Dzieci i nastolatki po COVID-19 mają większe szanse na rozwój cukrzycy? Nowe badanie nie pozostawia złudzeń

Eksperci podkreślają, że o wzroście zachorowań na cukrzycę typu 1 można było mówić już przed pandemią. Teraz jednak sytuacja wydaje się być znacznie gorsza. O tym, że przejście COVID-19 może zwiększać ryzyko rozwoju tego typu cukrzycy, głośno było już od jakiegoś czasu, jednak naukowcy podkreślali, że potrzebne są dalsze badania w tym kierunku. Przełomowe może być odkrycie badaczy z Case Western Reserve University School of Medicine, opublikowane w czasopiśmie medycznym JAMA.

Cukrzyca po COVID-19?

„Na razie mamy wstępne obserwacje, z których wynika, że niekiedy cukrzyca typu 1 u dzieci towarzyszy przechorowaniu COVID-19, ale nie można wyciągać wniosków – przynajmniej jeszcze nie teraz – że to bezpośredni skutek zakażenia” – mówił w lutym tego roku w rozmowie z HelloZdrowie dr hab. n. med. Ernest Kuchar, pediatra, specjalista chorób zakaźnych, kierownik Kliniki Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym na Warszawskim Uniwersytecie Medycznym.

Jednak z ostatnich badań wynika, że jest to coraz bardziej realny problem. To przeprowadzone przez naukowców z Case Western Reserve University School of Medicine jasno wskazuje na to, kto i kiedy jest bardziej narażony na cukrzycę typu 1.

Badacze odkryli, że u dzieci i nastolatków w ciągu sześciu miesięcy po przejściu COVID-19 występuje dużo większe ryzyko zachorowania na cukrzycę typu 1. Jak się okazuje, może ono wzrosnąć nawet o 72 proc. Wniosek ten wysnuli na podstawie analizy dokumentacji medycznej ponad miliona pacjentów z 14 krajów, którzy zachorowali na COVID-19 w okresie od marca 2020 r. do grudnia 2021 r.

Według naukowców w nadchodzących miesiącach i latach możemy zaobserwować znaczny wzrost zachorowań na cukrzycę typu 1 wśród dzieci i nastolatków.

„Rodziny z wysokim ryzykiem cukrzycy typu 1 u swoich dzieci powinny być szczególnie wyczulone na jej objawy po COVID-19, a pediatrzy – na napływ nowych przypadków, zwłaszcza że wariant Omikron rozprzestrzenia się bardzo szybko wśród dzieci” – podkreśla autorka badania dr Pamela Davis, cytowana przez PAP.

Cukrzyca typu 1 – objawy

Cukrzyca typu 1 to tzw. cukrzyca insulinozależna; najczęściej występuje u osób poniżej 30. roku życia i obejmuje większość przypadków cukrzycy u dzieci. U jej podstaw leżą najczęściej procesy autoimmunologiczne prowadzące do zniszczenia jedynych komórek zdolnych do produkowania insuliny – komórek β tworzących miąższ wysp Langerhansa w trzustce. Najważniejsze czynniki ryzyka to infekcje wirusowe, niedobór witaminy D oraz współwystępowanie innych schorzeń autoimmunologicznych. W tej postaci cukrzycy występuje bezwzględny niedobór insuliny. Typowe objawy obejmują:

• wysychanie w ustach,
• pragnienie,
• nasilone oddawanie moczu,
• znaczny apetyt,
• utrata masy ciała,
• osłabienie,
• utrata sił,
• suchość skóry,
• świąd.

Objawy pojawiają się zwykle dość nagle i gwałtownie się nasilają. Brak rozpoczęcia w porę leczenia prowadzi do szybkiego pogorszenia stanu chorego, a w końcu do zaburzeń świadomości i śpiączki na tle kwasicy ketonowej (stan organizmu, w którym produkcja energii odbywa się na drodze spalania tłuszczów zamiast glukozy, w wyniku czego dochodzi do produkcji ciał ketonowych wywołujących kwasicę metaboliczną), która stanowi bezpośrednie zagrożenie życia.

Kiedy i jakie badania na cukrzycę wykonywać?

Wystąpienie objawów mogących sugerować cukrzycę jest podstawowym wskazaniem do wykonania badań kontrolnych. Można je wykonywać także profilaktycznie, w ramach okresowej kontroli stanu zdrowia. Podstawowe badania to oznaczanie poziomu glukozy na czczo i badanie glikemii przygodnej (w dowolnym momencie dnia). Niekiedy konieczne jest także wykonanie doustnego testu obciążenia glukozą OGTT, które polega na wypiciu 75 g glukozy rozpuszczonej w niewielkiej objętości wody i oznaczeniu poziomu glukozy przed wypiciem roztworu i 2 godzony potem. Kryteria rozpoznania cukrzycy to:

• poziom glukozy na czczo przekracza 125 mg/ dl (w co najmniej dwóch pomiarach),
• poziom glikemii przygodnej przekracza 200 mg/ dl i występują objawy cukrzycy,
• w teście OGTT poziom glikemii po 2 h od wypicia roztworu przekracza 200 mg/ dl.

W celu różnicowania cukrzycy typu 1 od 2 można oznaczyć poziom autoprzeciwciał przeciwwyspowych ICA oraz przeciwko insulinie IAA, a także poziom peptydu C.

Źródło: Association of SARS-CoV-2 Infection With New-Onset Type 1 Diabetes Among Pediatric Patients From 2020 to 2021 | Infectious Diseases | JAMA Network Open | JAMA Network