się ten artykuł?
Co zrobić po ugryzieniu kleszcza – warto sobie zadać to pytanie, ponieważ wywołana przez ukąszenie borelioza największe problemy sprawia, gdy nie zostanie w odpowiednim czasie leczona. Byłaś na spacerze lub biegałaś w lesie? Sprawdź swoje ciało! Przegapienie ugryzienia kleszcza jest niebezpieczne i naraża nas na rozwój chorób odkleszczowych. Szacuje się, że ponad 50 proc. osób, które zachorowały na boreliozę, nie pamięta momentu ukąszenia. Może wynikać to z niejednoznacznych objawów choroby na początku infekcji. Początkowe symptomy często w naszym mniemaniu nie zwiastują niczego niebezpiecznego i są raczej kojarzone z grypą lub przeziębieniem. Co zrobić, jak ugryzie kleszcz?
Objawy boreliozy po ugryzieniu kleszcza
Borelioza nazywana jest mistrzem kamuflażu, bo spada na człowieka nieoczekiwanie i niezauważenie. Ugryzienie niewielkiego kleszcza może pozostawić nieodwracalne zmiany, o ile odpowiednio wcześnie nie zostanie dobrze zdiagnozowana. Potrafi naśladować prawie każdą chorobę: może wywołać m.in.:
- bóle głowy,
- szumy w uszach,
- drętwienie i drżenie kończyn,
- zmęczenie,
- zaburzenia rytmu serca,
- paraliż mięśni twarzy,
- sztywnienie karku,
- bóle żołądka, jelit.
Po ukąszeniu kleszcza może także dojść do załamania nerwowego, lęków a nawet zaburzeń pamięci. Borelioza jest obecnie jedną z najczęstszych chorób zakaźnych w Polsce. Zapada na nią co roku kilkadziesiąt tysięcy Polaków. Choroba jest uleczalna, jednak zdarzają się jej nawroty. Można się nią zarazić kilka razy w życiu a wyleczenie nie zapewnia odporności na tę chorobę.
Biorąc pod uwagę te czynniki, informacje o tym, jak zapobiec ukąszeniu i co zrobić po ugryzieniu kleszcza mogą być na wagę złota.
Diagnoza boreliozy po ukąszeniu kleszcza
Borelioza, czyli krętkowica kleszczowa, to wielonarządowa choroba zakaźna wywoływana przez krętki borrelii. Choroba przenoszona jest przede wszystkim przez kleszcze, ale roznoszą ją także niektóre gzy, bąki, wszy i komary.
Masz kleszcza i nie wiesz, czy mogło dojść do zakażenia? Niestety, borelioza jest trudna do zdiagnozowania ze względu na szeroką gamę objawów, które wskazują także na dziesiątki innych schorzeń. Najbardziej charakterystycznym znakiem krętkowicy jest rumień wędrujący, który może pojawić się zaraz po ukąszeniu lub nawet kilka tygodni później. Rumień występuje w dowolnym miejscu na skórze – niekoniecznie w miejscu ugryzienia. Jest to spora czerwona plama, która ulega przejaśnieniu w centrum i przybiera formę pierścieni. Zmiana jest ocieplona, wypukła i bolesna. Może przemieszczać się po całym ciele.
Rzadszym skórnym objawem boreliozy jest limfocytoma, czyli niewielki, nieco ciemniejszy od reszty ciała guzek umiejscowiony najczęściej w uchu lub na gruczole piersiowym. Brak opisanych zmian nie wyklucza występowania choroby.
Zapobieganie ugryzieniu kleszcza
Co zrobić, aby uniknąć ugryzienia kleszcza? Trudno jest zrezygnować ze spacerów, wyjść do parku, do lasu, porannego joggingu z obawy przed ugryzieniem kleszcza, dlatego aby zachować złoty środek, należy przygotować się na każdego rodzaju aktywność. Przede wszystkim zadbajmy o odpowiedni ubiór. Niestety, las to nie plaża. Mimo wysokiej temperatury na zewnątrz, wybierając się do lasu, załóżmy ubranie zakrywające nogi, ręce, a także głowę. – Po powrocie z „terenów zielonych” sprawdź miejsca na ciele, gdzie kleszcze lubią się “przyczepić”. Jest to skóra z tyłu kolan, pachwiny oraz głowa, dodatkowo obejrzyj całe ciało – pisze @labhome_pl, profil promujący samokontrolę zdrowia i profilaktykę na Instagramie.
Ochrona przed ukąszeniem polega na korzystaniu z odpowiedniego ubioru – kiedy wybieramy się np. do lasu, zakładajmy długie spodnie i skarpetki oraz bluzki z długimi rękawami i koniecznie nakrycie głowy. Kleszcze wybierają ciepłe i wilgotne miejsca, dlatego dobrze oglądajmy skórę pod pachami, przy pachwinach czy w okolicy linii włosów na głowie. Można też stosować preparaty odstraszające kleszcze, czyli repelenty. Należy także pamiętać, że kleszcze, poza boreliozą, przenoszą także inną bardzo groźną wirusową chorobę – kleszczowe zapalenie opon i mózgu.
Aby zapobiegać ugryzieniu kleszcza możesz również wziąć pod uwagę, że mają one dwa szczyty aktywności dobowej: o poranku, w godzinach 8:00-12:00 oraz popołudniowy, od godziny około 16:00 do wieczora. Unikaj siadania i leżenia bezpośrednio w trawie i pod krzewami. Gdy zamierzasz mimo wszystko usiąść na podłożu, usuń rośliny i rozłóż gruby koc.
Co zrobić po ugryzieniu kleszcza?
To, co zrobimy po ugryzieniu kleszcza wpływa na ryzyko rozwoju chorób odkleszczowych. Jak postępować, gdy zauważymy, że doszło do ukąszenia? Pierwszą zasadą jest jak najszybsze usunięcie kleszcza ze skóry. Jak to zrobić?
- Przygotuj pęsetę o cienkiej końcówce lub specjalne narzędzie do usuwania kleszczy, które możesz dostać w aptekach.
- Chwyć kleszcza wybranym przyrządem jak najbliżej skóry.
- Powoli pociągnij w górę uważając, żeby nie zgnieść kleszcza.
- Miejsce po ugryzieniu kleszcza umyj przy użyciu środka antyseptycznego lub wody z mydłem.
- Obserwuj miejsce ukąszenia przez kleszcza i inne rejony skóry. W miejscu ugryzienia prawdopodobnie pozostanie zaczerwienie (nie jest to powodem do niepokoju). Jeśli jednak zauważysz, że po kilku dniach od ukąszenia rumień powiększa się, zgłoś się do lekarza. Kontroluj miejsce ugryzienia kleszcza także w późniejszym okresie (sprawdzaj je co tydzień, po dłuższym czasie co około miesiąc).
Tak samo postępować powinniśmy w przypadku ugryzienia kleszcza u dorosłych, dzieci, nawet w przypadku zauważenia kleszcza u niemowlaka. Ryzyko zachorowania w przypadku usunięcia kleszcza w ciągu 24 h uznaje się za niewielkie. Jeśli boisz się , że nie będziesz w stanie sama usunąć kleszcza ze skóry w całości, zgłoś się do lekarza rodzinnego.
W dłuższej perspektywie, jeśli masz podejrzenie, że mógł zaatakować cię kleszcz, nie zwlekaj, zrób badanie. Wykonaj badanie na boreliozę z krwi za pomocą szybkiego testu z apteki lub badania krwi w laboratorium medycznym.
Gdy zauważony zostanie kleszcz, warto wykonać oznaczenie przeciwciał, jednak najwcześniej 3/4 tygodnie po zakażeniu, tyle bowiem trwa odpowiedź immunologiczna organizmu. Antybiotyki wdrażane są po pozytywnym wyniku testów lub w przypadku zaobserwowania charakterystycznych zmian skórnych.
Problemem jest natomiast niezdiagnozowana i nieleczona borelioza. Odległe powikłania boreliozy dotyczą tych lokalizacji, do których bakteria Borrelia Burgdorferi ma szczególne powinowactwo.Są to stawy, układ nerwowy oraz serce. Możliwe jest zapalenie opon mózgowych, zapalenie nerwu wzrokowego, porażenie kończyn, silne bóle stawów czy zapalenie wsierdzia. Trudno wtedy określić przyczynę choroby, gdyż nikt nie kojarzy faktu zachorowania z przeoczonym kilkanaście lat temu ukąszeniem kleszcza. Jedyną słuszną drogą postępowania jest zatem samoobserwacja pacjenta w okresie nasilonej aktywności kleszczy, czyli najczęściej od kwietnia do października, zwłaszcza w sąsiedztwie ognisk endemicznych kleszczy.
