewą. W przypadku prawej półkuli odwrotnie. Poza zaburzeniami równowagi pojawiają się także wymioty i zawroty głowy.

Udar krwotoczny zazwyczaj daje takie same objawy jak udar niedokrwienny, choć jest rzadszy. Ma jednak cięższy przebieg. Częściej niż w udarze niedokrwiennym pojawia się nagły ból głowy, jak również pojawiają się inne niespecyficzne objawy jak zaburzenia rytmu serca, zaburzenia świadomości, niewydolność serca. Udar mózgu może również objawiać się zaburzeniami emocji, czy pojawieniem się napadów padaczkowych.

Jak rozpoznać udar? Objawy alarmowe udaru mózgu

Udar mózgu ma charakterystyczne objawy i niebezpieczne skutki, jeśli nie zostanie udzielona szybka pomoc. Mimo iż stanowi bardzo złożony klinicznie problem i obraz kliniczny może istotnie różnić się u różnych chorych, to jednak są pewne objawy uznawane za alarmowe wystąpienia udaru mózgu. Należą do nich:

• asymetria twarzy (np. opadanie kącika ust, powieki),
• osłabienie/niedowład kończyny górnej lub dolnej,
• zaburzenia widzenia,
• zaburzenia mowy,
• zaburzenia równowagi,
• nagły, silny ból głowy.

Należy pamiętać, że, nawet jeśli takie objawy nie są bardzo nasilone, po czym dochodzi do ich ustąpienia, nie należy ich bagatelizować. Ustąpienie objawów może świadczyć o tym, że doszło do mini udaru czy przemijającego incydentu niedokrwiennego. Jednak statystycznie w ciągu miesiąca od takiego incydentu, może dojść do wystąpienia poważnego udaru. Dlatego też niewielkie nasilenie objawów należy traktować jako sygnał alarmowy, że w układzie krążenia mózgu dzieje się coś złego.

Czynniki predysponujące do pojawienia się objawów udaru mózgu

Prawdopodobieństwo wystąpienia udaru mózgu zwiększa się wraz z wystąpieniem czynników ryzyka udaru takich jak:

• cukrzyca,
• nadciśnienie,
• wysoki poziom cholesterolu,
• papierosy,
• alkohol,
• otyłość.

Udar mózgu – skutki

Kiedy pojawią się objawy udaru mózgu, oznacza to, że tkanka mózgowa uległa uszkodzeniu. Bardzo ważne jest podjęcie szybkiej interwencji (do 3 godzin), ponieważ w przeciwnym razie deficytowe objawy neurologiczne ulegają utrwaleniu i dużo trudniej o rehabilitację i przywrócenie sprawności choremu. Objawy i skutki udaru mózgu są zależne nie tylko od tego, jak szybka będzie interwencja, ale również od tego, jaki obszar mózgu został objęty obszarem niedokrwienia.

Pierwsza pomoc przy objawach udaru mózgu, bez względu na to, jakie jest nasilenie objawów klinicznych, wymaga jak najszybszego wezwanie pogotowia ratunkowego. Im mniejsza zwłoka, tym większe prawdopodobieństwo, że chory trafi na oddział udarowy i zostanie zastosowane właściwe leczenie, mające na celu maksymalne ograniczenie szkód, jakie wywołał udar mózgu.

Zobacz także: Udar mózgu – leczenie