30.10.2018
4 min.
O ile kiedyś cukrzyca kojarzyła się głównie z otyłością dorosłych, o tyle coraz częściej dotyka dzieci. Choroba wymaga wielkiego zaangażowania ze strony rodziców – niektórzy z nich decydują się na rezygnację z dotychczasowej pracy, aby całkowicie poświęcić się dziecku.
Cukrzyca typu 1 u dzieci (insulinozależna, młodzieńcza) jest chorobą autoimmunologiczną. Z reguły pojawia się ona pomiędzy 10. a 19. rokiem życia. W przeciwieństwie do cukrzycy typu 2, która jest wynikiem otyłości i złych nawyków żywieniowych, powstaje na skutek destrukcji komórek produkujących insulinę, które z kolei niszczą się w wyniku wadliwej pracy systemu odpornościowego. Bez insuliny wartościowe substancje odżywcze nie mogą dotrzeć do komórek i mięśni. Aby choroba nie przyniosła groźnych powikłań, warto szybko rozpoznać jej objawy.
Cukrzyca typu 1 wywołuje wiele specyficznych objawów.
Jeśli dziecko odwiedza toaletę bardzo często, to znak, że może być chore na cukrzycę. Co więcej,może ono często się moczyć podczas snu. Konsystencja moczu bywa u diabetyka lepka, wyróżnia się niekiedy słodkim smakiem. W cukrzycy typu 1 we krwi odnotowuje się wysoki poziom cukru, co skutkuje wzmożoną produkcją moczu i niekontrolowanym moczeniem się. Dziecko, nie rozumiejąc sytuacji, może ukrywać swoją przypadłość i samo zapierać pościel, dlatego warto zwrócić uwagę na takie zachowanie.
Za częstym oddawaniem moczu idzie nadmierne pragnienie. Im więcej organizm produkuje moczu, tym mniejsza jest objętość wody we krwi, co prowadzi do odwodnienia. Pragnienie diabetyka okazuje się tak duże, że może pić on szklankę za szklanką – nawet te napoje, które wydawały się mu wcześniej niesmaczne. Rodzice powinni zwrócić uwagę na ten objaw, często jest on bowiem bagatelizowany.
Jeśli dziecko nie przeszło na dietę ani też nie zaczęło intensywnych treningów, nagły spadek wagi powinien być dla rodziców niepokojącym objawem. Może być on wynikiem postępującego odwodnienia – w ciągu tygodnia dziecko może stracić nawet 2–3 kg. Przez 6 miesięcy trwania cukrzycy typu 1 obserwuje się spadek masy ciała do 5%.
Podwyższony poziom cukru we krwi ma odzwierciedlenie w nastroju dzieci. Bardzo charakterystyczne w cukrzycy typu 1 u dzieci jest zmęczenie oraz drażliwość. Dzieci w niektórych sytuacjach mogą być agresywne oraz stracić zapał do nauki i zabawy. Co więcej, w przypadku dzieci chorujących na cukrzycę typu 1 odnotowuje się wyższy stres niż w przypadku dzieci zdrowych. Niemowlęta cierpiące na tę chorobę często płaczą i również odczuwają niepokój.
Cukrzycy mogą często „łapać” różne infekcje i zakażenia. U maluchów i nastolatków można nieraz zaobserwować zajady. W wielu sytuacjach zakażenia dotyczą dróg moczowo-płciowych oraz górnych dróg oddechowych. Im częściej tego rodzaju infekcje występują u dzieci, tym większe prawdopodobieństwo, że cierpią one na cukrzycę.
Należy pamiętać, że jeżeli objawy cukrzycy typu 1 u dzieci pojawiają się często i są bardzo zauważalne, mamy do czynienia z zaawansowanym etapem choroby. O ile w przypadku cukrzycy typu 2 ważnym sygnałem jest otyłość, o tyle w cukrzycy typu 1 u dzieci ciężko wychwycić jest oznaki choroby w początkowym stadium. Jeżeli nie zostanie ona jednak wykryta wystarczająco szybko, mogą nastąpić powikłania: uszkodzenia naczyń krwionośnych, osłabienie pracy nerek, zaburzenia układu nerwowego.
Aby upewnić się, czy dziecko cierpi na cukrzycę typu 1, warto skonsultować się z diabetologiem, który ją potwierdzi lub wykluczy. Na początku lekarz może zlecić przygodne badanie krwi – w tym przypadku dziecko nie musi być na czczo, a badanie można wykonać o każdej porze dnia. Należy zaznaczyć, że może ono wskazać jednak niedokładny wynik. Można wykonać także inny test na cukrzycę, który sprawdzi, w jaki sposób organizm toleruje glukozę. W tym przypadku dziecko musi być na czczo, aby pobrać od niego krew. Następnie należy mu podać do wypicia glukozę. Wyniki można odczytać już po 2 godzinach od badania.
Tabela prezentuje wyniki badań wskazujących na cukrzycę typu 1 u dzieci:.
Badanie | Cukrzyca przy wynikach |
Przygodny test glukozy | minimum 200 mg/dL (11,1 mmol/L) |
Test glukozy na czczo | minimum 126 mg/dL (7,0 mmol/L) |