Noradrenalina jest substancją pełniącą w organizmie funkcje hormonu i neuroprzekaźnika. „Walcz lub uciekaj” – to typ sytuacji, do której działanie noradrenaliny ma nas przystosować. Jakie są objawy nadmiaru lub niedoboru noradrenaliny? Na czym polega związek między tym neuroprzekaźnikiem i depresją? W jakich sytuacjach noradrenalinę wykorzystuje się jako lek?
Co to jest noradrenalina?
Noradrenalina (inaczej norepinefryna) jest związkiem pełniącym funkcje hormonu i neuroprzekaźnika. Substancję zalicza się do grupy katecholamin, z której pochodzą także adrenalina i dopamina. Działanie noradrenaliny odpowiada przede wszystkim za reakcję organizmu na sytuacje stresowe.
Działanie noradrenaliny
Jak noradrenalina wpływa na nasze funkcjonowanie? Przede wszystkim (we współpracy z adrenaliną) wywołuje odpowiedź na sytuację „walcz lub uciekaj”, czyli przygotowuje organizm do podejmowania szybkich decyzji i natychmiastowego działania. Związane z tym jest wiele zmian przystosowawczych w fizjologii, m.in.:
- wzrost tętna i ciśnienia krwi,
- wzrost poziomu glukozy we krwi,
- zwiększony napływ krwi do mięśni szkieletowych,
- zmniejszenie ukrwienia układu pokarmowego i zwolnienie motoryki jelit.
Oprócz tego noradrenalina wpływa także na psychikę. Powoduje pobudzenie emocjonalne i poprawę pamięci, wzmacnia czujność oraz koncentrację.
W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję:
Badanie stężenia noradrenaliny
Badanie stężenia noradrenaliny wykonuje się zwykle w połączeniu z innymi katecholaminami. Test wykorzystywany jest przede wszystkim w diagnostyce rzadkich, zazwyczaj łagodnych nowotworów: guza chromochłonnego nadnerczy, przyzwojaka lub – rozpoznawanego na ogół u dzieci – nerwiaka zarodkowego.
Próbką do badania poziomu noradrenaliny i innych katecholamin mogą być:
- mocz z 24-godzinnej zbiórki – stężenie katecholamin podlega fluktuacjom w ciągu dnia; poddanie badaniu próbki z całodniowej zbiórki moczu pozwala na uwzględnienie w wyniku także okresowych wzrostów produkcji hormonów,
- krew – oznaczenie wykonywane w sytuacji wystąpienia nagłego epizodu nadciśnienia tętniczego.
Noradrenalina – nadmiar
Nadmiar noradrenaliny i innych katecholamin w badaniu moczu lub krwi, któremu towarzyszą nagłe epizody objawów, takich jak:
- nadciśnienie tętnicze (szczególnie, gdy po wdrożeniu leczenia nie występuje znaczna poprawa),
- ostre bóle głowy,
- pocenie się,
- palpitacje serca,
- drżenie,
może wskazywać na występowanie nowotworu: guza chromochłonnego nadnerczy, przyzwojaka lub – u dzieci – nerwiaka zarodkowego. Do potwierdzenia choroby potrzebna jest jednak dalsza diagnostyka.
Warto wspomnieć, że na poziom noradrenaliny i innych katecholamin wpływają czynniki związane ze stylem życia: stres, palenie papierosów, dieta (m.in. spożywanie produktów zawierających kofeinę, alkoholu). W związku z tym, nie w każdym przypadku nadmiar noradrenaliny w badaniu wynika z występowania nieprawidłowości – czasami może być spowodowany normalną produkcją hormonów w odpowiedzi na wymienione czynniki. Szczególnie dotyczy to nieznacznego przekroczenia norm.
Niedobór noradrenaliny
Objawy niedoboru noradrenaliny to przede wszystkim:
- niskie stężenie glukozy we krwi,
- obniżone ciśnienie krwi i tętno,
- niepokój,
- brak energii,
- bóle głowy,
- trudności w zasypianiu,
- problemy z koncentracją.
Ograniczenie dostępności neuroprzekaźników, takich jak noradrenalina, serotonina i dopamina w niektórych obszarach mózgu (m.in. ciele migdałowatym, hipokampie) powiązane jest również z występowaniem depresji. Tę wiedzę wykorzystuje się w terapii farmakologicznej choroby. Leki antydepresyjne hamują wychwyt serotoniny i/lub noradrenaliny, co powoduje wzrost stężenia tych neuroprzekaźników w szczelinie między komórkami nerwowymi.
Noradrenalina jako lek
Noradrenalina jako lek wykorzystywana jest przede wszystkim do podniesienia ciśnienia krwi. Stosuje się ją w m.in. w terapii:
- zawału serca,
- tamponady osierdziowej,
- niskiego ciśnienia krwi,
- wstrząsu septycznego,
- wstrząsu neurogennego.
Bibliografia:
- Tank W. A., Lee Wong D. (2015) Peripheral and central effects of circulating catecholamines, Comprehensive Physiology, 5: 1-15.
- Curtis B. M., O’Keefe Jr J. H. (2002) Autonomic Tone as a Cardiovascular Risk Factor: The Danger of Chronic Fight or Flight, 77(1): 45-54.
- American Association for Clinical Chemistry (2020) Catecholamines.
Poleć artykuł znajomym!
Zobacz także
Podoba Ci się ten artykuł?
Powiązane tematy:
Polecamy
„Sami zapracowaliśmy na to, że wyżej cenimy wiedzę celebrytki niż profesora psychiatrii”. O fake newsach w kontekście zdrowia psychicznego mówi Marta Glanc, analityczka Stowarzyszenia Demagog
Są wyrafinowanymi myśliwymi, którzy w wymyślny sposób uśmiercają swoje ofiary. Czy grzyby mogą uratować świat?
Uważano, że ich przyczyną może być smutek, post, a nawet ciąża. Jak kiedyś leczono galopujące suchoty, czyli gruźlicę
