Szczepionka Moderny – jak działa? Kto ją może przyjmować?

Szczepionka Moderny to jedna z najpopularniejszych i najskuteczniejszych szczepionek na SARS-CoV-2. Stymuluje ona naturalne mechanizmy obronne organizmu. Można z niej korzystać obecnie w 40 państwach świata, w tym w Stanach Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii, jak również i w Polsce. Weszła ona do użytku także w innych w innych krajach Unii Europejskiej. Dowiedz się więcej.

Co to jest szczepionka Moderny? Jak działa?

Szczepionka Moderny to szczepionka genetyczna, która bazuje na technologii mRNA. Oznacza to, że zawiera ona cząsteczkę mRNA, w której umieszczone są informacje dotyczące produkcji białka szczytowego, określanego też mianem białka „S”. Jest to to samo białko, które występuje na powierzchni koronawirusa i z którego korzysta on, aby wniknąć do komórek ludzkiego organizmu.

Po zaaplikowaniu szczepionki do organizmu, wybrane jej komórki odczytują instrukcję mRNA i tymczasowo produkują białko szczytowe. Układ immunologiczny rozpoznaje je jako ciało obce i zaczyna wytwarzać przeciwciała oraz aktywuje limfocyty T, tak aby móc to ciało zaatakować. W efekcie, kiedy pacjent wchodzi w kontakt z koronawirusem, jego układ immunologiczny je rozpoznaje, a w następnej kolejności – skutecznie broni przed nim organizm. Cząsteczka mRNA nie jest kumulowana w organizmie, ponieważ rozpada się niedługo po podaniu szczepionki.

Warto zaznaczyć, że różnice między szczepionką Moderny a Pfizera (która również jest szczepionką genetyczną) są w istocie bardzo małe. Dotyczą głównie substancji pomocniczych, które znajdują się w ich składzie.

Szczepionka Moderny – jak jest podawana? Kto może ją przyjmować?

Szczepionkę Moderny podaje się w dwóch dawkach po 0,5 ml. Wstrzykuje się ją domięśniowo, najczęściej w mięsień naramienny. Zaaplikowanie drugiej dawki rekomenduje się po 28 dniach od przyjęcia tej pierwszej. Przez 15 minut od podania szczepionki pacjent powinien być obserwowany przez lekarza lub pielęgniarkę – na wypadek gdyby pojawiła się reakcja alergiczna. Pełna odporność wykształca się po siedmiu dniach od przyjęcia drugiej dawki.

Jak wykazały ostatnie badania, szczepionka Moderna jest skuteczna nie tylko u dorosłych, ale również u młodzieży w wieku od 12. do 17. roku życia. Można się zatem spodziewać, że Moderna już wkrótce zostanie wprowadzona do użytku jako szczepionka dla nastolatków. Nie zaobserwowano także podczas badań żadnych niebezpiecznych symptomów. Badania przeprowadzono na grupie 3,7 tys. młodych pacjentów. Dla porównania, szczepionkę Pfizera mogą przyjmować pacjenci od 16. roku życia – różnica ta wynika z badań klinicznych, które przeprowadzano, więc niewykluczone, że za jakiś czas również będą mogli przyjmować ją młodsi.

Szczepionka Moderny – skuteczność i badania

Badania kliniczne z udziałem 30 tys. osób wykazały, że szczepionka była skuteczna u 28 tys. osób w wieku od 18 do 94 lat. Okazało się, że szczepionka skuteczna jest w 94,1 proc. Zapewnia również 100-procentową skuteczność w ochronie przed hospitalizacją. Jeśli chodzi o dane liczbowe dotyczące nastolatków, jest ona u nich efektywna w 93 proc. – odpowiedź immunologiczna jest zatem bardzo podobna do tej występującej u dorosłych.

Ostatnie badania wskazują, że szczepionka ta (podobnie jak i preparat Pfizera) jest skuteczna nawet po upływie sześciu miesięcy od przyjęcia drugiej dawki. Zapewnia ona wówczas 90 proc. ochrony przed COVID-19 oraz 95 proc. ochrony przed jego ciężką postacią. Wyniki tych badań opublikowano w piśmie The New England Journal of Medicine.

Wiadomo już również, że szczepionka Moderny jest efektywna, jeśli chodzi o indyjski wariant koronawirusa. Jak twierdzi Nathaniel Landau, główny autor badania, przeciwciała po konfrontacji z tym wariantem mogą być osłabione, ale i tak zapewniają skuteczną ochronę.

Firma Moderna pracuje również nad szczepionką skuteczną przeciwko wariantowi koronawirusa B.1.351, który zaobserwowano w Republice Południowej Afryki. Dotychczas opracowała ona dwa preparaty, które przeszły testy na zwierzętach. Pierwszy z nich jest całkowicie nową substancją, drugi natomiast stanowi połączenie tej szczepionki z nowym preparatem, tworząc tzw. szczepionkę multiwalentną, która oddziałuje na różne wersje wirusa.

Skutki uboczne szczepionki Moderna

Szczepionka Moderny, podobnie jak i inne leki, może wywołać działania niepożądane. Oto one:

• dreszcze,
• gorączka,
• ból w miejscu wstrzyknięcia,
• obrzęk w miejscu wstrzyknięcia,
• bóle brzucha,
• bóle ramion,
• bóle mięśni,
• bóle stawów,
• bóle głowy,
• obrzęki twarzy,
• obrzęki ust,
• obrzęki gardła,
• obrzęk lub tkliwość pod pachą,
• duszności,
• świszczący oddech,
• zmiany rytmu serca,
• wymioty i nudności,
• zmęczenie.

W porównaniu ze szczepionką Pfizera powoduje ona częstsze bóle ramion i głowy. W przypadku wystąpienia jakichkolwiek efektów ubocznych należy skonsultować się z lekarzem.

Przeciwwskazania do przyjmowania szczepionki Moderna

Nie należy przyjmować szczepionki Moderna, jeśli pacjent uczulony jest na substancję czynną lub inne substancje wchodzące w skład szczepionki. Szczepień nie wykonuje się również podczas infekcji przebiegających z gorączką.

Przechowywanie szczepionki Moderna

W porównaniu do szczepionki Pfizera, Moderna zawiera więcej stabilizatorów, przez co jest łatwiejsza w przechowywaniu. Co więcej, należy magazynować ją w temperaturze – 20 st. Celsjusza, natomiast szczepionkę Pfizera – w -70 st. Celsjusza. Ponadto, po wyjęciu z lodówki preparat ten może być przechowywany przez 30 dni, w temperaturze od dwóch do ośmiu st. Celsjusza (natomiast szczepionkę Pfizera można przechowywać jedynie przez pięć dni).

Skład szczepionki Moderna

Oprócz cząsteczki mRNA, w skład szczepionki Moderna wchodzą:

• 1,2-distearoilo-sn- glicero-3-fosfocholina,
• chlorowodorek trometamolu,
• cholesterol,
• glikol 1,2-dimirystylo-rac-glicero-3-metoksypolietylenowy o masie cząsteczkowej 2000,
• kwas octowy,
• lipid SM-102,
• octan trójwodny sodu,
• sacharoza,
• trometamol,
• woda do wstrzykiwań.

Źródła:

1. https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC7377258/
2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33378609/
3. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/33629336/