Przypadki wścieklizny u lisów w Warszawie. Wyjaśniamy, co zrobić w razie pokąsania lub pogryzienia przez zwierzę

Obszarem zagrożonym wścieklizną zostały objęte tereny powiatów: garwolińskiego, mińskiego, otwockiego, kozienickiego i radomskiego oraz warszawskich dzielnic: Wawer i Wesoła. Chociaż  jesteśmy portalem ogólnokrajowym, sporo naszych czytelniczek pochodzi z Warszawy. W związku z tym wyjaśniamy, co zrobić w przypadku pokąsania (czy polizania) przez dzikie zwierzę, ale także –  pogryzienia przez zwierzę domowe, np. psa.

Obszar zagrożony wścieklizną

Wścieklizna jest jedną z najstarszych i najbardziej niebezpiecznych chorób odzwierzęcych. Warto też zdawać sobie sprawę z tego, że na tę chorobę nie istnieje żadne skuteczne lekarstwo. Jedynym ratunkiem przy podejrzeniu zarażenia wirusem wścieklizny jest jak najszybsze podanie surowicy i wykonanie serii szczepień.  Dlatego zawsze warto informować o kolejnych potwierdzonych przypadkach.

Zakażone lisy znaleziono w Warszawie. W związku z tym obszarem zagrożonym wścieklizną zostały objęte tereny powiatów: garwolińskiego, mińskiego i otwockiego oraz dzielnic: Wawer i Wesoła M. St. Warszawy.

Na obszarze zagrożonym wścieklizną obowiązuje:

• zakaz organizowania targów, wystaw, konkursów, pokazów z udziałem psów, kotów oraz innych zwierząt wrażliwych na wściekliznę oraz polowań i odłowów zwierząt łownych, za wyjątkiem odstrzałów sanitarnych dzików oraz polowań indywidualnych na dziki bez udziału psów i nagonki;
• nakaz trzymania psów na smyczy lub na ogrodzonym terenie zamkniętym, a kotów w zamknięciu;
• nakaz pozostawiania zwierząt gospodarskich w okólnikach i na zamkniętych wybiegach.

„Rezerwuarem zarazków są zwierzęta dzikie wolno żyjące, głównie: lisy, wiewiórki, jeże, nietoperze, sarny lub udomowione, przypadkowo zarażone wścieklizną (np. krowy, psy, koty). Warto dodać, że drobne gryzonie nie odgrywają roli w przenoszeniu wścieklizny na człowieka i w związku z tym pokąsanie przez mysz, szczura, czy chomika nie stanowi wskazań do szczepień przeciw wściekliźnie” – wyjaśnia lek. med. Mariola Malicka, internistka z Centrum Medycznego Damiana w rozmowie z www.zaszczepsiewiedza.pl.

Co robić w przypadku ugryzienia lub pokąsania przez dzikie zwierzę?

• Dokładnie oczyść zranione miejsce – przemyj ranę ciepłą wodą z mydłem, a następnie dokładnie ją odkaź i zabandażuj (nie należy przedwcześnie tamować krwi, gdyż krew może wypłukać wirusa z rany).
• Niezwłocznie zgłoś się do lekarza pierwszego kontaktu lub zadzwoń na pogotowie ratunkowe na numer 112.
• Jeśli doszło do pogryzienia przez dzikie zwierzę, a nie ma możliwości podjęcia obserwacji weterynaryjnej zwierzęcia w kierunku wścieklizny, poddaj się szczepieniu przeciwko wściekliźnie.

Co robić, gdy ugryzie cię zwierzę domowe, np. pies?

• W przypadku pogryzienia przez zwierzęta domowe przede wszystkim należy ustalić właściciela (imię, nazwisko, adres zamieszkania, kontakt telefoniczny), w celu zgłoszenia zwierzęcia do obserwacji weterynaryjnej w kierunku wścieklizny; jeżeli ustalenie właściciela zwierzęcia domowego jest niemożliwe, poddaj się szczepieniu przeciwko wściekliźnie.
• Opatrz ranę, co zapobiegnie rozwinięciu się groźnych chorób, rany i otarcia naskórka przemywaj przez kilka minut wodą, bądź wodą z mydłem lub innym detergentem, jeśli jest taka możliwość, zastosuj środki antyseptyczne.
• Nie hamuj krwawienia z rany, chyba że uszkodzeniu uległo duże naczynie tętnicze i krwotok jest bardzo silny.
• Uszkodzoną skórę zabezpiecz jałowym opatrunkiem i jak najszybciej zgłoś się do lekarza, który zadecyduje o dalszym postępowaniu.
• Skontaktuj się z lekarzem nawet jeśli masz tylko powierzchowne rany!  Niezbędne może się okazać podanie zastrzyku przeciwtężcowego i profilaktyka wścieklizny.

Jeśli ugryzienie przez psa było dotkliwe, a rana silnie krwawi – jak najszybciej wezwij pogotowie ratunkowe.

Wścieklizna – co o niej wiemy?

Nazwa „wścieklizna” wywodzi się od jednego z łatwiej dostrzegalnych objawów tej choroby. Osobę zakażoną cechuje znaczne podniecenie i agresja – wściekłość. Innym określeniem wścieklizny jest wodowstręt, a to dlatego, że drugim charakterystycznym objawem są mimowolne skurcze mięśni na widok, a nawet sam dźwięk płynącej wody.

Wścieklizna jest chorobą wywołaną przez wirus Rabies, który jest wrażliwy na wysoką temperaturę i światło słoneczne, ale dobrze znosi niskie temperatury i procesy gnilne, dzięki czemu może długo przetrwać w padlinie. Dlatego nosicielami są dzikie zwierzęta drapieżne mające z nią często do czynienia: w Polsce głównie lisy, borsuki i nietoperze.

Do zakażenia najczęściej dochodzi przez kontakt śliny z błonami śluzowymi, spojówkami lub uszkodzoną skórą człowieka. Niebezpieczeństwo stwarza nie tylko pogryzienie, ale nawet polizanie przez zwierzę. Najbardziej niebezpieczne są pogryzienia w okolicy twarzy, szyi i klatki piersiowej.

Chory człowiek jest zakaźny dla otoczenia. Wirus lokuje się głównie w centralnym układzie nerwowym, ślinie i skórze. Okres wylęgania choroby u człowieka wynosi od 4 do 12 tygodni. Zachorowanie na wściekliznę wiąże się z praktycznie 100 proc. śmiertelnością.

Według danych NIZP-PZH w Polsce od 1 stycznia do 31 maja 2021 r. styczność i narażenie na kontakt z wścieklizną miały 1633 osoby. Właśnie dlatego tak ważne jest zaszczepienie się przeciwko tej chorobie.

Wścieklizna – objawy choroby u ludzi

• pogorszenie samopoczucia,
• ból głowy,
• problemy ze snem – bezsenność/nadmierna senność,
• gorączka,
• ból oraz zmiana czucia w miejscu ugryzienia,
• nudności i wymioty,
• ból brzucha,
• ból karku,
• biegunka.

Symptomem występującym po pierwszych objawach wścieklizny są zaburzenia psychiki chorego: pobudzenie psychoruchowe, halucynacje wzrokowe i słuchowe oraz zaburzenia świadomości. Mogą też wystąpić drgawki, zaburzenia pracy serca i oddechu.

Jednym z bardziej charakterystycznych objawów wścieklizny jest opór chorego przed przyjmowaniem płynów i krztuszenie się w trakcie picia. Wodowstręt w połowie przypadków jest spowodowany lękiem przed silnym skurczem przepony, który jest wywołany przez przełykanie.