Kiedy druga dawka szczepionek? Pfizer, AstraZeneca, Moderna

Już od 17 maja obowiązują inne zasady dotyczące podawania drugiej dawki szczepionek. Dotyczy to preparatów Pfizer, Moderna i AstraZeneca. Nowe przepisy nie obejmują jedynie szczepionki Johnson&Johnson, która podawana jest tylko w jednej dawce. Czas oczekiwania między wstrzyknięciem pierwszej i drugiej dawki uległ skróceniu. Co to oznacza w praktyce?

Pfizer – kiedy druga dawka?

Szczepionka Pfizera to najpopularniejszy preparat mRNA, który należy podawać w dwóch dawkach. Jeszcze do niedawna polskie ministerstwo zdrowia zalecało, aby drugą dawkę aplikować po około sześciu tygodniach. Czas oczekiwania nie mógł jednak przekroczyć 42 dni. Obecnie kolejną dawkę można aplikować w Polsce już po 35 dniach – jak stwierdził minister Michał Dworczyk, zmiana ta podyktowana jest dostępnością szczepionek. Warto dodać, że producent szczepionki Pfizer zaleca podanie drugiej dawki przynajmniej trzy tygodnie od podania pierwszej.

Moderna – kiedy druga dawka?

Szczepionka Moderny również bazuje na cząsteczce mRNA i również podawana jest w dwóch dawkach. Nowe przepisy nie pominęły także i jej. Sam producent zaleca jej przyjmowanie po 28 dniach. Do tej pory ministerstwo zalecało podanie jej maksymalnie do 42 dni od pierwszego zastrzyku. Teraz czas ten oficjalnie został skrócony do 35 dni. Jak twierdzi rząd, celem tych zmian ma szybszy powrót do normalności. Druga dawka ma bowiem na celu wzmocnienie i utrwalenie odpowiedzi immunologicznej. Po jej podaniu zwiększa się poziom przeciwciał w surowicy.

AstraZeneca – kiedy druga dawka?

Spośród wszystkich trzech szczepionek, AstraZeneca cechuje się najmniejszą skutecznością. Jednak również i ona cieszy się zainteresowaniem. Jeszcze do niedawna polski rząd zalecał przyjmowanie jej drugiej dawki po 12 tygodniach od pierwszej, ale w okresie nie dłuższym niż 84 dni. W tym momencie również i tu na kolejny zastrzyk można się zgłosić znacznie szybciej, bo – tak jak w przypadku dwóch wymienionych szczepionek – można to zrobić już po 35 dniach. Sam producent zaleca, aby robić to w odstępie 4-12 tygodni.

Co zrobić, gdy nie można przyjąć drugiej dawki w terminie?

Pierwszy termin szczepionki możemy wybrać sobie sami, zmieniając datę tyle razy, ile nam się podoba. Problem może się jednak pojawić w przypadku drugiego terminu, który po przyjęciu drugiej dawki zostaje nam narzucony. Nie możemy po prostu zmienić go przez infolinię czy też Internetowe Konto Pacjenta.

Co jednak zrobić, gdy nie możemy stawić się na szczepienie w wyznaczonym dniu? W takiej sytuacji należy skontaktować się z punktem szczepień, w którym przyjęło się pierwszą dawkę i ustalić nowy termin. Może być to konieczne np. wtedy, gdy dana osoba choruje, ponieważ nie powinno się przyjmować szczepionki podczas infekcji. Trzeba wówczas odczekać aż do momentu poprawy stanu zdrowia, a następnie skonsultować się z lekarzem i sprawdzić, czy wszystko jest w porządku.

Warto jednak zaznaczyć, że zmiana daty będzie najpewniej łatwiejsza w dużych miastach, gdzie jest z reguły więcej wolnych terminów. W mniejszych ośrodkach, gdzie znajduje się mniej punktów szczepień, będzie to prawdopodobnie trudniejsze – co nie zmienia faktu, że warto próbować.

Zmiana dat szczepień ozdrowieńców

17 maja weszła w życie również zmiana dotycząca szczepień u ozdrowieńców. O ile jeszcze do niedawna były one możliwe nawet po 90 dniach, obecnie można je wykonywać do 30 dni od uzyskania pozytywnego wyniku na COVID-19. Co więcej, pojawiła się kolejna poprawka. Jeszcze do niedawna osoby, które wcześniej przeszły chorobę, były szczepione tylko jedną dawką. Obecnie również i im podaje się dwie dawki preparatu.

Zmiana dat szczepień osób niepełnosprawnych

Ministerstwo zdrowia postanowiło przyspieszyć także szczepienia wśród osób niepełnosprawnych. Wszyscy pacjenci posiadający orzeczenie o głębokiej niepełnosprawności mogą się szczepić poza kolejnością. W praktyce oznacza to, że mają oni prawo zgłosić się do punktu szczepień bez potrzeby wcześniejszego zapisywania się na wizytę. Szczepienia już teraz odbywają się również w ośrodkach opieki i aktywności osób niepełnosprawnych, m.in. w Centrach i Klubach Integracji Społecznej, Środowiskowych Domach Samopomocy, Warsztatach Terapii Zajęciowej oraz Zakładach Aktywności Zawodowej. Osoby, które mają duży problem z poruszaniem się, mogą korzystać z Mobilnych Jednostek Szczepień, które odwiedzają pacjentów w domach.

Jak się przygotować do drugiej dawki szczepionki?

Nie trzeba się w jakiś szczególny sposób przygotowywać do przyjęcia drugiej dawki szczepionki. Najlepiej jednak, podobnie jak w przypadku pierwszego terminu, przyjechać na kilka minut przed wizytą. Wynika to z tego, że należy przed zaaplikowaniem preparatu wypełnić odpowiedni kwestionariusz – na wszelki wypadek można więc wziąć ze sobą długopis. Jeżeli zależy Ci, aby skrócić całą procedurę do minimum, możesz wcześniej pobrać dokument z tej strony, wydrukować i wypełnić go w domu. Wcześniej warto też spożyć lekki posiłek. Jeżeli na stałe przyjmujesz jakieś leki, możesz je zażyć, chyba że Twój lekarz wcześniej stwierdził inaczej. Należy również zaznaczyć, że w dniu szczepienia nie można pić alkoholu.

Czy po drugiej dawce szczepionki mogą wystąpić powikłania?

Po podaniu drugiej dawki, podobnie jak w przypadku pierwszej, mogą pojawić się niepożądane odczyny poszczepienne. Dlatego też po przyjęciu preparatu należy pozostać w punkcie szczepień przynajmniej 15 minut, pod obserwacją personelu medycznego. Jeśli po tym czasie pojawiają się jakieś efekty uboczne, są one zazwyczaj łagodniejsze niż w przypadku pierwszej dawki szczepionki. U pacjentów odnotowuje się czasem jednak bóle i obrzęki w miejscu wkłucia, zły nastrój, zmęczenie, bóle stawów, mięśni i głowy, jak również i dreszcze.

Źródła:

1. https://www.gov.pl/web/szczepimysie/zmiany-w-terminach-szczepien-miedzy-dawkami–drugie-szczepienie-juz-po-35-dniach
2. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7852256/
3. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7906658/