się ten artykuł?
By-passy, czyli pomostowanie aortalno-wieńcowe to operacja związana z leczeniem chorób serca. To metoda obarczona wieloma powikłaniami. Bardzo często jest jednak jedyną opcją leczenia chorych ze zwężonymi naczyniami wieńcowymi.
By-passy – co to jest?
By-passy to kardiochirurgiczna operacja wszczepienia pomostów naczyniowych: bajpasów. Stosowana jest w przypadku zaawansowanej choroby wieńcowej i w niektórych przypadkach zawału serca.
Pomostowanie aortalno-wieńcowe (CABG) jest wynikiem zatkania przez blaszkę miażdżycową fragmentu tętnicy, której zadaniem jest doprowadzenie krwi do serca.
Celem tej operacji jest dostarczenie krwi do obszarów w mięśniu sercowym, do którego dochodzi w ograniczonej ilości. Krew omija wówczas zatkaną przez blaszkę miażdżycową część tętnicy wieńcowej i bez problemu może dotrzeć do serca.
By-passy występują w dwóch formach protezy naczyniowej. Pierwsza z nich to rurki z tworzywa sztucznego. Druga postać to rurki stworzone z naczynia krwionośnego: żyły lub tętnicy pacjenta. Wykonuje się je np. żył z kończyn dolnych, żyły odpiszczelowej, tętnicy pobranej z ręki pacjenta, tętnicy położonej za mostkiem.
By-passy – wskazania
Wskazania do wszczepienia takich protez naczyniowych są ściśle określone przez Amerykańskie i Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne.
Wykonuje się je u pacjentów z:
- nasilonymi objawami choroby wieńcowej,
- zwężanymi tętnicami zagrażającymi ich życiu (zawał serca).
By-passy – przeciwwskazania
Istnieją również przypadki, kiedy pomostowanie aortalno-wieńcowe jest zabronione, gdyż wykonanie takiego zabiegu może pogorszyć stan pacjenta.
Należą do nich:
- choroby przewlekłe np. nowotwór,
- miażdżyca końcowych odcinków naczyń wieńcowych,
- upośledzona wydolność mięśnia sercowego,
- choroby psychiczne,
- pacjenci z chorobą Alzheimera.
By-passy: jak wygląda zabieg?
Przed wykonaniem wszczepienia protez naczyniowych należy wykonać szereg badań:
- próbę wysiłkową,
- echo serca,
- badania krwi,
- RTG klatki piersiowej,
- koronografię,
- USG tętnic szyjnych.
Pomostowanie aortalno-wieńcowe wykonywane jest na dwa sposoby. Pierwszy polega na wykorzystaniu krążenia pozaustrojowego. Pacjent zostaje podłączony do aparatury, która na czas operacji zastępuje pracę serca i płuc.
Po zatrzymaniu akcji serca lekarze przyszywają bajpasy do tętnicy wieńcowej, a drugi ich koniec łączą z aortą. Następnie czynności życiowe pacjenta zostają przywrócone.
Drugi sposób polega na pomostowaniu aortalno-wieńcowym na bijącym sercu. Stosowany jest wtedy system of-pump, który cieszy się coraz większą popularnością.
Wskazane jest, aby po takiej operacji pacjent utrzymywał dietę niskotłuszczową. Pozwoli ona na wyeliminowanie odkładania się blaszki miażdżycowej w tętnicach, dzięki czemu nie będzie dochodziło do ich zwężenia. Zalecane są również odpowiednie leki obniżające poziom cholesterolu. Dodatkowo należy zrezygnować z palenia. Co więcej, pacjent musi znajdować się pod stałą kontrolą kardiologa. Nie można również zapomnieć o aktywności fizycznej. Do tego osobę po operacji obowiązuje szereg ograniczeń, m.in.:
- zakaz rozwierania ramion ponad 90 stopni,
- zakaz podciągania i odpychania się rękami podczas wstawania lub siadania,
- zakaz wstrzymywania oddechu podczas wysiłku,
- zakaz obciążenia asymetrycznego,
- zakaz prowadzenia pojazdów przez okres 2 miesięcy po operacji.
Protezy naczyniowe nie są skuteczne przez całe życie. Z czasem dochodzi do ich zamknięcia. W takim momencie konieczna jest kolejna operacja mająca na celu wszczepienie nowych by-passów. Jak dowodzą badania naukowe, najmniej trwałe są by-passy stworzone z żył pacjenta. Ten rodzaj protez zamyka się samoistnie nawet rok po operacji.
Założenie by-passów może również prowadzić do ciężkich powikłań, takich jak udar mózgu, zawał serca, ostra niewydolność nerek, a nawet śmierć.
