Koronawirus. Polska Akademia Nauk opublikowała informator o koronawirusie. Co warto o nim wiedzieć?

Polska Akademia Nauk podała na swojej stronie najważniejsze informacje dotyczące koronawirusa SARS-CoV-2. Co każda z nas powinna o nim wiedzieć? Na jakie objawy zwrócić uwagę? Kto jest najbardziej zarażony? Kiedy będzie lekarstwo i szczepionka na wirusa z Wuhan? Eksperci z PANu odpowiadają.

Koronawirus – czym jest ?

Koronawirusy (Coronaviridae) są rodziną wirusów RNA poznaną w latach 60. XX w. Nazwa koronawirusa „Corona” wywodzi się z języka łacińskiego i wiąże się z wyglądem wirusów z tej grupy. Osłonki tych wirusów w mikroskopii elektronowej wydają się właśnie „ukoronowane” pierścieniem małych struktur.

Poznane zostały koronawirusy zakażające różne gatunki ssaków i ptaków. Wśród nich są 4 gatunki wirusów człowieka (229E, OC43, NL63 i HKU1) powszechnie występujące na całym świecie i wywołujące zakażenia dróg oddechowych i przewodu pokarmowego o zazwyczaj lekkim przebiegu. Wirusy HCoV-229E i HCoV-OC43 są odpowiedzialne za 5-30% przypadków tego typu schorzeń – podaje PAN.

Koronawirusy w XXI wieku

Z informacji PANu dowiadujemy się, że w XXI w. pojawiły się nowe koronawirusy dotykające człowieka. Ich pojawienie się jest prawdopodobnie wynikiem mutacji wirusów zwierzęcych.

Pierwszym nowym koronawirusem w XXI w. był wirus SARS (SARS-CoV) wywołujący zespół ciężkiej ostrej niewydolności oddechowej. Krążył wśród ludzi w latach 2002-2003. Prawdopodobnie człowiek zaraził się nim od małych nietoperzy owadożernych występujących w Chinach.

Drugim był MERS-CoV, notowany od 2012 roku i odpowiedzialny za bliskowschodni zespół niewydolności oddechowej. Zakażenie prawdopodobnie jest odzwierzęce, a źródłem wielbłądy. Pomiędzy ludźmi zakażenie występuje rzadko.

W grudniu 2019 roku odkryto nowy koronawirus.

Nowy koronawirus SARS-CoV-2

Prawdopodobnie w listopadzie 2019 roku rozpoczęły się zakażenia nowym rodzaj koronawirusa, który wstępnie nazwano 2019-nCoV. Obecnie jego oficjalna nazwa brzmi: koronawirus SARS-CoV-2 (koronawirus SARS typu 2) i jest on odpowiedzialny za chorobę o nazwie COVID-19 (coronavirus disease 2019, choroba koronawirusowa z roku 2019).

Źródłem wirusa prawdopodobnie są owadożerne nietoperze występujące w Chinach. Towarzyszyły temu zmiany mutacyjne adaptujące wirusa do replikacji w komórkach ludzkich. Nie jest to jednak pewne, a wirus z łatwością przenosi się między ludźmi.

Objawy zarażenia koronawirusem

Wiele osób nie zdaje sobie więc sprawy, że przeszło zakażenie koronawirusem. Osoby zdrowieją bez specjalistycznej pomocy medycznej. Jak podaje Polska Akademia Nauk, ciężki przebieg choroby w przypadku koronawirusa SARS-Cov-2 występuje u ok. 20 proc. zakażonych.

Wirus przenosi się drogą kropelkową. Okres wylęgania wirusa może trwać do 14 dni. Najczęściej 5-6 dni.

Najczęściej występujące objawy to:

• gorączka,
• kaszel,
• duszności,
• trudności w oddychaniu.

W przypadku ciężkiego przebiegu choroby występuje zapalenie płuc, a także może pojawić się zespół ostrej niewydolności oddechowej i niewydolność wielonarządowa.

Kto jest najbardziej narażony na zarażenie?

W grupie ryzyka znajdują się pacjenci:

• z upośledzeniem odporności,
• leczeni immunosupresyjnie,
• z chorobami nowotworowymi,
• cukrzycą itp.

Eksperci z PANu podkreślają, że ryzyko śmiertelności rośnie wraz z wiekiem pacjenta. Do 50. r.ż. wynosi 1 proc., po 80 r.ż. kilkanaście procent. Najrzadziej chorują dzieci.

Uważać powinny także osoby, które w ostatnim czasie były na obszarach ryzyka lub miały kontakt z osobą zarażoną. W szczególności te, którym towarzyszą choroby oraz te z obniżoną odpornością.

Nie wiemy jeszcze, jaki odsetek zakażonych przechodzi infekcję bezobjawowo. Ponieważ ludzie ci nie potrzebują pomocy medycznej, to trudno ich ująć w statystykach epidemiologicznych. Z tego powodu wskaźniki śmiertelności podawane obecnie są zapewne zawyżone, a próby oszacowania rzeczywistej śmiertelności (dla wszystkich grup wiekowych łącznie) wskazują na poziom 0,3-1% – czytamy na stronie PAN.

Dla porównania podaje się wskaźnik śmiertelności przy innych chorobach. I tak:

• wścieklizna – 100%,
• ebola – 40-90%,
• grypa ptasia H5N1 – 50%,
• ospa prawdziwa – 20-50%,
• SARS – 10%,
• grypa „hiszpanka” 1918 – 3-5%, o
• odra – 2‰,
• grypa sezonowa – <1‰.

Koronawirus – co zrobić, kiedy coś nas niepokoi?

Służby sanitarne zalecają, by każda osoba, która w ciągu ostatnich dwóch tygodni przebywała w rejonie występowania zakażenia lub miała do czynienia z kimś, kto tam przebywał i obserwuje u siebie podane powyżej objawy, powinna trafić do najbliższego szpitalnego oddziału chorób zakaźnych. Nie wolno zgłaszać się do lekarza rodzinnego, ani tym bardziej do szpitalnego oddziału ratunkowego!

Koronawirus – jak zapobiegać zakażeniu. Najważniejsze zasady

Od nas samych w dużym stopniu zależy ograniczenie rozprzestrzeniania się choroby. Koronawirusy są wrażliwe na podstawowe środki dezynfekcyjne oraz wysoką temperaturę.

Dlatego bezwzględnie konieczne jest:

• częste mycie rąk przy użyciu mydła,
• dezynfekcja rąk preparatami na bazie alkoholu,
• zasłanianie ust i nosa zgiętym łokciem podczas kaszlu lub chusteczką, którą od razu należy wyrzucić,
• zachowanie odległości 1 metra w tłumie, unikanie kichających i kaszlących,
• unikanie dotykania swojego ciała nieumytymi rękoma (przede wszystkim oczu, nosa i ust),
• używanie indywidualnego nawiewu klimatyzacji w samolocie,
• zakładanie maseczek zasłaniających usta przez osoby zaziębione i kaszlące a także w kontakcie z chorymi,
• wzmacnianie odporności przez odpowiednie odżywianie, aktywny tryb życia i prawidłowy sen.

Co musisz wiedzieć o koronawirusie? Ministerstwo Zdrowia publikuje wytyczne/ www.gov.pl

Terapia i szczepionka

Na tym etapie nie ma zarejestrowanego leku, który byłby skuteczny w przypadku zakażenia koronawirusem. W fazie testów są prawdopoodbne substancje, które hamowałyby rozwój choroby. Na wyniki jednak musimy poczekać, a powstrzymanie choroby u pacjentów odbywa się na próbach leczenia lekami przeciwwirusowymi.

Naukowcy opracowują także szczepionkę chroniącą przed COVID-19. Szacuje się, że może być dostępna za ok. 12 miesięcy.

Czy koronawirus z nami zostanie?

W skali populacyjnej wydaje się niemożliwe trwałe pozbycie się wirusa, tak jak to udało się osiągnąć z wirusem SARS. Wirus SARS-2 prawdopodobnie będzie stałym elementem plejady wirusów człowieka. Ponadto mutacje wirusa mogą zmieniać charakter zakażenia w trudnym do przewidzenia kierunku – podają eksperci z PAN.

Źródło: Polska Akademia Nauk.

Autorami są:

• dr hab. Egbert Piasecki, prof. Instytutu Immunologii i Terapii Doświadczalnej im. Ludwika Hirszfelda PAN we Wrocławiu, kierownik Laboratorium Wirusologii IITD PAN
• prof. dr hab. Brygida Knysz, kierownik Katedry i Kliniki Chorób Zakaźnych, Chorób Wątroby i Nabytych Niedoborów Odpornościowych Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu