W ciągu roku będzie potrzebna nowa szczepionka przeciwko COVID-19 – uważają naukowcy

W  biedniejszych krajach, które z powodu niskiego poziomu wyszczepialności nie osiągną w najbliższych miesiącach odporności populacyjnej, mogą pojawiać się kolejne warianty SARS-CoV-2 – wskazują badania. Eksperci uważają, że z tego powodu w ciągu roku świat będzie potrzebował nowej szczepionki na koronawirusa; dotychczasowe mogą nie radzić sobie z kolejnymi mutacjami.

Nowe szczepionki na COVID-19 będą potrzebne już za 9 miesięcy?

Już od jakiegoś czasu Światowa Organizacja Zdrowia apeluje do krajów wysoko rozwiniętych o zaangażowanie się w kampanię szczepień w krajach mało zamożnych. Dyrektor generalny WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus, odnosząc się do Chin i Stanów Zjednoczonych, jeszcze w lutym mówił:

„Spośród wszystkich 210 milionów dawek szczepionek, jakie do tej pory zostały zaaplikowane, połowa przypada na dwa kraje świata”.

Do dziś niedużo się w tej kwestii zmieniło.

„Dążenie do zaszczepienia wszystkich dorosłych w bogatych krajach do lata, nie znajduje odzwierciedlenia w skali globalnej” – uważa Max Lawson, szef ds. polityki nierówności w Oxfam i przewodniczący People’s Vaccine Alliance.

Ze wszystkich stron płyną głosy, że tylko ogólnoświatowe wysiłki w zakresie szczepień mogą sprawić, że uda nam się rozprawić z pandemią COVID-19. Podjęcie radykalnych i zorganizowanych działań jest tym bardziej istotne, że – jak alarmują naukowcy –  utrzymujący się w wielu krajach niski poziom wyszczepialności zwiększa prawdopodobieństwo pojawienia się nowych mutacji SARS-CoV-2. Nowe warianty mogą być bardziej zaraźliwe, śmiertelne i odporne na istniejące dotychczas preparaty.

Z badania przeprowadzonego przez People’s Vaccine Alliance – koalicję organizacji na czele z Amnesty International, Oxfam i UNAID – która przeprowadziła badania wśród 77 naukowców z 28 krajów, wynika, że szczepionki pierwszej generacji przeciwko COVID-19 mogą okazać się nieskuteczne mniej więcej w ciągu roku. Takiego zdania jest 90 proc. epidemiologów, wirusologów i specjalistów od chorób zakaźnych z prestiżowych uczelni i ośrodków badawczych, m.in. Johns Hopkins, Yale, Imperial College, London School of Hygiene & Tropical Medicine i Uniwersytet w Edynburgu. Prawie jedna trzecia naukowców wskazała, że nawet za dziewięć miesięcy lub mniej niezbędna będzie nowa szczepionka przeciwko COVID-19.

„Każdego dnia pojawiają się nowe mutacje. Czasami znajdują niszę, która sprawia, że są bardziej dopasowane niż ich poprzednicy. Te warianty mogą skuteczniej się przenosić i potencjalnie unikać odpowiedzi immunologicznej” – sądzi Gregg Gonsalves, profesor epidemiologii na Uniwersytecie Yale. „O ile nie zaszczepimy całego świata, pozostawiamy pole dla coraz większej liczby mutacji, które mogą prowadzić do powstania wariantów odpornych na obecne szczepionki.

Szczepionkowe nierówności

Jak pokazują dotychczasowe statystyki, zamożne kraje, m.in. Wielka Brytania i USA, podały co najmniej jedną dawkę szczepionki ponad jednej czwartej swej populacji i zapewniły sobie setki milionów dostaw. Z kolei krajom takim jak Republika Południowej Afryki czy Tajlandii nie udało się wyszczepić nawet 1 proc. społeczeństwa. Są na świecie kraje w których nie podano nawet jeszcze pierwszej dawki.

Jednym z programów mających wyrównywać „szczepionkowe nierówności” jest COVAX – globalna inicjatywa na rzecz sprawiedliwego dostępu do przystępnych cenowo szczepionek przeciwko COVID-19. Program jest kierowany przez Global Alliance for Vaccines and Immunization (GAVI), a w jego realizację zaangażowane są m.in. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oraz ONZ. Zgodnie z planami w ramach COVAX w ciągu tego roku do najuboższych krajów dostarczyć szczepionki co najmniej 27 proc. populacji krajów o niższych dochodach.

Preparaty mają być dostępne bezpłatnie.